 |
Έχουν
περάσει 130 χρόνια από τότε που ξεκίνησε
η καθιέρωση του 8ωρου διεθνώς και περίπου
ένας αιώνας στην Ελλάδα. Από τότε
παραγωγικότητα της εργασίας έχει αυξηθεί
τόσο πολύ που σήμερα ακόμα και οι 7 ώρες
εργασίας θα έπρεπε να θεωρούνται πολλές.
|
Το
1886, μετά την αιματοβαμμένη Πρωτομαγιά
στο Σικάγο, με σύνθημα τα τρία «οκτώ»
–«οκτώ ώρες εργασία, οκτώ ώρες ανάπαυση
και οκτώ ώρες για ό,τι θέλουμε»–, χιλιάδες
Αμερικανοί εργαζόμενοι κέρδισαν το
8ωρο. Την 1η Μαΐου του 1890, με αίτημα τη
θέσπιση του 8ώρου, η Δεύτερη Διεθνής
καλεί σε παγκόσμια γενική απεργία. Με
αποτέλεσμα, μέσα από μαζικούς εργατικούς
αγώνες και θυσίες, να κατακτηθεί σταδιακά
το 8ωρο στις περισσότερες χώρες.
130
χρόνια μετά και
ενώ η παραγωγικότητα της εργασίας τα
τελευταία 40 χρόνια έχει διπλασιαστεί
και
ο όγκος εργασίας έχει συρρικνωθεί
εξαιτίας των νέων τεχνολογιών, ενώ
υπάρχουν πλέον επιστημονικά και
τεχνολογικά επιτεύγματα που θα μπορούσαν
να μειώσουν τον εργάσιμο χρόνο (ακόμα
και στο 4ωρο!), να βελτιώσουν τις εργασιακές
συνθήκες και να μην πεινάει ο πλανήτης,
συμβαίνει το ακριβώς το αντίθετο. Οι
κεφαλαιοκράτες, στο βωμό των κερδών
τους, μετατρέπουν
τις επιστημονικές κατακτήσεις και την
τεχνολογική ανάπτυξη από υποδομή
χειραφέτησης των εργαζομένων σε
«ψηφιακές» αλυσίδες για τους εργαζόμενους!
Το αποτέλεσμα; Αύξηση της εντατικοποίησης
της εργασίας, επιμήκυνση του εργάσιμου
χρόνου, ελαστικοποίηση του ωραρίου.
Στην Ε.Ε. καθιερώνονται ως ανώτατο όριο
εργασίας οι 48 ώρες την εβδομάδα! Στη
Γαλλία απειλείται το 35ωρο. Στη Γερμανία
στους μεταλλεργάτες αυξήθηκε το ωράριο
από τις 32 και τις 35 στις 40 ώρες την
εβδομάδα. Στη Σουηδία, από την άλλη, έχει
εφαρμοστεί πιλοτικά το 6ωρο, όμως σε
ελάχιστες μικρές επιχειρήσεις, και με
την προϋπόθεση να αυξηθούν τα κέρδη
τους.
Στην
Ελλάδα, η άρχουσα τάξη χρησιμοποιεί την
τρομοκρατία μέσω της ανεργίας για την
αύξηση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων.
10ωρη
και 12ωρη εργάσιμη ημέρα, καταστρατήγηση
δικαιωμάτων, μείωση των αποδοχών μας
40% και πάνω, μαύρη-αδήλωτη ή και απλήρωτη
(«εθελοντική») εργασία, σκλαβοπάζαρα
των βάουτσερ, 4ωρες μισο-εργασίες
(minijobs),
μισο-μισθοί.
Σε
περιόδους κρίσης, εργατικής γενοκτονίας
και μαζικής εξαθλίωσης, με την απειλή
της ανεργίας να αιωρείται πάνω από κάθε
εργαζόμενο, είναι ώριμο και εφικτό το
αίτημα «λιγότερη δουλειά-δουλειά για
όλους, χωρίς μείωση μισθού»;
«Κάτω
από την απειλή της ίδιας του της
αποσύνθεσης, το προλεταριάτο δεν μπορεί
να επιτρέψει τη μετατροπή ενός ολοένα
αυξανόμενου τμήματος των εργατών σε
μόνιμους άνεργους παρίες, που ζουν από
τα αποφάγια μιας κοινωνίας που διαλύεται.
Το δικαίωμα στη δουλειά είναι το μοναδικό
σοβαρό δικαίωμα που έχει απομείνει
στους εργάτες μέσα σε μια κοινωνία που
στηρίζεται στην εκμετάλλευση. Το δικαίωμα
αυτό τους το αφαιρούν σήμερα σε κάθε
βήμα… Πάνω σ’ αυτή τη βάση, όλη η δουλειά
που υπάρχει θα ’πρεπε να μοιραστεί σε
όλους τους εργάτες».
Αυτά έγραφε ο Λέων Τρότσκυ στο Μεταβατικό
Πρόγραμμα της 4ης Διεθνούς πριν από 8
ολόκληρες δεκαετίες, και ισχύουν πέρα
για πέρα και σήμερα.
Η
πρόοδος των τεχνολογικών μέσων και η
αύξηση της παραγωγικότητας δίνει τη
δυνατότητα δημιουργίας πολύ περισσότερου
πλούτου με λιγότερες ώρες εργασίας.
Πλούτο
που σήμερα τον καρπώνεται μόνο η αστική
τάξη. Ενώ και ο ελεύθερος χρόνος είναι
προνόμιο της ελίτ. Άρα η μείωση των ωρών
εργασίας και μάλιστα με αύξηση των
αποδοχών όχι μόνο είναι ώριμο αίτημα
αλλά και απολύτως ρεαλιστικό. Τα οφέλη
που προκύπτουν αφορούν τη συντριπτική
πλειοψηφία της κοινωνίας.
Δημιουργούνται
άμεσα εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις
εργασίας, επομένως αντιμετωπίζεται η
ανεργία. Αυξάνεται ο ελεύθερος χρόνος,
άρα η ζωή γίνεται πιο ανθρώπινη, με
δυνατότητες για πολιτισμό, μόρφωση και
κοινωνικές σχέσεις. Γιατί, όπως είπε
και ο Μαρξ, «το μέτρο του πλούτου είναι
ο ελεύθερος χρόνος».
Μήπως,
λοιπόν, είναι καιρός να απαιτήσουμε όλα
αυτά, εις βάρος του κέρδους των λίγων,
των καπιταλιστών; Εργάτες, άνεργοι,
απολυμένοι, επισφαλώς εργαζόμενοι, νέοι
και γυναίκες, η απαίτηση για μόνιμη και
σταθερή δουλειά για όλους, με μείωση
ωραρίου τουλάχιστον σε 35ωρο-5ημερο-7ωρο
και με αυξήσεις μισθών, δεν είναι ούτε
ανέφικτη ούτε άκαιρη. Είναι ανάγκη
επιτακτική, ανάγκη των καιρών ένα νέο
εργατικό κίνημα για ένα καινούργιο
Σικάγο!
Όλγα
Στεφανίδου