 |
Η Ανατολική
Μεσόγειος γίνεται πεδίο μεγάλων ιμπεριαλιστικών συγκρούσεων
λόγω της γειτνίασής
της με τον στρατηγικής σημασίας άξονα της Ερυθράς
Θάλασσας και με τα τεράστια
ανεκμετάλλευτα αποθέματα της Αφρικής
|
Οι
ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί πέρασαν από το οικονομικό επίπεδο στο στρατιωτικό
και άρχισαν να διακρίνονται οι συμμαχίες και τα αντίπαλα στρατόπεδα. Μετά τον
εμφύλιο στη Συρία, έχουμε τώρα τη Λιβύη,
όπου εμπλέκονται μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία, Ιταλία,
Γερμανία, Κίνα, καθώς και περιφερειακές δυνάμεις, Τουρκία, Αίγυπτος, Ισραήλ,
Κατάρ, Ιράν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), και τέλος η Ελλάδα.
Στη
Λιβύη, μετά την πτώση του Καντάφι
αποχώρησε η πλειοψηφία των πετρελαϊκών εταιρειών, πλην της ιταλικής ENI, αλλά επέστρεψαν με διαφοροποιημένα συμβόλαια, με τη
γαλλική Total να γίνεται ρυθμιστής, ελέγχοντας μεγάλα διυλιστήρια,
και την Τουρκία να αναπτύσσει εμπορικές πετρελαϊκές σχέσεις. Σημαντική ήταν η
αποχώρηση των κινεζικών επιχειρήσεων που είχαν αναπτυχθεί στη Βόρεια Αφρική,
ενοχλώντας έτσι τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό.
Η
Τουρκία, από την άλλη,
εκμεταλλευόμενη τους ανταγωνισμούς Κίνας, Ρωσίας, Ιράν και Γερμανίας με τις ΗΠΑ
και παίζοντας παιχνίδια πότε με τη μια πλευρά και πότε με την άλλη, συμμάχησε
με φατρίες που ανήκουν στους Αδελφούς Μουσουλμάνους, βοηθώντας τους στις
εμπόλεμες ζώνες με στρατιωτικές δυνάμεις, για να διαπραγματεύεται μετά μερίδιο
μέσα από τις «ειρηνευτικές» διαδικασίες των εμφύλιων συρράξεων, υφαρπάζοντας
ακόμη και εδάφη (Συρία). Έτσι και στη Λιβύη, την πλευρά του Σάρατζ ενίσχυε με
παραστρατιωτικούς και όπλα η Τουρκία, ενώ τον αντίπαλο Χαφτάρ η Ρωσία. Τώρα η
Τουρκία συζητά τη μοιρασιά με τις Μεγάλες Δυνάμεις. Επίσης, αθόρυβα αλλά
μεθοδικά, επεκτάθηκε οικονομικά στην Ανατολική Αφρική (Σομαλία), ευελπιστώντας να
παίξει σημαντικό ρόλο στην παγκόσμια ανακατάταξη δυνάμεων για τον έλεγχο των
πρώτων υλών και του εμπορίου.
Οι
ΗΠΑ, μέσω των τοπικών συμμάχων τους,
Ισραήλ, Αιγύπτου, Ελλάδας και Κύπρου, προτάσσουν τον αγωγό EastMed (που θα πηγαίνει από Ισραήλ προς Ιταλία
μέσω Κύπρου και Ελλάδας), ως ανταγωνιστικό στους αγωγούς της Ρωσίας προς την
Ευρώπη. Οι Αμερικανοί δείχνουν ότι
θέλουν να αποχωρήσουν μερικώς από τη Μέση Ανατολή και να επικεντρωθούν στον
μεγάλο ανταγωνιστή τους, την Κίνα, που δραστηριοποιείται έντονα στην Αφρική.
Ωστόσο, θέλουν και να στηρίξουν τις συμμαχίες τους στην περιοχή (Ισραήλ, ΗΑΕ, Σαουδική
Αραβία), συντηρώντας βάσεις με ολιγάριθμο προσωπικό και εμποδίζοντας τυχόν επέλαση
Ρωσίας, Ιράν και κατ’ επέκταση της Κίνας.
Λαμβάνοντας υπόψη
ότι η Κίνα έχει επεκταθεί για τα καλά μέσα στην Αφρική, χρηματοδοτώντας
με υπέρογκα ποσά ακόμα και τη σύνδεση της Κεντρικής Αφρικής με την Ερυθρά Θάλασσα
(Σουδάν-Τζιμπουτί) –από όπου περνά το 20% του παγκόσμιου εμπορίου και εντός της
δεκαετίας θα ξεπεράσει το 30%–, δεν
είναι τυχαίο ότι η Τουρκία επεκτείνεται οικονομικά στη Σομαλία, με μεγάλες
επενδύσεις και εμπορικές συναλλαγές ύψους 23,4 δις, παίζοντας σημαντικό ρόλο
στην αρπαγή των πρώτων υλών και τη μεταφορά τους.
Η νοτιοανατολική
Μεσόγειος γίνεται θέατρο συγκρούσεων γιατί είναι σημαντικός ο έλεγχος του
περάσματος του παγκόσμιου εμπορίου διά μέσου της Ερυθράς Θάλασσας, ενώ η Αφρική
γίνεται θέατρο συγκρούσεων λόγω των μεγάλων αποθεμάτων πρώτων υλών. Επίσης, η κατάκτηση της Αφρικής, μιας
αχανούς ανεκμετάλλευτης ηπείρου, είναι αναγκαίο οξυγόνο για τον παγκόσμιο
καπιταλισμό που αντιμετωπίζει όλο και μεγαλύτερα αδιέξοδα.
Οι συγκρούσεις θα επεκταθούν, στον απόηχο της
παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που προηγήθηκε, και για άλλη μια φορά ο
καπιταλισμός θα βάλει μπροστά στις κάνες των όπλων τη νεολαία της ανθρωπότητας,
για να υπερασπιστεί τα συμφέροντα μιας χούφτας αστών, αν βέβαια η εργατική τάξη
του το επιτρέψει. Ήδη
έχει ξεκινήσει η εθνικιστική προπαγάνδα στα άμεσα εμπλεκόμενα μέρη και οι πωλήσεις
όπλων δίνουν και παίρνουν.
Δεν πρέπει να
παρασυρθούμε από αυτήν την προπαγάνδα. Οι εργατικές τάξεις όλων των χωρών δεν
έχουν κανένα συμφέρον από τους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς. Μόνο με την
ανατροπή και καταστροφή αυτού του σάπιου συστήματος μπορούν να σταματήσουν οι
αιματοχυσίες στον πλανήτη. Κι αυτό μπορεί να γίνει μόνο με την οργάνωση και τον
ξεσηκωμό της εργατικής τάξης και την κατάκτηση της εξουσίας από αυτήν.
Χρήστος Χατζής