Του Γιάννη Βερούχη (1931-2010)
1) Η ηθική κρίση της κοινωνίας
● Η βαθιά παρακμή του θνησιγενούς καπιταλιστικού συστήματος έχει επιφέρει μια βαθιά ηθική κρίση σε ολόκληρη την καπιταλιστική κοινωνία. Αυτό φαίνεται καθαρά στην κοινωνική ορολογία.
Άλλοτε ο όρος «συμφεροντολόγος» εσήμαινε τον άνθρωπο που πάνω απ’ οτιδήποτε έβαζε το ατομικά του συμφέρον, και ήταν μια λέξη γενικά προσβλητική, και για πάρα πολλούς υβριστική.
Η πορεία όμως της ηθικής κατάπτωσης της αστικής κοινωνίας, έφτασε σε ένα τέτοιο σημείο, που αυτοί που εδικαιούντο να χρησιμοποιήσουν αυτήν τη λέξη, αρχικά ισοψηφούσαν, και μετέπειτα έγιναν λιγότεροι από αυτούς που έπρεπε να την απευθύνουν.
Και τότε το περιεχόμενο της λέξης από καταδικαστέο έγινε αποδεκτό από ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας, οπότε και σταμάτησε η χρήση της λέξης «συμφεροντολόγος» και ξεχάστηκε το περιεχόμενό της.
▬ Η ηθική κρίση της αστικής κοινωνίας είναι αθεράπευτη, γι’ αυτό και η σοσιαλιστική επανάσταση, μαζί με τη νεκρή αστική κοινωνία, θα ενταφιάσει και την ηθική της.
Γράφτηκε τον Νοέμβριο του 2007
2) Πώς βλέπουμε την ιστορία
● Ασχολούμενοι με τις πολιτικές πράξεις παλαιών συντρόφων, οφείλουμε να τους κρίνουμε όχι μόνο γενικά, αλλά για κάθε πολιτική πράξη τους και σε κάθε συγκεκριμένη εποχή.
Γι’ αυτό πρέπει να έχουμε σαν αρχή, ότι η κάθε εσφαλμένη ενέργεια ενός ατόμου, δεν διαγράφει και κάθε προηγούμενη σωστή ενέργειά του. Και αντίστροφα κάθε σωστή ενέργεια ενός ατόμου και πάλι δεν διαγράφει και κάθε προηγούμενη ενέργειά του που ήταν εσφαλμένη.
▬ Αυτή η αντίληψή μας έχει σαν συνέπεια, ότι κρίνοντας τα ίδια πρόσωπα αλλά για διαφορετικές πολιτικές πράξεις τους, άλλοτε να γράφουμε επικριτικά και άλλοτε επαινετικά γι’ αυτά τα πρόσωπα.
▬ Αυτή την γνώμη την σχηματίσαμε από τις παρατηρήσεις μας πάνω στις πράξεις της Ρώσικης Επανάστασης των Μπολσεβίκων του 1917. Οι οποίοι όταν το 1918 ετύπωναν το βιβλίο του Λένιν κατά του Κάουτσκυ με τίτλο «Η προλεταριακή επανάσταση και ο αποστάτης Κάουτσκυ», ταυτόχρονα τύπωναν και το βιβλίο του Κάουτσκυ «Η καταγωγή του Χριστιανισμού», πάνω στο οποίο εσημείωναν ότι ήταν η καλύτερη μαρξιστική ερμηνεία του χριστιανισμού…
Και τα δύο αυτά βιβλία έγραφαν όμως την αλήθεια. Διότι άλλος ήταν ο Κάουτσκυ το 1908 όταν έγραφε για τον Χριστιανισμό, και άλλος ήταν το 1918 όταν τον χτυπούσε ο Λένιν.
Γράφτηκε τον Ιούνιο του 2004
3) Ένα φυσικό έμβλημα
● Εάν επιβαλλόταν για το εφοπλιστικό κεφάλαιο, ένα διακριτικό έμβλημα που να εκφράζει την ιστορία του, τότε αυθόρμητα και χωρίς κανέναν δισταγμό, θα προτείναμε αυτό το γνωστότατο σήμα. Γιατί αυτό ήταν: Το φυσικό έμβλημα των στρατοκρατών και των εφοπλιστών της Χούντας, του 1967-1974.
Γράφτηκε τον Ιανουάριο το 2007
4) Το φάρμακο του φόβου
● Με ρωτάτε αν υπάρχει φάρμακο κατά του φόβου. Υπάρχει. Είναι καλό φάρμακο και δοκιμασμένο. Δεν είναι ούτε σε σταγόνες, ούτε σε χάπια, και δεν θα το καταπιείτε. Απλώς θα το μάθετε απ’ έξω.
Είναι μερικές αράδες από την «Ιθάκη» του Καβάφη.
«Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι
Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας,
τον άγριο Ποσειδώνα δεν θα συναντήσεις,
αν δεν τους κουβανείς μες στην ψυχή σου,
αν η ψυχή σου δεν τους στήνει εμπρός σου».
Γράφτηκε τον Σεπτέμβριο του 2006