 |
| Το να συζητάμε για σωματικές και θανατικές ποινές στην Ευρώπη το 21ου αιώνα σημαίνει ότι απομακρυνόμαστε από τη λύση των κοινωνικών προβλημάτων που γεννούν τα εγκλήματα. Ένα άτεγκτο ποινικό σύστημα αναπαράγει τη βία και συμβάλλει στη διάλυση του κοινωνικού ιστού, βασική αιτία της αυξημένης εγκληματικότητας. |
Την τελευταία περίοδο έρχονται στη δημοσιότητα αυξημένα περιστατικά κακοποίησης παιδιών και έμφυλης βίας, που σε τελευταία ανάλυση οφείλονται στη σήψη της καπιταλιστικής κοινωνίας και τις πολιτικές της διάλυσης του κοινωνικού ιστού. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, η σεξουαλική κακοποίηση παγκόσμια αφορά 1 στα 5 παιδιά, αγόρια και κορίτσια. Τα 9 στα 10 περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης αφορούν ενήλικες που έχουν ήδη αναπτύξει σχέσεις εμπιστοσύνης με το παιδί. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας στη χώρα μας τα περιστατικά σωματικής και σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών αυξήθηκαν, με τη σεξουαλική κακοποίηση κοριτσιών να έχει σχεδόν διπλασιαστεί από το 2020 μέχρι το 2022.
Η σεξουαλική βία κατά των παιδιών είναι αναμφισβήτητα ένα τρομερό έγκλημα. Αλλά η τιμωρία των παραβατών με χημικό ευνουχισμό, όπως προτείνεται από κάποιους, είναι απλώς προσθήκη μιας σκληρότητας δίπλα στην άλλη. Η πρόταση του ακροδεξιού Βορίδη να ξεκινήσει συζήτηση για αυστηροποίηση του Ποινικού Κώδικα και χρήση του χημικού ευνουχισμού στους παιδοβιαστές αντανακλά τις αντιδραστικές λογικές αυτής της κυβέρνησης και παραπέμπει σε φασίζουσες πρακτικές. Πρακτικές που ανοίγουν τον δρόμο και σε άλλες τροποποιήσεις του Ποινικού Κώδικα και ιδιαίτερα σε ποινές που αφορούν «αδικήματα» τα οποία συσχετίζονται με κοινωνικές διαμαρτυρίες, όπως εμμέσως πλην σαφώς το έθεσε και ο ίδιος ο Βορίδης, μιλώντας για «τρομοκράτες» και «τα ισόβια να είναι ισόβια». Επιπροσθέτως, μιας και οι εκλογές είναι προ των πυλών και τα οξυμένα προβλήματα επιβίωσης (ανεργία, ακρίβεια, φτώχεια, ενεργειακό) του λαού δεν βοηθούν τους πολιτικούς στόχους της κυβέρνησης, δεν διστάζουν να προσπαθήσουν να εκμεταλλευθούν ψηφοθηρικά την κοινωνική οργή για τα εγκλήματα σεξουαλικής βίας κατά παιδιών και γυναικών, συσπειρώνοντας ένα συντηρητικό ακροατήριο, συνεπικουρούμενοι από τα άθλια ΜΜΕ, τα οποία στον βωμό της τηλεθέασης προξενούν δευτερογενή θυματοποίηση των θυμάτων.
Ο χημικός ευνουχισμός γίνεται με τη χορήγηση αναφροδισιακών φαρμάκων για τη μείωση της λίμπιντο και της σεξουαλικής δραστηριότητας. Μόλις σταματήσει τη λήψη ο βιαστής επανέρχεται στην προτέρα κατάσταση. Μια διαδικασία που απαιτεί τη συμμετοχή της ιατρικής, παραβιάζοντας ουσιαστικά το “primum non nocere”, θεμελιώδη αρχή της ιατρικής δεοντολογίας, που στα ελληνικά σημαίνει «πάνω απ’ όλα να μη βλάπτουμε». Υπάρχουν ανυπολόγιστες και μη αναστρέψιμες συνέπειες από τη μακροχρόνια λήψη φαρμάκων χημικού ευνουχισμού. Είναι υποτιμητικό για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, παραβιάζει την απόλυτη απαγόρευση των βασανιστηρίων και μας πηγαίνει πίσω στον μεσαίωνα. Δεν αποτρέπει τη σεξουαλικά παραβατική συμπεριφορά του βιαστή, γιατί ο βιασμός δεν έχει καμία σχέση με το σεξ. Ούτε και πρόκειται για αδυναμία ελέγχου των σεξουαλικών ορμών. Έχει σχέση με τα βίαια και εξουσιαστικά ένστικτα του δράστη, τα οποία θα βρουν άλλους τρόπους να «ικανοποιηθούν». Ο βιασμός είναι κοινωνικό προϊόν και ως τέτοιο θα πρέπει να αντιμετωπίζεται.
Στην Ευρώπη, της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, πρώτη η Πολωνία νομιμοποίησε την υποχρεωτική «θεραπεία» με χημικό ευνουχισμό. Στην Τσεχία επιτρέπεται ο χειρουργικός ευνουχισμός (ορχεκτομή). Επιτρέπεται επίσης ο χημικός ευνουχισμός σε Δανία, Βέλγιο και Τουρκία. Σε Σουηδία, Γαλλία, Γερμανία έχει εθελοντικό χαρακτήρα. Κάτι παρόμοιο με αυτό που προτείνει και ο Βορίδης. Παζαρεύει ο βιαστής τον χημικό ευνουχισμό του (το σώμα του δηλαδή) με αντάλλαγμα τη μη έκτιση της ποινής του.
Η κτηνωδία σε βάρος της 12χρονης στα Σεπόλια και ο βιασμός της 19χρονης στο αστυνομικό τμήμα της Ομόνοιας δικαίως έχουν προκαλέσει την κοινωνική οργή. Αλλά η λύση δεν είναι η αυστηρότερη ποινική καταστολή. Το άρθρ. 3 της ΕΣΔΑ (Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) αναφέρει ξεκάθαρα: «Ουδείς επιτρέπεται να υποβληθεί σε βασανιστήρια, ούτε σε ποινές ή μεταχείριση απάνθρωπη ή εξευτελιστική». Να παρθούν μέτρα προστασίας της παιδικής ηλικίας. Ριζική αναμόρφωση του πλαισίου καταγγελιών και αναφορών περιστατικών κακοποίησης. Οικοδόμηση θεσμών κοινωνικής προστασίας και πρόνοιας, πρόληψης και αποκατάστασης κακοποιημένων παιδιών και γενικά κακοποιημένων προσώπων. Και το σημαντικότερο, πάλη για μια κοινωνία αλληλεγγύης και ισότητας, ενάντια στη διάλυση του κοινωνικού ιστού, που ευθύνεται ιδίως για αυτού του είδους την εγκληματικότητα.
Όλγα Στεφανίδου