Ο νόμος για τον σχολικό «εκφοβισμό»

 

Οι κυβερνητικές προτάσεις για την αντιμετώπιση των φαινομένων βίας
στα σχολεία απηχούν την πολιτική που ευθύνεται ακριβώς για αυτά τα 
φαινόμενα

Η κυβέρνηση πέρασε νόμο για το ζήτημα του σχολικού «εκφοβισμού», δηλαδή, για τα περιστατικά συστηματικής βίας και απειλών ανάμεσα στα παιδιά μέσα στα σχολεία. Βέβαια, σε αντίθεση με αυτό που ισχυρίζεται ο νόμος, δεν σημαίνει ότι κάθε μορφή επιθετικότητας πρέπει να «τσουβαλιάζεται» ως σχολικός εκφοβισμός. Στην αστική κοινωνία η μήτρα κάθε βίας, άρα και του εκφοβισμού, βρίσκεται στις αστικές εκμεταλλευτικές σχέσεις. Όσον αφορά τη σημερινή κατάσταση, οι αιτίες τέτοιων φαινομένων στα σχολεία θα πρέπει να αναζητηθούν: στην άγρια «νεοφιλελεύθερη» πολιτική που διαλύει τον κοινωνικό ιστό, αλλά ενίοτε και στη μαζική εισαγωγή τριτοκοσμικών μαζών που έγινε τις τελευταίες δεκαετίες για τα συμφέροντα του κεφαλαίου.

Μάζες που δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις αφομοίωσής τους στην ελληνική κοινωνία, με αποτέλεσμα να προκύπτουν συγκρούσεις και γκετοποίηση, που υποβαθμίζει τις αντίστοιχες γειτονιές και σχολεία.

Στις μικρές ηλικίες, νηπιαγωγείο και δημοτικό, είναι αστείο να μιλάει κάποιος για συνειδητή και οργανωμένη βία. Η φυσιολογική για την ηλικία αυτή επιθετικότητα, ανάλογα και με τα βιώματα ενός παιδιού, μπορεί να εκδηλωθεί πολύ έντονα. Το ζήτημα πρέπει να αντιμετωπίζεται με αποκλειστικά παιδαγωγικό τρόπο. Η κατάσταση αλλάζει σχετικά στις εφηβικές ηλικίες (γυμνάσιο και πιο πολύ λύκειο) όπου τα παιδιά αναπαράγουν συνειδητά πλέον τα κυρίαρχα πρότυπα και εκφράζουν καταστάσεις δύσκολες από την οικογένειά τους. Και πάλι τα φαινόμενα βίας και εκφοβισμού οφείλουν να αντιμετωπίζονται με παιδαγωγικό τρόπο, ανταποκρινόμενο στις ανάγκες της ηλικίας.

Οι βασικοί σκοποί του νόμου δεν είναι να αντιμετωπιστούν παιδαγωγικά τέτοια ζητήματα στα σχολεία, αλλά: α) να στηθεί ένας ακόμα ελεγκτικός γραφειοκρατικός μηχανισμός εις βάρος εκπαιδευτικών και μαθητών, με αναφορές προς τους ανωτέρους, «τετραμελείς ομάδες επέμβασης» κ.λπ., β) να καλλιεργηθεί κλίμα και συνείδηση χαφιεδισμού μέσα στα σχολεία, με «πλατφόρμες» καταγγελιών, ανώνυμες για τα παιδιά και επώνυμες για τους γονείς, γ) να επιρριφθεί η ευθύνη για τα φαινόμενα βίας στο σχολείο και στην εργαζόμενη οικογένεια και όχι στην πολιτική που διαλύει τον κοινωνικό ιστό, δ) να διαταραχθεί πλήρως η ισορροπία των σχέσεων μέσα στο σχολείο για να περάσει πιο εύκολα ο διοικητικός αυταρχισμός.

Η αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων πρέπει να γίνεται εντός της σχολικής κοινότητας, με την καλλιέργεια πνεύματος αλληλεγγύης και κατανόησης. Αυτό που χρειάζεται επίσης είναι η πολλαπλή (οικονομική, εργασιακή, ψυχολογική) στήριξη των παιδιών και των οικογενειών τους μέσα από κατάλληλες δημόσιες δομές (κοινωνικοί λειτουργοί κ.λπ.). Η γενικότερη διέξοδος βρίσκεται πάντα στον οργανωμένο αγώνα ενάντια στην αστική πολιτική και τις συνέπειές της.

 

Σ. Κρόκος