Στη μνήμη του Βασίλη Χελιδώνη

 

Ο πρόσφατος θάνατος του πατέρα μου Βασίλη Χελιδώνη σηματοδότησε για μένα το τέλος μιας εποχής. Μιας εποχής που από το 1940 έως σήμερα περιλαμβάνει όλα τα πολιτικά και ιστορικά γεγονότα που εκτυλίχθηκαν στην πατρίδα μας και εν μέρει και στην Ευρώπη. Ο Βασίλης Χελιδώνης γεννήθηκε τον Ιανουάριο του 1921 από φτωχή οικογένεια στην περιοχή του Πωγωνίου του Νομού Ιωαννίνων. Ήταν εξαίρετος μαθητής, αλλά δυστυχώς λόγω συνθηκών αναγκάστηκε από πολύ μικρός να φύγει από το χωριό του και να έρθει στην Αθήνα να εργαστεί, σε ένα καρβουνάδικο στα Σπάτα. Όταν ήρθε η Κατοχή, επέστρεψε στη γενέτειρά του και πολύ σύντομα εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ Ηπείρου. Όταν τελείωσε ο πόλεμος, ήρθε στην Αθήνα, όπου συνελήφθη και μεταφέρθηκε στη Μακρόνησο για να «εκτίσει» το στρατιωτικό του. Μετά την απόλυσή του από το κολαστήριο, μεταφέρθηκε στον Άη Στράτη, όπου εκεί παρέμεινε μέχρι το 1953. 

Ο Άη Στράτης ήταν για αυτόν, εκτός από τόπος εξορίας, τόπος γνώσης και ένταξης σε μια κοινότητα αλληλεγγύης. Μια κοινότητα όπου ο καθηγητής, ο επιστήμονας και ο αγράμματος αγρότης και εργάτης ζούσαν στην ίδια σκηνή, που μοιράζονταν τα πάντα, ακόμα και ρούχα και βιβλία. Εκεί βρήκε την ευκαιρία να παρακολουθήσει τα μαθήματα που οργανώνονταν από τους εξόριστους, να διαβάσει και να γνωρίσει τις ιδέες του μαρξισμού, αλλά και να κατακτήσει γνώσεις μαθηματικών και φυσικής, στα οποία είχε μεγάλη έφεση. Με την απόλυσή του από τον Άη Στράτη επιστρέφει στην Αθήνα. Εκεί γνωρίζει τη μητέρα μου, εργάτρια κλωστοϋφάντρια, και φτιάχνει μαζί της οικογένεια. Εντάσσεται στην ΕΔΑ και, ταυτόχρονα, όταν άρχισε να εργάζεται σαν οικοδόμος, στο σωματείο οικοδόμων Περιστερίου. 

Με την επιβολή της δικτατορίας το 1967 συλλαμβάνεται και δικάζεται και παραμένει για έναν χρόνο στις φυλακές της Αίγινας. Με την εξέγερση του Πολυτεχνείου ξανασυλλαμβάνεται και παραμένει στο κρατητήριο για 10 μέρες.  Στη μεταπολίτευση ενεργοποιείται στο σωματείο οικοδόμων, πάντα πιστός στη γραμμή του ΚΚΕ και δίπλα στο κόμμα, χωρίς να είναι επισήμως μέλος του. Ήταν πάντα πιστός στις ιδέες του μαρξισμού-λενινισμού και η πολιτική του δράση εμπνεόταν από αυτές. Ήταν αναγνώστης και της εφημερίδας μας, της «Σοσιαλιστικής Προοπτικής», και με ανοιχτό πνεύμα υποστήριζε κάθε θετική προσπάθεια και άποψη. 

Ήταν ο άνθρωπος που, όταν δεν ήταν στη δουλειά και στην πολιτική δράση, είχε ένα βιβλίο στο χέρι. Ήταν για μένα ο εμπνευστής και καθοδηγητής στις πολιτικές μου ανησυχίες από παιδί. Η βιβλιοθήκη του μου έδωσε όλες τις γνώσεις που έχω πάνω στον μαρξισμό, την ανθρωπολογία, την αστροφυσική. Άθεος και άθρησκος μέχρι το τέλος της ζωής του. Περήφανος για την τάξη που ανήκε. Η καθημερινότητά του, οι διαπροσωπικές του σχέσεις, η σχέση του με την οικογένειά του, η αντίληψή του για τη θέση της γυναίκας στην οικογένεια, στους χώρους δουλειάς και γενικότερα στην κοινωνία διεπόταν από την κομμουνιστική ηθική. Θεωρούσε, μάλιστα, ότι όλα αυτά τα ζητήματα θα έπρεπε να απασχολούν περισσότερο τη διαπαιδαγώγηση των νέων αγωνιστών και επαναστατών.

 

Ματίνα Χελιδώνη