Τρίτη 29 Οκτωβρίου 2024

Τεχνητή νοημοσύνη και καπιταλιστικό αδιέξοδο

Τα μεγάλα κέντρα δεδομένων απαιτούν για να 
λειτουργήσουν υπέρογκη κατανάλωση ενέργειας
 Ο καπιταλισμός της παρακμής αντιμετωπίζει ένα αξεπέραστο πρόβλημα: δεν έχει πια κανένα πραγματικά αισιόδοξο όραμα να προβάλει για την ανθρωπότητα. Ίσως το μοναδικό υποκατάστατο οράματος που έχει απομείνει στο σύστημα είναι η «επανάσταση της τεχνολογίας», με επίκεντρο την τεχνητή νοημοσύνη. 

Ωστόσο, μέσα στη βιασύνη των τεχνολογικών εταιρειών να πάρουν το προβάδισμα σε ένα πεδίο που υπόσχεται μεγάλα κέρδη «ξεχνιούνται» βασικές προϋποθέσεις. Για να είναι βιώσιμη η τεχνητή νοημοσύνη σε βάθος χρόνου θα πρέπει, φυσικά, να αποφέρει περισσότερα κέρδη –και μάλιστα λειτουργικά κέρδη, όχι χρηματιστηριακά– από το κόστος της. Τούτο όμως αποδεικνύεται δυσεπίλυτο πρόβλημα. Τα τεράστια κέντρα δεδομένων που χρειάζονται για την τεχνητή νοημοσύνη έχουν απαγορευτική κατανάλωση ενέργειας. Η μία μετά την άλλη οι πόλεις των ΗΠΑ που φιλοξενούν μεγάλα κέντρα δεδομένων βλέπουν να εξαντλείται η χωρητικότητα της ηλεκτροπαραγωγής τους και του ηλεκτρικού δικτύου τους. Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια τα κέντρα δεδομένων όλου του κόσμου θα απαιτούν για τη λειτουργία τους όση ηλεκτρική ενέργεια καταναλώνει μια Ιαπωνία! Και μέχρι το 2030 η κατάσταση θα έχει ξεφύγει. Η αιολική και η ηλιακή ενέργεια έχουν ακόμα πολλά προβλήματα αποδοτικότητας, και οι υδρογονάνθρακες επίσης δεν είναι λύση, μια και πολλά κράτη είναι δεσμευμένα στους στόχους της «πράσινης μετάβασης» – και έχουν ξοδέψει παλαβά λεφτά για αυτή. Έτσι, αναμένεται πίεση για εκθετική αύξηση της πυρηνικής ενέργειας – με όλους τους κινδύνους που αυτό συνεπάγεται.

Και τι γίνεται όταν παράλληλα με την τεχνητή νοημοσύνη θα πρέπει να καταναλώνεται όλο και περισσότερη ενέργεια και για κάτι εντελώς παρασιτικό, εντελώς μη αναγκαίο κοινωνικά, όπως τα κρυπτονομίσματα; Η διαδικασία δημιουργίας των κρυπτονομισμάτων (mining, «εξόρυξη») απαιτεί τέτοια ποσά ενέργειας που έχουν γονατίσει ολόκληρες χώρες, όπως το Καζαχστάν. Η Κίνα αναγκάστηκε να διώξει τις σχετικές εταιρείες για τον ίδιο λόγο – κίνδυνος έλλειψης ρεύματος και αύξησης της τιμής. Οι εταιρείες αυτές κατέληξαν τελικά στις ΗΠΑ, όπου ήδη απορροφούν το 2% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας,όσο θα έφτανε για μια ολόκληρη πολιτεία του μεγέθους π.χ. της Γιούτα!    

Αυτές οι καταστάσεις δείχνουν τις τρομερές και άλυτες αντιφάσεις στις οποίες έχει φτάσει σήμερα ο καπιταλισμός. Το βασικό είναι όχι μόνο να τις κατανοήσουμε αλλά και να τις εκμεταλλευτούμε για να προετοιμάσουμε την ανατροπή αυτού του ιστορικά χρεοκοπημένου συστήματος.

 

Πάρις Δάγλας