ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ Ή ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΝΩΜΕΝΗ ΕΥΡΩΠΗ;

Πρόλογος

Το θεμέλιο κίνητρο του ευρωπαϊκού καπιταλισμού, για την ενοποίηση των χωρών του –πολιτικά και οικονομικά- σε ένα ενιαίο ευρωπαϊκό κράτος: Είναι η απόκτηση του κυριότερου πλεονεκτήματος του βασικότερου εμπορικού αντιπάλου του. Δηλαδή η εσωτερική πολιτική και οικονομική ενότητα, των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.

 ˗ Σε αυτήν την ιστορική αντιγραφή όμως, ο ευρωπαϊκός καπιταλισμός αγνοεί ορισμένους βασικούς παράγοντες, οι οποίοι είναι:

 Πρώτον: Η ενοποίηση της Αμερικής έγινε σε μια ιστορική φάση ακμής της αστικής κοινωνίας, ενώ η απόπειρα της σημερινής ευρωπαϊκής ενοποίησης γίνεται στην ιστορική φάση της πλήρους ιστορικής παρακμής της αστικής κοινωνίας…

 Δεύτερον: Η ενοποίηση της Αμερικής έγινε διαμέσου ενός πολέμου –Βορείων και Νοτίων και Νοτίων πολιτειών- όπου οι νικητές δια της δύναμης των όπλων, επέβαλαν την πολιτική ενοποίηση των πολιτειών της Αμερικής…

 Τρίτον: Η ενοποίηση της Αμερικής δεν επιβαρύνθηκε με κατάλοιπα ιστορικών εθνικισμών, διότι οι πολιτείες της είχαν μια μηδαμινή προϊστορία.

 Και τέταρτον: Οι πολιτείες που ενοποιήθηκαν, εκτός από ορισμένες τοπικές Γαλλικές και Γερμανικές μειονότητες, είχαν σχεδόν μια ενιαία γλώσσα. Την Αγγλική.

 ˗ Κατά συνέπεια για τον ευρωπαϊκό καπιταλισμό δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για μια αστική ενοποίηση της Ευρώπης.

ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ Ή ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΝΩΜΕΝΗ ΕΥΡΩΠΗ;

Λέοντας Τρότσκυ.

Ο παγκόσμιος επαναστατικός ηγέτης,

λίγο πριν τη δολοφονία του από τον

Στάλιν

Η «Ενωμένη Ευρώπη» δεν ήταν ανέκαθεν ένα σύνθημα των καπιταλιστών, όπως νομίζουν ακόμα και πολλοί εργάτες σήμερα, αλλά ήταν κεντρικό πολιτικό σύνθημα του Ευρωπαϊκού σοσιαλιστικού εργατικού κινήματος. Ήταν το περίφημο διεθνιστικό σύνθημα, το «Ενωμένες Σοσιαλιστικές Πολιτείες της Ευρώπης» το οποίο αλίμονο… Μετά τη μεγάλη ήττα, ύστερα από τη διπλή προδοσία, και τα αλλεπάλληλα φανερά και πισώπλατα προδοτικά χτυπήματα, απογοητεύσεις, καταδιώξεις και εκατομμύρια φόνους που δέχθηκε το ευρωπαϊκό εργατικό μας κίνημα, από τη Σοσιαλδημοκρατία, το Σταλινισμό και το Φασισμό, τελικά έπεσε αιμόφυρτο. Και μαζί του έπεσαν και οι σημαίες, τα λάβαρα και τα συνθήματά του.

Μετά από αυτήν την τραγωδία, το σύνθημα της «Ενωμένης Ευρώπης» από σοσιαλιστικό σύνθημα για την πάλη και οργάνωση των Ευρωπαίων εργατών κατά των εκμεταλλευτών τους, το σύνθημα πέρασε στα χέρια των κοινωνικών εχθρών και μεταβλήθηκε σε σύνθημα για την αποτελεσματικότερη υποταγή, εκμετάλλευση και καταδυνάστευση των ίδιων των ευρωπαίων εργατών.

Η ΣΟΣΙΑΛΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Η πρώτη μεγάλη προδοσία των Ευρωπαίων εργατών καθώς και όλου του κόσμου, έγινε από τις ηγεσίες των σοσιαλιστικών κομμάτων της «Δεύτερης Σοσιαλιστικής Διεθνούς», που το 1914 στις παραμονές του πρώτου παγκόσμιου πολέμου, υπέκυψαν στον εθνικισμό και υποτάχθηκαν στα συμφέροντα των αντιμαχόμενων εθνικών καπιταλισμών τους.

Και τότε η κάθε ηγεσία του κάθε σοσιαλιστικού κόμματος, όχι μόνο ενέκρινε τον πόλεμο, αλλά και κατά τη διάρκειά του συμμετείχε σε υπουργεία στην καπιταλιστική κυβέρνηση του έθνους της…!

Με αυτήν την τακτική, όλοι μαζί οι σοσιαλδημοκράτες ηγέτες, έβαψαν τα χέρια τους με το αίμα των ευρωπαίων εργατών που για τέσσερα ολόκληρα χρόνια αλληλοσφάζονταν στα πολεμικά μέτωπα, για τα συμφέροντα τω ευρωπαίων καπιταλιστών.

Μετά από αυτή την πρωτοφανή προδοσία, τα ευρωπαϊκά σοσιαλιστικά ή σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της «Δεύτερης Σοσιαλιστικής Διεθνούς» πέρασαν ανοιχτά στο πλευρό του καπιταλισμού, χτύπησαν λυσσασμένα τη σοσιαλιστική επανάσταση της Ρωσίας του 1917, και έκαναν το παν για να εμποδίσουν την επέκταση της σοσιαλιστικής επανάστασης στην Ευρώπη.

Για όλους αυτούς τους λόγους, τα κόμματα της «Δεύτερης Σοσιαλιστικής Διεθνούς» φέρουν ολόκληρη την ιστορική ευθύνη, για την επιβίωση του καπιταλισμού και για τη δυστυχία, τους πολέμους και τα δεινά της ανθρωπότητας που προέκυψαν από αυτήν.

Και επίσης φέρουν την πρωταρχική ευθύνη για την απομόνωση της επανάστασης στην ΕΣΣΔ, και τον εκφυλισμό που επέφερε η απομόνωση αυτή. Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, οι ηγέτες της «Δεύτερης Σοσιαλιστικής Διεθνούς» έγιναν πρωταγωνιστές του ΝΑΤΟ και αργότερα η «Διεθνής» αυτή έγραψε κόμματα σαν νέα μέλη της και στη γεωγραφική μας γειτονιά. Κόμματα αστικά και μικροαστικά, στην ιδεολογία τους, στην πολιτική τους, στο πρόγραμμά τους, στην ιστορία τους και στην ηγεσία τους. Είναι το κόμμα ΜΠΑΑΘ του Σαντάμ Χουσεΐν στο Ιράκ,  το κόμμα ΜΠΑΑΘ του Ασάντ στη Συρία, το κόμμα του Ετσεβίτ –το πρώην του Ισμέτ Ινονού- στην Τουρκία, και το κόμμα του Παπανδρέου στην Ελλάδα.

Ο Μαρξ συνήθιζε να  λέει ότι η ιστορία συχνά επαναλαμβάνεται, την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν κωμωδία…

Ο ΣΤΑΛΙΝΙΣΜΟΣ

Η δεύτερη μεγάλη προδοσία του παγκόσμιου εργατικού κινήματος έγινε από τη Σταλινική γραφειοκρατία της ΕΣΣΔ, και ήταν το ιστορικό επακόλουθο της πρώτης προδοσίας.

Εφτά χρόνια μετά την επικράτηση της Σοσιαλιστικής επανάστασης, άρχισε ο εκφυλισμός της, ταυτόχρονα με το θάνατο του αρχηγού της Βλαδίμηρου Λένιν. Ήταν το τραγικό έτος 1924.

Οι αιτίες αυτού του εκφυλισμού είναι πολλές. Εμείς όμως θα αναφέρουμε τις κυριότερες οι οποίες συνοψίζονται:

Στην διάψευση των υπολογισμών και των ελπίδων του Λένιν και του Τρότσκυ και των άλλων μπολσεβίκων ηγετών, ότι η σοσιαλιστική επανάσταση θα επικρατούσε στην Ευρώπη. Πράγμα που οφείλεται στην προδοσία της «Δεύτερης Σοσιαλιστικής Διεθνούς».

Στην απομόνωση της επανάστασης, σε μια και μόνη οικονομικά καθυστερημένη και εντελώς κατεστραμμένη από τον πόλεμο χώρα.

Στην πλήρη οικονομική, βιομηχανική και τεχνική απομόνωση που επέβαλε ο παγκόσμιος καπιταλισμός στη χώρα.

Στην κόπωση της επανάστασης και ολόκληρου του ρώσικου λαού, από τις καταστροφές του παγκοσμίου πολέμου, του μετέπειτα εμφυλίου πολέμου, και της πείνας, γύμνιας και οικονομικής εξαθλίωσης που επακολούθησε.

Στον θάνατο του αρχηγού της επανάστασης στην κρίσιμη στιγμή του εκφυλισμού της.

Στην απειρία της επαναστατικής ηγεσίας –γιατί αυτό ήταν το πρώτο πείραμα εφαρμογής του σοσιαλισμού στον κόσμο-, η οποία , παρά τις προειδοποιήσεις του Λέοντα Τρότσκυ, αντελήφθη τον κίνδυνο της προδοσίας όταν ήταν πολύ αργά πια, …και για την επανάσταση και για την ίδια τη ζωή της.

Το σύνολο αυτών των συνθηκών, δημιούργησε το πρόσφορο έδαφος πάνω στο οποίο σχηματίστηκε και επικράτησε ένα κοινωνικό στρώμα προνομιούχων υπό την αρχηγία του Στάλιν, το οποίο πρόδωσε την επανάσταση. Το στρώμα των προνομιούχων που ονομάστηκε σοβιετική γραφειοκρατία, γεννήθηκε σαν καρκίνωμα πάνω στο σώμα της νέας σοσιαλιστικής κοινωνίας, και απέκτησε αυθαίρετα και δια της βίας τεράστια και τερατώδη οικονομικά προνόμια.

Αυτό το προνομιούχο στρώμα –δηλαδή η σοβιετική γραφειοκρατία-, επικράτησε με την τρομοκρατία της μυστικής και φανερής αστυνομίας, θανατώνοντας ολόκληρη σχεδόν την ηγεσία και τα μέλη του κόμματος των μπολσεβίκων, και μια ολόκληρη στρατιά πρωτοπόρων εργατών και αγροτών που αντιστάθηκαν στα προνόμιά της.

Τα συμφέροντα της σταλινικής γραφειοκρατίας εδραιώθηκαν πάνω σε 22 εκατομμύρια τάφους.

Επίσης αυτή η σοβιετική γραφειοκρατία, για να διαφυλάξει τα προνόμιά της επέβαλε πάνω στο ρωσικό λαό –και κάτω από την ταμπέλα του σοσιαλισμού- μια από τις εγκληματικότερες μορφές δικτατορίας που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα, που μόνο με την ιερά εξέταση του Μεσαίωνα θα μπορούσε να συγκριθεί.

Η Σοβιετική γραφειοκρατία δεν πρόδωσε μόνο τη σοσιαλιστική επανάσταση στην ΕΣΣΔ, αλλά καταπρόδωσε και την παγκόσμιο εργατική τάξη. Ο επαναστατικός διεθνισμός αντικαταστάθηκε με τον εθνικισμό, και η ΕΣΣΔ από κέντρο της παγκόσμιας επανάστασης μεταβλήθηκε σε κέντρο παγκόσμιας επίβλεψης, για την υποταγή της εργατικής τάξης και όλων των επαναστατικών κινημάτων, στα συμφέροντα της σοβιετικής γραφειοκρατίας και στις συμφωνίες και συμμαχίες της με τον καπιταλισμό.

Η κατεύθυνση των κομμουνιστικών κομμάτων, από διεθνισμός –πάλη των τάξεων- κοινωνική επανάσταση που ήταν, μετατράπηκε από τη Σοβιετική γραφειοκρατία, σε εθνικισμός –συνεργασία των τάξεων- κοινοβουλευτισμός. Δηλαδή μετέτρεψε τα κομμουνιστικά κόμματα, από επαναστατικά κόμματα, σε δουλικά πρακτορεία των συμφερόντων της και των διαπραγματεύσεών της με τον καπιταλισμό, και γενικά εκφύλισε και εκπόρνευσε το παγκόσμιο επαναστατικό κίνημα.

Η Σοβιετική γραφειοκρατία μαζί με τη Σοσιαλδημοκρατία ήταν και είναι οι μεγάλοι υποστηρικτές του καπιταλισμού, και γι’ αυτό συνυπεύθυνοι για όλα τα δεινά της ανθρωπότητας.

ΠΡΟΒΛΕΠΟΥΜΕ ΚΑΙ ΑΝΤΙΤΑΣΣΟΥΜΕ

Αλλά, έχει ο καιρός γυρίσματα. Η εποχή που οι αυταπάτες της «καλής» καπιταλιστικής ζωής κρατούσαν αιχμαλώτους και αδρανείς τους εργάτες των βιομηχανικών κέντρων της γης, αργά ή γρήγορα θα παρέλθει.

Τώρα έχουμε εμπρός μας μια ελπιδοφόρα προοπτική.

Η κοινωνία βαδίζει πάνω στα τέσσερα αδυσώπητα σκαλοπάτια της καπιταλιστικής γέφυρας των στεναγμών. Πορεία προς μια οικονομική κρίση υπερπαραγωγής –κοινωνικές αντιθέσεις – ταξική πάλη – αναγέννηση του εργατικού κινήματος.

Και η Ευρωπαϊκή εργατική τάξη μας αργά ή γρήγορα θα ξαναϋψώσει και  πάλι τις αιματοβαμμένες σημαίες της, τα ιερά λάβαρα των θυμάτων της, και τα παλαιά και νέα επαναστατικά συνθήματα. Γι’ αυτό και το διεθνιστικό επαναστατικό σύνθημα των «Ενωμένων Σοσιαλιστικών Πολιτειών της Ευρώπης» θα ξαναϋψωθεί και πάλι στις πανευρωπαϊκές διαδηλώσεις μας. Είμαστε απόλυτα βέβαιοι. Γι’ αυτό και στην «Ευρωπαϊκή Ένωση» των καπιταλιστών αντιτάσσουμε το σύνθημα της Ευρωπαϊκής εργατικής τάξης μας, τις «Ενωμένες Σοσιαλιστικές Πολιτείες της Ευρώπης».

ΦΑΣΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΗΓΕΣΙΕΣ ΤΩΝ Κ.Κ.

Με την «Ευρωπαϊκή Ενοποίηση» της συνθήκης του Μάαστριχτ πολλοί διαφωνούν. Όχι όμως για τους ίδιους λόγους.

Όλοι εμείς οι Μαρξιστές επαναστάτες και Κομμουνιστές Τροτσκιστές σαν εμπροσθοφυλακή της εργατικής τάξης που είμαστε έχουμε μια ολοκάθαρη θέση: Στην «Καπιταλιστική Ενοποίηση» αντιτάσσουμε τη «Σοσιαλιστική Ενοποίηση».

Οι φασίστες, για τους αντίθετους ακριβώς λόγους από εμάς, σ τελευταία εφεδρεία και σαν οπισθοφυλακή της καπιταλιστικής τάξης που είναι, έχουν και αυτοί μια καθαρή θέση: Σε κάθε μορφή «Ευρωπαϊκής Ενοποίησης» αντιτάσσουν τον αντιδραστικό εθνικισμό του «εθνικού κράτους».

Οι ηγεσίες των Κ.Κ. είναι και αυτές κατά της «Ευρωπαϊκής Ενοποίησης». Τι αντιτάσσουν όμως σε αυτήν; Εφόσον δεν αντιτάσσουν τη «Σοσιαλιστική Ενοποίηση»; Το αντιδραστικό εθνικό κράτος; Τα αντιδραστικά τελωνεία; Τα εθνικά σύνορα; Τι απ’ όλα;

Τα συμφέροντα πάντως ολόκληρης της Ευρωπαϊκής εργατικής τάξης εκφράζονται με το σύνθημα «Ενωμένες Σοσιαλιστικές Πολιτείες της Ευρώπης».

Και από τη θέση που παίρνει κανείς έναντι αυτού του συνθήματος της εργατικής τάξης, καθορίζεται και η θέση του για το διεθνισμό και για τα συμφέροντα της ίδιας της εργατικής τάξης.

Γιάννης Βερούχης

Απρίλιος 1993

ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ

Το άρθρο αυτό ήταν το πρώτο που έγραψε στη Σοσιαλιστική Προοπτική ο αξέχαστος σύντροφος Γιάννης Βερούχης, πριν από 23 χρόνια. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Γιάννης ξεκίνησε την αρθρογραφία του στη Σοσιαλιστική Προοπτική από ένα άρθρο τολμηρών πολιτικών θέσεων και προβλέψεων. Ήθελε από την πρώτη στιγμή να διαπαιδαγωγήσει την ομάδα των νεαρών επαναστατών που εξέδιδε αυτή την εφημερίδα στο πνεύμα της τόλμης στο πνεύμα του να ρισκάρουμε πολιτικές προβλέψεις, στο μαχητικό πνεύμα του αυθεντικού Κομμουνισμού-Τροτσκισμού.