 |
|
Η εκλογή Τραμπ θα ήταν
αδύνατη αν δεν είχε χρεοκοπήσει
πλήρως
η λεγόμενη «φιλελεύθερη παγκόσμια τάξη»
|
Η οικονομική πολιτική
που κυριάρχησε τις τελευταίες δεκαετίες
στον παγκόσμιο καπιταλισμό είναι γνωστή
στους κύκλους των οικονομολόγων ως
«Συναίνεση της Ουάσινγκτον». Κι αυτό
γιατί
προέκυψε από μια σειρά συναντήσεων
το 1989 στην Ουάσινγκτον μεταξύ των τριών
σημαντικότερων οικονομικών επιτελείων
του κόσμου: του υπουργείου Οικονομικών
των ΗΠΑ, της Παγκόσμιας Τράπεζας και
του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Ας
δούμε, όμως, εν τάχει τις 10 κεντρικές
ιδέες αυτής της πολιτικής, καθώς και
πού… σκόνταψαν.
1) Δημοσιονομική
πειθαρχία. Δηλαδή, χαμηλά κρατικά
ελλείμματα. Απέτυχε λόγω της μεταφοράς
της παραγωγής σε χώρες χαμηλού εργατικού
κόστους, αλλά και γιατί η υπερβολική
λιτότητα σκότωσε την ανάπτυξη. 2)
Αντικατάσταση των «γενικευμένων»
κοινωνικών παροχών από πιο «στοχευμένες».
Στην πράξη, πετσόκομμα των κοινωνικών
δαπανών, που αύξησε την κοινωνική
ανισότητα και συνέβαλε στη λουμπενοποίηση
σημαντικού τμήματος του πληθυσμού. 3)
Μείωση εταιρικών φόρων και «διεύρυνση»
της φορολογικής βάσης. Στην πράξη, οι
φτωχοί φορτώθηκαν τους φόρους των
πλουσίων, ενώ υπονομεύθηκαν τα κρατικά
έσοδα. 4) Χαμηλά επιτόκια. Αντίθετα
απ’ ό,τι αναμενόταν, δεν έφεραν περισσότερη
ανάπτυξη. 5) Ανταγωνιστικές συναλλαγματικές
ισοτιμίες. 6) «Απελευθέρωση» του παγκόσμιου
εμπορίου. Παρότι ευνόησε κάπως τις
αναπτυσσόμενες χώρες και κυρίως το
διεθνοποιημένο, ιμπεριαλιστικό κεφάλαιο,
χτύπησε την παραγωγική βάση των
ανεπτυγμένων χωρών και γιγάντωσε το
τζογάρισμα στις τιμές των εμπορευμάτων.
7) «Απελευθέρωση» των ξένων επενδύσεων.
Τα κεφάλαια κινήθηκαν περισσότερο προς
αρπακτικού-παρασιτικού τύπου τοποθετήσεις,
δημιουργώντας «φούσκες», με αποτέλεσμα
διαρκείς χρηματοπιστωτικές κρίσεις.
8) Ιδιωτικοποίηση των κρατικών
επιχειρήσεων. Ο στόχος ήταν να χτυπηθεί
η εργατική τάξη του δημόσιου τομέα, αλλά
και όλη η εργατική τάξη. Ο πληθυσμός
στερήθηκε βασικές δημόσιες υπηρεσίες.
Αφ’ ετέρου, οι ιδιώτες που πήραν τις
κρατικές επιχειρήσεις κατά κανόνα
ανέβασαν τις τιμές των υπηρεσιών και
σε πολλές περιπτώσεις έριξαν την
ποιότητα. 9) «Απορρύθμιση» των αγορών
εμπορευμάτων και εργασίας, δηλαδή,
πλήρης καπιταλιστική ασυδοσία. Κατάφερε
μεγάλα πλήγματα στην εργατική και
μικροαστική τάξη. Ωστόσο, όχι μόνο δεν
αύξησε τον «ελεύθερο ανταγωνισμό» αλλά
παρήγαγε ακόμα πιο ισχυρά μονοπώλια,
περισσότερο παρασιτισμό, περισσότερες
κρίσεις και, από ένα σημείο και μετά,
χαντάκωσε την παραγωγικότητα. 10)
Ενίσχυση της προστασίας των δικαιωμάτων
ιδιοκτησίας. Στην πράξη, ωφέλησε μόνο
τα μονοπώλια.
Καταλαβαίνουμε, λοιπόν,
τώρα γιατί χρεοκόπησε ο νεοφιλελευθερισμός
και γιατί το σύστημα είναι αναγκασμένο
να δοκιμάσει και πάλι τις παλιές συνταγές
του, όπως τον εθνικό προστατευτισμό.
Αλλά και πάλι δεν θα καταφέρει να ξεφύγει
από την ιστορική παρακμή του!
Πάρις Δάγλας