1. Οι εκλογές της 21ης Μαΐου έδωσαν ένα αποτέλεσμα απολύτως αρνητικό για την εργατική μας τάξη, για τα καταπιεσμένα και εκμεταλλευόμενα στρώματα του λαού, για τον κοινωνικό και πολιτικό συσχετισμό στη χώρα μας.
α) Το πλέον αντιδημοκρατικό και αντεργατικό πολιτικό επιτελείο της άρχουσας τάξης εδώ και πολλές δεκαετίες, το επιτελείο Μητσοτάκη, κέρδισε με μια ιστορικών διαστάσεων διαφορά τις εκλογές. Προσέρχεται έτσι στις εκλογές της 25ης Ιουνίου με μια ξεκάθαρη πολιτική υπεροχή. Αν δεν αλλάξει κάτι σε αυτή τη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, το νεοφιλελεύθερο επιτελείο Μητσοτάκη θα έχει τη χρονική άνεση να συνεχίσει και να κλιμακώσει το μαύρο «μεταρρυθμιστικό» του πρόγραμμα. Δεν πρέπει να υπάρχουν αυταπάτες ως προς το ότι θα χτυπηθούν ακόμα πιο απροκάλυπτα: τα δημοκρατικά, εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα του ελληνικού λαού, ό,τι έχει απομείνει από δημόσια αγαθά, και φυσικά οι απεργίες, οι διαδηλώσεις, οι οργανωμένες συνδικαλιστικές διεκδικήσεις, η οποιαδήποτε μάχιμη αριστερά. Ενώ θα προωθηθεί η πλήρης ευθυγράμμιση της εκπαίδευσης, της υγείας, της δημόσιας διοίκησης με τις «φιλελεύθερες» (νεοσυντηρητικές στην ουσία) «αξίες» και τις επιδιώξεις των καπιταλιστικών ομίλων.
Αν συνυπολογίσουμε την αποχή, βέβαια, ο Μητσοτάκης κέρδισε λιγότερο από το 1/3 των ψηφοφόρων – κατά την προ-μνημονιακή περίοδο η δεξιά έπαιρνε περισσότερο, και σε ποσοστά και σε πραγματικές ψήφους. Ωστόσο, και μόνο ότι κατάφερε, μετά από όλα αυτά που συνέβησαν μέσα στην τετραετία, να μην έχει καμία φθορά, να πάρει και 150.000 ψήφους παραπάνω, τον καθιστά πολιτικά κυρίαρχο, με δεδομένη και την απουσία οποιουδήποτε ανταγωνιστή για την εξουσία. Εξίσου σημαντικό, ο Μητσοτάκης έκλεισε τον δρόμο τυχόν αμφισβήτησής του από τους καραμανλικούς ή άλλες τάσεις μέσα στη Νέα Δημοκρατία, καθιστώντας τις πιο επιθετικές νεοφιλελεύθερες ιδέες ηγεμονικές και στη δεξιά αλλά και στο μεγαλύτερο κομμάτι του κέντρου. Το ερώτημα, βέβαια, είναι για πόσο θα διαρκέσει αυτή η ηγεμονία…
β) Η κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ έδειξε ότι δεν υπάρχει «χώρος» για ένα μεγάλο κόμμα μεταξύ κέντρου και αριστεράς, για ένα κόμμα εξουσίας που θα απευθύνεται κυρίως στο κέντρο και τα μεσοστρώματα και θα διατηρεί ταυτόχρονα και ορισμένες «αριστερές ευαισθησίες» από την αρχική του προέλευση. Σε αυτό το καταστροφικό για τον ΣΥΡΙΖΑ εκλογικό αποτέλεσμα συνέβαλαν, συν τοις άλλοις, μια άθλια και ηττοπαθής εκλογική καμπάνια, το γεγονός ότι επί τέσσερα χρόνια δεν έκανε καμιά αντιπολίτευση, οι αλλοπρόσαλλες και μη αποδεκτές από τον λαό θέσεις του σε μια σειρά ζητήματα (μεταναστευτικό, εξωτερική πολιτική κ.ά.) καθώς και η ανύπαρκτη δικτύωσή του μέσα στον λαό, με αποτέλεσμα μια κραυγαλέα έλλειψη στελεχών και μηχανισμού.
γ) Η ενίσχυση του ΚΚΕ, όπως και η –πολύ μικρότερης έκτασης βέβαια– αύξηση των ψήφων ορισμένων μικρών αριστερών δυνάμεων, είναι ένα θετικό γεγονός. Ωστόσο, δεν είναι εύκολο να «μεταφραστεί» σε μια άνοδο της διεκδικητικής δύναμης της οργανωμένης εργατικής τάξης, όπως υποστηρίζει το ΚΚΕ. Όσο για το ΜΕΡΑ25, δεν κατάφερε να πείσει ότι είναι κάτι περισσότερο από ένας τίμιος ΣΥΡΙΖΑ Νο2.
δ) Η ενίσχυση διαφόρων δεξιών δυνάμεων που εμφανίζονται ως «πατριωτικές», «αντισυστημικές» κ.λπ., όπως η Ελληνική Λύση και η ΝΙΚΗ (η πρώτη πέρασε τον φραγμό του 3%, η δεύτερη έχει πολλές πιθανότητες να τον περάσει στις ερχόμενες εκλογές), απηχεί τη γενικότερη συντηρητικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας και την απουσία μιας αξιόμαχης αριστερής και εργατικής-ταξικής αντιπολίτευσης.
2. Πιο γενικά τώρα, αυτό το εκλογικό αποτέλεσμα οφείλεται:
α) Στη συντηρητικοποίηση πλατιών στρωμάτων της ελληνικής κοινωνίας. Πρόκειται για μακρά διαδικασία με πολλές αιτίες (υποχώρηση του εργατικού κινήματος, δημογραφική συρρίκνωση, παρασιτικός χαρακτήρας της ελληνικής οικονομίας κ.ά.), αλλά κρίσιμη καμπή αυτής της διαδικασίας ήταν η ήττα του αντιμνημονιακού κινήματος και η αποδοχή του μνημονιακού πλαισίου ως θεμιτού, ή τουλάχιστον ως ενός υποχρεωτικού πλαισίου μέσα στο οποίο ούτως ή άλλως θα κινείται η χώρα.
β) Στη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης ιδίως τον τελευταίο χρόνο, λόγω της χαλάρωσης της δημοσιονομικής πολιτικής της Ε.Ε., που επέτρεψε να «πέσουν» στην αγορά δεκάδες δις ευρώ, σε συνδυασμό με μια όχι ασήμαντη αύξηση των επενδύσεων (κυρίως παρασιτικών βέβαια), την αύξηση των μισθών σε ορισμένους κλάδους λόγω έλλειψης εργατικού δυναμικού και τις κυβερνητικές ελεημοσύνες – το επιτελείο Μητσοτάκη προτίμησε να εκτοξεύσει το δημόσιο χρέος παρά να ρισκάρει την πολιτική του επιβίωση.
γ) Σε συνδυασμό με τα παραπάνω, ένα μεγάλο κομμάτι του κόσμου, έχοντας νωπή και την εμπειρία της απότομης φτωχοποίησης της προηγούμενης δεκαετίας, επέλεξε τη «σταθερότητα» και την ελπίδα (ή αυταπάτη) ότι θα ωφεληθεί από το «καλό οικονομικό κλίμα», από το να «ρισκάρει» με άλλα επιτελεία (βλ. ΣΥΡΙΖΑ) που δεν είχαν να παρουσιάσουν και κανένα συνεπές εναλλακτικό σχέδιο, οικονομικό ή σε επίπεδο διακυβέρνησης.
δ) Επί τέσσερα χρόνια δεν υπήρξε καμιά αντιπολίτευση μέσα στη Βουλή, και δυστυχώς η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν αμφισβητήθηκε σοβαρά ούτε στο πεζοδρόμιο. Οι αξιόλογοι εργατικοί και λαϊκοί αγώνες που είχαν και κάποια αποτελέσματα (ντελιβεράδες, COSCO, υγειονομικοί κατά της υποχρεωτικότητας, εκπαιδευτικοί-αξιολόγηση) ήταν η εξαίρεση και όχι ο κανόνας. Ούτως ή άλλως, η συντηρητικοποίηση του ελληνικού λαού για την οποία μιλήσαμε πιο πάνω φέρει βαριά τη σφραγίδα της χρόνιας υποχώρησης του εργατικού κινήματος και της απουσίας ουσιαστικά νεολαιίστικου κινήματος.
ε) Τεράστια συμβολή σε αυτό το αποτέλεσμα είχε όμως και η καθεστωτική διαχείριση της επιδημίας καθώς και η πλήρης υποταγή των «αριστερών» κομμάτων και των συνδικάτων σε αυτή. Για πρώτη φορά σε τόσο μεγάλη κλίμακα, ο ελληνικός λαός εκπαιδεύθηκε στο να πειθαρχεί τυφλά ακόμα και σε εντελώς παράλογες κρατικές νόρμες και απαγορεύσεις. Να βάζει την «ασφάλεια» πάνω από τα δικαιώματα και τις ελευθερίες. Να μην ενοχλείται για τα αντιλαϊκά νομοσχέδια που πέρναγε σωρηδόν η κυβέρνηση αφού τον είχαν τρομοκρατήσει για τη «ζωή» του. Να αποδέχεται τη στοχοποίηση χιλιάδων συνανθρώπων μας, οι οποίοι στερήθηκαν βασικά συνταγματικά τους δικαιώματα επειδή έκαναν μια άλλη επιλογή για την υγεία τους. Ο Μητσοτάκης, σε μεγάλο βαθμό, θέρισε στις κάλπες αυτό που είχε σπείρει με τη διαχείριση της επιδημίας.
3. Τι πρέπει να κάνουμε τώρα; Κατ’ αρχάς δεν ωφελεί να πέσουμε σε καμιά απελπισία. Ο εργαζόμενος ελληνικός λαός έχει βρεθεί και άλλοτε σε καταστάσεις που έμοιαζαν αδιέξοδες ή απελπιστικές και πάντα κατάφερνε να βρει μέσα του τις δυνάμεις να προτάξει αντίσταση, να υπερασπιστεί την αξιοπρέπειά του. Αυτό μπορεί να γίνει και τώρα, αλλά χρειάζεται πολλή δουλειά, επιμονή και τόλμη. Χρειάζεται και καλύτερη κατανόηση των αλλαγών που έχουν επισυμβεί στην ελληνική κοινωνία και επικαιροποίηση των «εργαλείων» και των μεθόδων αντίστασης. Υπάρχουν εξωτερικοί παράγοντες που θα βοηθήσουν, αρκεί να είμαστε σε θέση να τους αξιοποιήσουμε. Η Ελλάδα δεν είναι μια απομονωμένη νησίδα. Στο διεθνές πλαίσιο δεν κυριαρχεί η προοπτική της «σταθερότητας», της απρόσκοπτης οικονομικής άνθησης και της κοινωνικής ηρεμίας. Το αντίθετο.
Όσον αφορά τις εκλογές της 25ης Ιουνίου, δεν αλλάζουμε τη γραμμή μας. Μαυρίζουμε τη μαύρη νεοφιλελεύθερη και αντεργατική κυβέρνηση του Μητσοτάκη. Ψηφίζουμε αγωνιστικά αριστερά ψηφοδέλτια, που αναφέρονται στους εργατικούς και λαϊκούς αγώνες, ασχέτως του αν μας καλύπτουν απόλυτα πολιτικά.
Το σημαντικότερο, όμως, είναι να προετοιμαστούμε για να «υποδεχθούμε» τη νέα κυβέρνηση. Ενθαρρύνοντας τα πλέον συνειδητά και σκεπτόμενα κομμάτια του λαού και της εργατικής τάξης, συμβάλλοντας στην ανόρθωση του ηθικού τους. Προτάσσοντας, όταν οι συνθήκες θα το επιτρέψουν, νέα μέτωπα αντίστασης στις αντιδραστικές-αντιδημοκρατικές πολιτικές της άρχουσας τάξης και των νεοφιλελεύθερων οργάνων της. Με νέα συνθήματα, νέες τακτικές, με φρέσκες ηγεσίες, με κυρίαρχο το στοιχείο της ενότητας των καταπιεζόμενων, των εκμεταλλευόμενων. Ρίχνοντας όλο το βάρος στην οργάνωση, ώστε οι νέοι μας αγώνες και οι νέες μας αντιστάσεις να έχουν καλύτερα αποτελέσματα.
Σε αυτή την πολύ δύσκολη συγκυρία που έχουμε μπροστά μας θα φανεί και ποιες είναι εκείνες οι δυνάμεις και εκείνες οι ιδέες που μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά στην αναγέννηση του εργατικού και λαϊκού μας κινήματος. Εμείς οι Κομμουνιστές-Τροτσκιστές, με τις μικρές μας δυνάμεις, δεσμευόμαστε ότι θα είμαστε στην πρώτη γραμμή αυτής της προσπάθειας.
10 Ιουνίου 2023
Η Κεντρική Επιτροπή
της Κομμουνιστικής-Τροτσκιστικής Ένωσης (4η Διεθνής)