Στη μνήμη του Στέφανου Χατζημιχελάκη

 

Στις 6 Οκτωβρίου συμπληρώνονται 30 χρόνια από τον θάνατο του Μαρξιστή επαναστάτη Στέφανου Χατζημιχελάκη.

Κερδήθηκε στο επαναστατικό κίνημα μέσα από τις μεγάλες φοιτητικές απεργίες του 1928-29, που καθοδήγησαν οι αρχειομαρξιστές-τροτσκιστές. Ήταν φοιτητής (σπούδασε οικονομικά), αλλά παράλληλα δούλευε σε εργοστάσιο κεραμοποιίας. Στον πόλεμο, γλύτωσε συμπτωματικά την εκτέλεση από τη σταλινική ΟΠΛΑ. Μετά τον πόλεμο εργάστηκε ως λογιστής-φοροτεχνικός. Μέχρι και τη δικτατορία του 1967, υπήρξε δραστήριο μέλος του Κ.Δ.Κ.Ε. (ελληνικό τμήμα της 4ης Διεθνούς).

Προσέφερε όσο λίγοι στον μορφωτικό-πολιτιστικό τομέα, ως δημοσιογράφος, λογοτέχνης και εκδότης των σημαντικών λογοτεχνικών-πολιτιστικών περιοδικών «Νέος Νουμάς» (1949-1952), «Λογοτέχνης» (1956-1958), «Διανοούμενος» (1962-1967). Μέσα και από αυτές τις ιδιότητές του, υπερασπίστηκε τις επαναστατικές ιδέες και το ανέβασμα του μορφωτικού επιπέδου της εργατικής τάξης. Χαρακτηριστικά, έγραφε ο ίδιος για τον «Διανοούμενο» ότι είναι «όργανο του ελεύθερου, χωρίς “γκέμια” εργατικού πνεύματος, της μαρξιστικής διανόησης και της αγωνιστικής προοδευτικής τέχνης». Η συμβολή του σε αυτό το πεδίο φαίνεται ακόμα πιο πολύτιμη σήμερα, που η βαθιά κρίση του συστήματος εκφράζεται και ως κρίση του πολιτισμού και της τέχνης. Ο ίδιος έγραψε κυρίως διηγήματα, αλλά και νουβέλες και ποίηση. 

Όταν κηρύχθηκε η δικτατορία, έγινε από τα ιδρυτικά μέλη των Δημοκρατικών Επιτροπών Αντίστασης, της μεγαλύτερης αντιδικτατορικής οργάνωσης, την οποία διηύθυναν οι τροτσκιστές. Κυνηγήθηκε και κατέφυγε στην Ευρώπη, όπου εξόριστος συνέχισε την πάλη του. Διατήρησε μέχρι τέλους την πίστη του στην επαναστατική ιδεολογία και στην αναγκαιότητα της κοινωνικής απελευθέρωσης της ανθρωπότητας.

Ο αξέχαστος Γιάννης Βερούχης περιέγραφε σ’ εμάς τους νεότερους τον Στέφανο Χατζημιχελάκη ως άνθρωπο αμνησίκακο, βαθιά συναισθηματικό, ριψοκίνδυνο, σεμνό και απόλυτα συνεπή. Στο πρόσωπό του, τιμούμε όλη την παλιά επαναστατική γενιά. Αθάνατος!

 

Από τη σύνταξη