Ενώ η κυβέρνηση και τα άλλα καθεστωτικά επιτελεία παρουσιάζουν μια ανθηρή κατάσταση ανάπτυξης, επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων «εκσυγχρονισμού» του κράτους, η πραγματικότητα που αντιμετωπίζει ο ελληνικός λαός είναι τελείως διαφορετική: συντριπτική ακρίβεια, φορο-επιδρομή, συρρίκνωση της δημόσιας υγείας, απλησίαστα ενοίκια, αγωνία για το αύριο. Η αντίθεση αυτή, όσο περνάει ο καιρός, θα γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρη, ανοίγοντας νέες ευκαιρίες να αναμετρηθούμε με τη θρασύτατη αντιλαϊκή-αντιδημοκρατική κυβέρνηση της ολιγαρχίας.
Η κυβερνητική προπαγάνδα δέχεται ήδη ηχηρή διάψευση όσον αφορά τα εξωτερικά ζητήματα. Η «σωστή πλευρά της ιστορίας» ηττάται στην Ουκρανία, η διεθνής κατακραυγή για την εθνοκάθαρση στη Γάζα δυναμώνει, η Ευρωπαϊκή Ένωση βαλτώνει οικονομικά και πολιτικά.
1. Καθώς τα «πετσωμένα» μέσα ενημέρωσης θάβουν συστηματικά ό,τι δεν βολεύει την κυβέρνηση, και ο ελληνικός λαός είναι απορροφημένος στην καθημερινή επιβίωση εν μέσω πρωτοφανούς ακρίβειας, τα οικονομικά και πολιτικά αφεντικά της χώρας αισθάνονται πολύ σίγουρα για τον εαυτό τους. «Ανάπτυξη», «επενδύσεις», άλματα στην «πράσινη» και «ψηφιακή μετάβαση», αναβάθμιση της οικονομίας μας από τους οίκους αξιολόγησης, «εκσυγχρονιστικές μεταρρυθμίσεις», «ενίσχυση της διεθνούς παρουσίας της χώρας»: αυτή είναι η εικόνα που παρουσιάζουν, θέλοντας να πείσουν τον ελληνικό λαό ότι τα δεινά της προηγούμενης δεκαετίας είναι οριστικά πίσω μας και ότι από δω και πέρα όλα θα πηγαίνουν καλύτερα, χάρη στις «φιλελεύθερες» πολιτικές του Μητσοτάκη. Μέχρι και τα… Μάρμαρα του Παρθενώνα επιστράτευσαν, προπαγανδίζοντας ότι ο πρωθυπουργός μας περίπου εξευτέλισε τον Βρετανό ομόλογό του και ότι τα Μάρμαρα είναι περίπου… καθ’ οδόν προς την Αθήνα. Φυσικά τους έχει βολέψει πάρα πολύ η κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ και η απουσία οποιασδήποτε αντιπολίτευσης, τουλάχιστον σε επίπεδο κοινοβουλίου. Τέμπη, πλημμύρες, πυρκαγιές έχουν ριχτεί στη λήθη, ενώ ισχυρίζονται ότι τη φορο-επιδρομή στους αυτοαπασχολούμενους τη θέλουν ακόμα και όσοι ψήφισαν Μητσοτάκη για να μειωθούν οι φόροι! Όσο για την ακρίβεια, κυβερνητικό στέλεχος έφτασε στο σημείο να πει ότι ελάχιστους απασχολεί!
Ως προς το ότι οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για τις αντιλαϊκές τους σκοπιμότητες, και φυσικά για την κερδοφορία των κρατικοδίαιτων μεγαλοαστικών συμμοριών, έχουν απόλυτο δίκιο. Όμως η πραγματική κατάσταση της χώρας και του λαού απέχει πάρα πολύ από αυτό που λέει η προπαγάνδα τους. Σύμφωνα και με τις επίσημες ευρωπαϊκές στατιστικές, η Ελλάδα παραμένει πρωταθλητής σε ακρίβεια, ειδικά στα τρόφιμα και την ενέργεια, σε ποσοστό φτώχειας, σε ανεργία, σε φορολογία ως ποσοστό του ΑΕΠ. Και ουραγός σε αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων και σε αποταμίευση. Αλλά και πέρα από τις στατιστικές, η καθημερινή εμπειρία δείχνει ότι τα προβλήματα του λαού διογκώνονται.
Στο μέτωπο της ακρίβειας, όχι μόνο δεν φαίνεται φως στον ορίζοντα, αλλά ήδη η διατροφή του λαού έχει υποβαθμιστεί ξεκάθαρα από τις απρόσιτες τιμές των βασικών τροφίμων. Οι προϋπολογισμοί των νοικοκυριών στενάζουν. Το κόστος της ενέργειας και των πρώτων υλών κρατά όλες τις τιμές ψηλά, αλλά και οδηγεί σε αδιέξοδο ιδίως τις μικρές και μεσαίες παραγωγικές μονάδες. Αλλά και το μεταφορικό κόστος θα αυξηθεί, καθώς η κυβέρνηση έδωσε το πράσινο φως για διψήφια αύξηση στα διόδια. Στην υγεία, η κυβέρνηση έχει βάλει μπρος τη διάλυση των δημόσιων νοσοκομείων και σπρώχνει με το ζόρι τον κόσμο στον ιδιωτικό τομέα. Ενώ ισχυρίζονται ότι για πρώτη φορά μετά το μνημόνιο η ανεργία τείνει σε μονοψήφιο νούμερο, η πραγματικότητα είναι ότι εκατοντάδες χιλιάδες νέοι με υψηλά προσόντα παραμένουν άνεργοι, και η τάση φυγής στο εξωτερικό συνεχίζεται. Οι περισσότερες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται είναι είτε μερικής απασχόλησης είτε χαμηλόμισθες. Με τα νέα φορολογικά μέτρα και το εντελώς άδικο σύστημα της «τεκμαρτής» φορολόγησης οδηγούν σε απόγνωση χιλιάδες αυτοαπασχολούμενους καθώς και τους εργαζόμενους με «μπλοκάκι». Ο στόχος τους είναι να ανοίξουν χώρο για το ντόπιο και ξένο κεφάλαιο που δραστηριοποιείται σε διάφορες υπηρεσίες.
Σε ένα άλλο επίπεδο, η στροφή του καθεστώτος προς αυταρχικές και ολοκληρωτικές λογικές εντείνεται. Η λεγόμενη «ψηφιακή μετάβαση» προχωρά με έναν τρόπο που κάνει την κεντρική διοίκηση ακόμα πιο απρόσιτη και άτεγκτη έναντι του πολίτη και εθίζει τον κόσμο στον έλεγχο, την απαλλοτρίωση των προσωπικών του δεδομένων και την εξάρτηση από κρατικές ή ιδιωτικές «πλατφόρμες». Η επιστολική ψήφος δίνει νέες δυνατότητες χειραγώγησης της ψήφου από τα κανάλια και τις εταιρείες δημοσκοπήσεων (που ξέρουμε για ποιους δουλεύουν), ενώ επί της ουσίας καταργεί τη μυστικότητα της ψήφου. Η προεκλογική εκστρατεία χάνει το νόημά της, η ψήφος γίνεται «κονσέρβα».
2. Όμως, εξίσου μεγάλη σημασία έχουν και οι διεθνείς εξελίξεις, οι οποίες δεν κινούνται καθόλου όπως θα ήλπιζε η κυβέρνηση και όπως τις παρουσίαζε η κυβερνητική προπαγάνδα.
Κατ’ αρχάς, η Ευρώπη βρίσκεται ενώπιον ενός νέου καθοδικού κύκλου στην οικονομία. Ήδη η ισχυρότερη χώρα της ΕΕ, η Γερμανία, πέρασε επισήμως σε ύφεση. Ο πληθωρισμός, τα προβλήματα στην ενέργεια και τις εφοδιαστικές αλυσίδες, η αύξηση του κόστους του χρήματος, η αύξηση του προστατευτισμού μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων και η πλήρης απουσία βιομηχανικής πολιτικής εκ μέρους της ΕΕ στρώνουν τον δρόμο σε μια νέα πολύπλευρη κρίση. Πολιτικά δεν ενισχύονται οι δυνάμεις της «φιλελεύθερης κανονικότητας», αλλά οι δυνάμεις που αμφισβητούν βασικές πτυχές αυτής. Και η προοπτική στις αμερικανικές εκλογές, τον επόμενο Νοέμβρη, να εκλεγεί πάλι ο Τραμπ κάνει όλο το κατεστημένο της ΕΕ να τρέμει από τώρα. Όλη αυτή η κατάσταση θα έχει επιπτώσεις και στο εσωτερικό της χώρας μας. Για παράδειγμα, αν οι «αγορές» πάρουν το μήνυμα ότι η ύφεση στην Ευρώπη είναι αναπόφευκτη, θα αρχίσουν την «αποεπένδυση» από την πιο χρεωμένη χώρα της Ευρώπης. Και όλοι ξέρουμε ποια είναι αυτή…
Από την άλλη, στους δύο μεγάλους πολέμους που βρίσκονται σε εξέλιξη στην περιοχή μας, ο Μητσοτάκης επέλεξε να παίξει τα χαρτιά του 100% υπέρ της Ουκρανίας και του Ισραήλ, αντίστοιχα. Προκειμένου, ασφαλώς, να δείξει ότι η Ελλάδα είναι ο πιο πιστός «στρατιώτης» του αμερικάνικου και ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού στην περιοχή. Όμως, στη Ουκρανία ο πόλεμος δεν εξελίσσεται όπως ήλπιζαν ΕΕ-ΗΠΑ-ΝΑΤΟ, ενώ η διεθνής κατακραυγή για την αιματηρή εθνοκάθαρση που κάνει το Ισραήλ στη Γάζα μεγαλώνει. Αραβικές χώρες και BRICS (Ρωσία, Κίνα κ.λπ.) δεν θα ξεχάσουν τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης, ενώ οι ισχυροί της Δύσης θα επιβεβαιώσουν την άποψή τους ότι ο δυνατός και κρίσιμος «παίκτης» της περιοχής είναι η Τουρκία και όχι η Ελλάδα. Και σε αυτό το φόντο, ο Μητσοτάκης προσδοκά αλματώδη πρόοδο των ελληνο-τουρκικών σχέσεων… Και στα εξωτερικά ζητήματα, λοιπόν, η κυβέρνηση βάζει την προπαγάνδα πάνω από την πραγματικότητα και τα όποια επικοινωνιακά οφέλη για την ίδια πάνω από το συμφέρον του ελληνικού λαού.
3. Απέναντι σε όλα τα παραπάνω, είναι δεδομένο ότι το εγχώριο σύστημα, η κυβέρνηση και η μεγαλοαστική τάξη, έχουν περιθώρια ελιγμών όσο δεν έχουμε οργανωμένη λαϊκή αντίδραση. Το είπαμε και πιο πάνω: η απουσία οποιασδήποτε αντιπολίτευσης τους διευκολύνει πολύ. Ο κόσμος, με τόσο νωπές τις τελευταίες εκλογές, που διαμόρφωσαν έναν συγκεκριμένο συσχετισμό, είναι φυσικό να μην έχει αυτή τη στιγμή ιδιαίτερες προσδοκίες και να επικεντρώνεται στην επιβίωση. Λείπει ένα πολιτικό «αφήγημα», μια πολιτική κατεύθυνση δηλαδή, που θα μπορούσε να ενοποιήσει ευρύτερα κοινωνικά κομμάτια και να βάλει το νεοφιλελεύθερο αντιλαϊκό επιτελείο σε θέση άμυνας. Όμως αυτό δεν θα κρατήσει για πολύ. Η ανάγκη θα κινητοποιήσει και πάλι συνειδήσεις και αντιστάσεις. Σε αυτό θα συμβάλουν και οι αντιφάσεις της ίδιας της νεοφιλελεύθερης κυβερνητικής πολιτικής. Δύο ελπιδοφόρα μηνύματα την τελευταία περίοδο ήταν η αντικυβερνητική ψήφος στον β΄ γύρο των δημοτικών εκλογών και οι μαζικές κινητοποιήσεις των αυτοαπασχολούμενων για το φορολογικό. Επίσης, δεν πρέπει να υποτιμηθούν οι δυναμικές συγκεντρώσεις για το Παλαιστινιακό, αλλά και το γεγονός ότι η φετινή πορεία του Πολυτεχνείου ήταν η μαζικότερη εδώ και πολλά χρόνια. Ο κόσμος, όπου βλέπει ένα προνομιακό «πεδίο», όπου πιστεύει ότι αξίζει να δοθεί μια μάχη, δεν αδιαφορεί.
Ενεργητική υπομονή, οργάνωση, ενωτικό πνεύμα, τόλμη, έμφαση στην «ταπεινή» αλλά επίμονη δουλειά για να συσπειρωθούν και πάλι οι δυνάμεις του στρατοπέδου της εργασίας. Μπορούμε να δημιουργήσουμε ρήγματα στη διάταξη του αντιπάλου. Να εκμεταλλευθούμε κάθε ευκαιρία για να ραγίσουμε τη βιτρίνα της κυβερνητικής προπαγάνδας, για να δείξουμε ότι η πολιτική τους είναι και βαθιά αντιλαϊκή-αντιδημοκρατική και αδιέξοδη.
7.12.2023
Η Συντακτική Επιτροπή