Το βάθεμα της οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία δημιουργεί πλέον και πολιτική κρίση στα κράτη που την απαρτίζουν.
Οι πρόσφατες βουλευτικές εκλογές στη Γαλλία ανέδειξαν πρώτη δύναμη σε έδρες μια ένωση αριστερών (σοσιαλδημοκρατικών και ρεφορμιστικών) δυνάμεων, το Νέο Λαϊκό Μέτωπο. Ο πρώτος γύρος έβγαλε επίσης μαύρισμα του κυβερνώντος κόμματος του Μακρόν και άνοδο της άκρας δεξιάς της Λεπέν. Παρ’ όλ’ αυτά, παραδομένο σε μια αστικοδημοκρατική λογική, το Νέο Λαϊκό Μέτωπο απέσυρε στον δεύτερο γύρο κάποιους υποψηφίους του υπέρ υποψηφίων του νεοφιλελεύθερου κυβερνητικού κόμματος, προκειμένου να παρεμποδιστεί μια νίκη της Λεπέν. Αυτό «ανέστησε» τον απορριφθέντα από τον λαό Μακρόν και το κόμμα του.
Έτσι ο Μακρόν διόρισε πρωθυπουργό και έδωσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Μισέλ Μπαρνιέ, έναν δεξιό, παραγκωνίζοντας την πλειοψηφούσα αριστερά. Αν αυτός κάνει κυβέρνηση με την ανοχή της Λεπέν, τότε η ακροδεξιά θα γίνει ο ρυθμιστής των οποιονδήποτε αποφάσεων.Η κυβέρνηση θα έχει να αντιμετωπίσει ένα τεράστιο εξωτερικό χρέος, 5,25 τρις (2017), ένα δημόσιο χρέος 2,38 τρις (2019), έναν πληθωρισμό με ανοδική πορεία από την αύξηση του κόστους ενέργειας και το πρόβλημα εξεύρεσης πρώτων υλών μετά τη συνολική έξωση του γαλλικού ιμπεριαλισμού από την Αφρική. Έτσι η Γαλλία μπαίνει σε μια περίοδο πολιτικής αστάθειας, με τη γενική δυσαρέσκεια να εκφράζεται πολύ σύντομα με κινητοποιήσεις, από την ήδη δυσαρεστημένη εργατική τάξη. Άλλωστε, οι κινητοποιήσεις για διεκδικήσεις δεν σταμάτησαν.
Στη Γερμανία, στις εκλογές σε δύο κρατίδια, τη Θουριγγία και τη Σαξονία, είχε μεγάλη άνοδο το ακροδεξιό κόμμα (AfD) και ένα νεοδημιούργητο κόμμα (BSW) από την αποσχισθείσα από το κόμμα της αριστεράς (DieLinke) Σάρα Βάγκενκνεχτ. Ειδικά στη Θουριγγία ο νεοφιλελεύθερος κυβερνητικός συνασπισμός των τριών κομμάτων καταβαραθρώθηκε, με 15,3%, έναντι 30,5% του AfD, 16% της Βάγκενκνεχτ και 12,5% του DieLinke.
Κάποιες θέσεις των AfD και BSW, από διαφορετική οπτική βέβαια, συμπίπτουν: παύση του πολέμου στην Ουκρανία, σύναψη σχέσεων εκ νέου με τη Ρωσία και αυστηροί έλεγχοι στα σύνορα για μείωση των μεταναστευτικών ροών.
Σε δημοσκόπηση για τις εθνικές εκλογές το 2025, η ακροδεξιά σε πρόθεση ψήφου είναι στο 19%, πίσω από τους Χριστιανοδημοκράτες, με 31,5%. Οι σοσιαλδημοκράτες είναι στο 15%, οι Πράσινοι στο 10,5%, η Βάνγκενκνεχτ στο 9,5% και οι Φιλελεύθεροι με 4,5% δεν μπαίνουν στη βουλή.
Μετά το εμπάργκο φυσικού αερίου της Ρωσίας στην Ευρώπη, το κόστος παραγωγής στη βιομηχανική Γερμανία εκτοξεύτηκε σε δυσθεώρητα ύψη. Ο κολοσσός της αυτοκινητοβιομηχανίας Volkswagenανακοίνωσε την πώληση ενός εργοστασίου και το κλείσιμο ενός άλλου. Η χημική βιομηχανία BASF ανακοίνωσε τα σχέδιά της για μεταφορά της παραγωγής στην Κίνα. Παρομοίως ετοιμάζονται να απολύσουν εργαζόμενους οι Mercedes, BMW, Miele, BAYER και άλλοι. Υπολογίζεται πως μέχρι το τέλος του 2025 οι απολυμένοι θα μετρούνται σε εκατοντάδες χιλιάδες, ενώ ήδη η ανεργία βρίσκεται στο 6%.
Η κακή οικονομία, σε συνδυασμό με την ανεξέλεγκτη μετανάστευση και την άνοδο της εγκληματικότητας, έφεραν τη μεταστροφή της κοινής γνώμης της γερμανικής κοινωνίας. Εργατικά συνδικάτα και αστική τάξη ζητούν το σταμάτημα παροχής όπλων στην Ουκρανία, φυσικό αέριο από τη Ρωσία και έλεγχο μεταναστευτικών ροών. Για το τελευταίο, ο Σολτς αποφάσισε τον έλεγχο των συνόρων (ακολούθησε η Ολλανδία), ξεσηκώνοντας όλες τις νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις της Ευρώπης. Κατάρτισε δε σχέδιο ειρήνευσης για την Ουκρανία, που βρίσκεται υπό συζήτηση, χωρίς να ρωτήσει ΗΠΑ και Αγγλία.
Βλέποντας και τη φθορά της δικής μας κυβέρνησης, μέσα από την αδιέξοδη πολιτική διαχείριση του συστήματος, καταλαβαίνουμε πως και εδώ υπάρχουν οι προϋποθέσεις για μια πολιτική κρίση.
Αυτή η πολιτική κρίση θα επεκταθεί και στην υπόλοιπη Ευρώπη, και δεν είναι εύκολο να ξεπεραστεί.Είναι πλέον επιτακτική ανάγκη όσο ποτέ άλλοτε να οργανωθεί μια πραγματική αριστερά, με όραμα και σχέδιο, για να διεκδικήσει τα δίκαια της εργατικής τάξης.
Χρήστος Χατζής