 |
Η αμερικάνικη
εργατική τάξη έδωσε μεγάλες μάχες όλο το
προηγούμενο διάστημα και τώρα είναι
σίγουρο ότι θα εκμεταλλευτεί
τις νέες συνθήκες για να ενισχύσει τη θέση της
|
Η
εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ έφερε εκνευρισμό και πανικό στις κυβερνήσεις του έως τώρα
κατεστημένου παγκοσμίως. Οι δημοσκοπήσεις έπεσαν έξω, όπως στα δημοψηφίσματα
της Βρετανίας και της Ελλάδας. Κανείς δεν περίμενε πως ο λαός θα ψήφιζε έναν «ρατσιστή»,
«φαλλοκράτη», «εθνικιστή», «τραμπούκο δισεκατομμυριούχο», όπως τον αποκαλούσαν
η Κλίντον και οι ανά τον κόσμο υποστηρικτές της. Αλλά ο λαός άλλα βίωνε.
Βίωνε την πολιτική
των «ανοιχτών αγορών», που έφερε τις διεθνείς εμπορικές συμφωνίες TTP και NAFTA, χτυπώντας τα εργατικά και μεσαία στρώματα. Τη μετανάστευση
της ντόπιας βιομηχανίας, που εκτόξευσε την ανεργία, με τα στοιχεία να δείχνουν
ότι η πραγματική είναι 7 φορές πάνω από τη δηλωμένη. Την πολιτική φτηνών
εργατών, που έφερε σε σύγκρουση διαφορετικούς πολιτισμούς, με αδυναμία
αφομοίωσης, διάλυση του κοινωνικού ιστού και με αποτέλεσμα τη φτωχοποίηση και
τη γενική δυσαρέσκεια. Τη χρεοκοπία των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών, που άφησαν
το 45% των Αμερικανών ανασφάλιστους. Αυτά βιώνουν η αμερικανική εργατική και μικροαστική
τάξη.
Η
παγκόσμια οικονομική κρίση έκανε ένα κομμάτι της αστικής τάξης (βιομηχανικό) να
απαιτεί μέτρα εθνικού προστατευτισμού, ερχόμενο σε αντίθεση με το άλλο αστικό
κομμάτι, που τα συμφέροντά του βρίσκονται στις «ανοιχτές» διεθνείς αγορές
(τράπεζες, μεγάλα διεθνή μονοπώλια κ.λπ.).
Η ανυπαρξία στις
ΗΠΑ μιας ισχυρής αριστεράς, που θα μπορούσε να αποκομίσει κέρδη από τη
δυσαρέσκεια του λαού προς το καπιταλιστικό σύστημα και το τραπεζικό κατεστημένο
(υποστηρικτές της Κλίντον), έστρεψε την ψήφο προς αυτούς που υποσχέθηκαν θέσεις
εργασίας από δημόσια έργα, επιστροφή και ανάπτυξη της ντόπιας βιομηχανίας,
φορολόγηση των ξένων εταιρειών και των εισαγόμενων προϊόντων, καθώς και
ασφάλιση όλων των Αμερικανών.
Στις
προκριματικές εκλογές των δύο κομμάτων –που και τα δύο βέβαια είναι αστικά,
επομένως αντιδραστικά–, από τα 57 εκατομμύρια που ψήφισαν συνολικά, τα 27
εκατομμύρια ψήφισαν Σάντερς και Τραμπ, δηλαδή αυτούς που υποστήριζαν τα
παραπάνω, ξεκαθαρίζοντας έτσι ότι ήταν μία ψήφος με ταξικά χαρακτηριστικά. Αν
ήταν υποψήφιος ο Σάντερς για τους Δημοκρατικούς, είναι σχεδόν βέβαιο πως θα
ήταν ο επόμενος πρόεδρος, αφού υποστήριζε παρόμοιες θέσεις και είχε στηριχθεί
από μεγάλα τμήματα της εργατικής τάξης.
Οι
τάσεις προστατευτισμού εμφανίστηκαν λίγα χρόνια μετά την κρίση του 2008 και
στην Ευρώπη, με αποκορύφωμα την απόφαση για Brexit
στην Βρετανία και το ΟΧΙ στο δημοψήφισμα της Ιταλίας. Ο προστατευτισμός είναι
το επόμενο βήμα της αστικής τάξης μετά από κάθε μεγάλη παγκόσμια οικονομική
κρίση. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια πως πρόκειται να βγάλει τον παρηκμασμένο
καπιταλισμό από τα αδιέξοδά του. Απλώς θα κερδίσουν λίγο χρόνο οι ισχυρές
οικονομίες, πάντα σε βάρος των πιο αδύνατων. Στην προκειμένη περίπτωση οι ΗΠΑ,
δεδομένης και της συνεργασίας με τη Ρωσία στη Μέση Ανατολή, αλλά και στην
ενέργεια (συνεκμετάλλευση κοιτασμάτων), το θα ρίξουν το βάρος στην Ευρώπη, που
θα δει δραστική μείωση των εξαγωγών της.
Γενικά, στις ΗΠΑ
όπως και στη Ευρώπη, η εργατική τάξη τείνει προς τα αριστερά. Η ψήφος στα δεξιά
κόμματα με θέσεις υπέρ του προστατευτισμού οφείλεται στην ανικανότητα της σημερινής
αριστεράς να παρουσιάσει ένα επαναστατικό εργατικό πρόγραμμα και να ηγηθεί της
ανατροπής αυτών των πολιτικών και του καπιταλιστικού συστήματος. Αυτή η χρονική
συγκυρία, όμως, είναι μιας πρώτης τάξης ευκαιρία για την εργατική τάξη να
εκμεταλλευτεί αυτή τη διάσπαση της αστικής τάξης και τη σήψη του καπιταλιστικού
συστήματος προς όφελός της. Αυτό που λείπει είναι μια τίμια, μια επαναστατική
μαρξιστική ηγεσία, να μπει μπροστάρης και να ηγηθεί της ανατροπής αυτού του
σάπιου συστήματος, που μόνο φτώχεια, δυστυχία και πολέμους μπορεί πλέον να
φέρει.
Χρήστος Χατζής