Η στάση της κυβέρνηση Μητσοτάκη όσον αφορά τον πόλεμο της Ουκρανίας συνεπάγεται: κίνδυνο άμεσης εμπλοκής της χώρας μας, κίνδυνο ακόμα μεγαλύτερης επισιτιστικής και ενεργειακής κρίσης, κίνδυνο για τα δημοκρατικά μας δικαιώματα.
1. Ο ελληνικός λαός συνεχίζει να αγωνιά για την καθημερινή του επιβίωση και να στενάζει κάτω από το πρωτοφανές κύμα ακρίβειας που σταδιακά πλήττει όλες τις δραστηριότητες. Ένα κύμα ακρίβειας που προέκυψε: από τη διαχείριση της επιδημίας που έκαναν οι αστικές κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο (λοκντάουν), από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τα σχετικά εμπάργκο και κυρώσεις, κυρίως όμως από το παρανοϊκό μοντέλο του παρηκμασμένου παγκόσμιου καπιταλισμού και τη «νεοφιλελεύθερη» πολιτική που το υπηρετεί. Μια πολιτική που υποτάσσει την επιβίωση οκτώ δισεκατομμυρίων ανθρώπων στον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης και στην κερδοφορία μιας χούφτας διεθνοποιημένων μονοπωλίων.
Παράλληλα, όμως, ο ελληνικός λαός αρχίζει όλο και περισσότερο να προσβλέπει σε μια αλλαγή της πολιτικής κατάστασης στη χώρα μας, ώστε να παλέψει για την επιβίωσή του από καλύτερες θέσεις. Η αγανάκτηση ενάντια στην κυβέρνηση του μεγάλου κεφαλαίου, τη νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση του Μητσοτάκη, αυξάνεται σταθερά. Ακόμα και μέσα στο ίδιο το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας δεν μπορούν πλέον να κρυφτούν η γκρίνια, οι φαγωμάρες, ο φόβος της επικείμενης τιμωρίας από τους ψηφοφόρους.
Είναι χαρακτηριστικές οι εξελίξεις γύρω από το θέμα των λογαριασμών του ηλεκτρικού ρεύματος, που τσακίζουν τη μέση ελληνική οικογένεια αλλά και τη μέση ελληνική επιχείρηση. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, με ευθύνη και της προηγούμενης κυβέρνησης, της κυβέρνησης Τσίπρα, και φυσικά της Ε.Ε., έχει στήσει μια σχιζοφρενική αγορά ηλεκτρικού ρεύματος. Μια αγορά ιδιωτικοποιημένη, χρηματιστηριοποιημένη, εξαρτημένη από το εισαγόμενο φυσικό αέριο. Μια αγορά που σπρώχνει από μόνη της τις τιμές προς τα πάνω· η επιδημία και ο πόλεμος απλώς απογείωσαν μια τάση που προϋπήρχε, ιδίως από τη στιγμή που ο τέως υπουργός Ενέργειας Χατζηδάκης εφάρμοσε το λεγόμενο target model. Αρχικά η κυβέρνηση δεν έκανε απολύτως τίποτα για τους λογαριασμούς του ρεύματος και επί της ουσίας ενθάρρυνε τους ιδιώτες της ενέργειας να κερδοσκοπήσουν άγρια. Στη συνέχεια, έκανε κάποιες εκπτώσεις στην τελική τιμή, που αποδείχτηκαν… ούτε καν ψίχουλα. Μετά παραδέχθηκε ότι χρειάζεται να ληφθούν πιο ριζικά μέτρα, αλλά είπε ότι αυτά έπρεπε να ληφθούν πανευρωπαϊκά. Όταν είδε ότι οι λογαριασμοί που έφταναν στα σπίτια οδηγούσαν πλέον με μαθηματική ακρίβεια στην πολιτική της συντριβή, αποφάσισε να «δράσει». Έτσι ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε στις 6 Μαΐου νέα μέτρα.
Τα μέτρα αυτά είναι: α) Εξαρχής λαθεμένα στη φιλοσοφία τους, αφού δεν αφορούν τη μείωση του πραγματικού κόστους της ενέργειας – απλώς επιστρέφουν στον καταναλωτή ένα μέρος της επιβάρυνσης. β) Προσωρινά, αφού δεν μπορεί για πολύ ο κρατικός προϋπολογισμός να καλύπτει ένα μη βιώσιμο κόστος ενέργειας. γ) Αποσπασματικά, αφού αφήνουν απ’ έξω πολλές περιπτώσεις και κατηγορίες κατανάλωσης. δ) Απατηλά, αφού είναι εντελώς ασαφές το τι θεωρείται «υπερβολικό κέρδος» των παρόχων και με ποια διαδικασία θα φορολογηθεί.
Απέναντι σε αυτή την παράνοια, είναι καθήκον του πλέον σκεπτόμενου και συνειδητού τμήματος του λαού να κινητοποιηθεί και να απαιτήσει: κρατικοποίηση όλου του ενεργειακού συστήματος κάτω από μια 100% δημόσια ΔΕΗ, με εργατικό και λαϊκό έλεγχο· αποχρηματιστηριοποίηση της ενέργειας, η οποία είναι βασικό κοινωνικό αγαθό και δεν μπορεί να είναι αντικείμενο κερδοσκοπίας· έξοδο της χώρας από το χρηματιστήριο ρύπων· αξιοποίηση όλων των ενεργειακών πηγών της χώρας στη βάση ενός κεντρικού σχεδίου, με δημόσιες επενδύσεις, με σεβασμό στο περιβάλλον και στην τσέπη του καταναλωτή.
2. Όμως το πρόβλημα της ακρίβειας δεν περιορίζεται στο ηλεκτρικό ρεύμα. Καύσιμα, τρόφιμα, χαρτικά-καθαριστικά, ενοίκια και γενικώς έξοδα σπιτιού, δομικά υλικά και κάθε είδους πρώτες ύλες, λιπάσματα και ζωοτροφές, αλλά και μια σειρά υπηρεσίες, έχουν φτάσει σε απαγορευτικά επίπεδα. Η ακρίβεια είναι πλέον αυτοτροφοδοτούμενη. Φυσικά, γίνεται και εκμετάλλευση της κατάστασης από τους επιχειρηματίες, ιδίως τους μεγάλους, που αυξάνουν τις τιμές των προϊόντων τους περισσότερο από ό,τι έχει αυξηθεί το κόστος τους, προκειμένου να βγάλουν και τα «σπασμένα» των λοκντάουν.
Όπως είπαμε πιο πάνω, πίσω από όλη αυτή τη δραματική κατάσταση είναι το τρίπτυχο λοκντάουν-πόλεμος-νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική. Στην Ελλάδα όμως υπάρχουν και επιπλέον λόγοι που έχουμε τέτοιες ανατιμήσεις. Είναι η διάλυση της παραγωγικής βάσης της χώρας, που έχει ως συνέπεια να εξαρτώμαστε απόλυτα από τις εισαγωγές και να μην έχουμε επάρκεια ούτε στα πιο βασικά αγαθά. Είναι οι σαρωτικές ιδιωτικοποιήσεις που έχουν γίνει, με αποτέλεσμα το δημόσιο να μην έχει πια στα χέρια του κανένα εργαλείο συγκράτησης του κόστους, δημιουργίας εθνικών αποθεμάτων, τόνωσης της εγχώριας παραγωγής κ.λπ. Από εκεί και πέρα, η κυβέρνηση Μητσοτάκη, από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε, πέρασε στους επιχειρηματίες το μήνυμα της πλήρους ασυδοσίας, με το ιδεολόγημα της «αυτορρύθμισης της αγοράς», και με την καταστροφική «απολιγνιτοποίηση» άφησε τη χώρα εντελώς ανοχύρωτη.
Όμως, οι αδίστακτοι νεοφιλελεύθεροι που κυριαρχούν στο κυβερνητικό επιτελείο σπρώχνουν την ακρίβεια και με δύο άλλους τρόπους: α) Με τα μέτρα υπέρ της συγκεντροποίησης της αγοράς. β) Με την εμμονή τους να αλλάξει το καταναλωτικό μοντέλο, δηλαδή, πολύ απλά ο φτωχός να μην μπορεί πλέον να απολαμβάνει αυτά που μέχρι χθες θεωρούσε αυτονόητα.
Αυτή η κατάσταση δεν θα αλλάξει ούτε γρήγορα ούτε εύκολα. Χρειάζεται ισχυρή και πολύμορφη λαϊκή πάλη σε όλα τα επίπεδα, με κύριο αίτημα την υποχρεωτική διατίμηση σε όλα τα βασικά αγαθά και υπηρεσίες. Αλλά και την άμεση μείωση των έμμεσων φόρων και των ειδικών φόρων κατανάλωσης. Η χώρα δεν έχει μέλλον χωρίς ανασυγκρότηση της εγχώριας παραγωγής, χωρίς κρατικοποίηση στρατηγικών τομέων της οικονομίας, χωρίς τη δημιουργία εθνικών αποθεμάτων σε βασικά τρόφιμα και πρώτες ύλες, χωρίς ακύρωση των μνημονιακών «δεσμεύσεων» όσον αφορά το χρέος και τα ελλείμματα.
3. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, πέρα από τις εκατόμβες των θυμάτων, πέρα από τις τραγικές συνέπειες για την περιοχή και για τους λαούς της πρώην ΕΣΣΔ, επηρεάζει ήδη άμεσα, με πολλούς τρόπους, την καθημερινότητα όλων μας σε όλη την Ευρώπη. Ο ελληνικός λαός πρέπει να γνωρίζει αυτό που δεν πρόκειται να του πουν τα ελεγχόμενα ΜΜΕ: ότι η σπουδή της κυβέρνησης Μητσοτάκη να στείλει όπλα στην Ουκρανία, να εμφανιστεί ως ο πιο πιστός «στρατιώτης» του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε., ενέχει μεγάλους κινδύνους. Και δεν είναι μόνο οι ελλείψεις προϊόντων και η ακρίβεια λόγω του εμπάργκο στη Ρωσία. Είναι, πολύ περισσότερο, ο κίνδυνος ακόμα πιο άμεσης εμπλοκής της χώρας μας και σε αυτόν τον πόλεμο και σε όλες τις ιμπεριαλιστικές διαμάχες της περιοχής· είναι η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών· είναι το χτύπημα των δημοκρατικών δικαιωμάτων, καθώς όποιος δεν συμφωνεί με τις «εθνικές» επιλογές της κυβέρνησης κινδυνεύει να στοχοποιηθεί ή να φιμωθεί. Είναι όμως και κάτι άλλο: η κυβέρνηση προπαγάνδιζε ότι η Ελλάδα πρέπει να ταχθεί αναφανδόν υπέρ της Ουκρανίας για να μην ενθαρρυνθεί ο Ερντογάν να ακολουθήσει το παράδειγμα του Πούτιν εις βάρος της Ελλάδας, και γενικώς για να έχουμε την υποστήριξη Ε.Ε.-ΗΠΑ έναντι της Τουρκίας. Αυτό όμως αποδεικνύεται μια τεράστια ανοησία, καθώς ο Ερντογάν κερδίζει πάλι τα συγχαρητήρια των Δυτικών, ενισχύει ακόμα περισσότερο τον ρόλο του στην περιοχή και συνεχίζει να δημιουργεί ένταση στο Αιγαίο.
4. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες υπάρχουν όμως και ορισμένα ελπιδοφόρα μηνύματα. Οι φετινές συγκεντρώσεις της Εργατικής Πρωτομαγιάς ήταν από τις μεγαλύτερες των τελευταίων χρόνων. Στον Πειραιά οι λιμενεργάτες της κινεζικής COSCO έχουν πετύχει νίκες ενάντια σε έναν πανίσχυρο εργοδότη και συνεχίζουν σθεναρά τους διεκδικητικούς αγώνες τους. Οι υγειονομικοί σε αναστολή, που έγιναν στόχος της εκδικητικής μανίας της κυβέρνησης επειδή δεν υπάκουσαν στην ολοκληρωτική πολιτική της, συνεχίζουν επίσης την αντίστασή τους, με διάφορους τρόπους. Αν η κυβέρνηση υποχρεωθεί να τους δώσει πίσω τις δουλειές τους, αυτό θα είναι μια μεγάλη νίκη για όλους τους εργαζόμενους αλλά και για τη συνολική αντίσταση στο υγειονομικό απαρτχάιντ.
Όσα εμπόδια και να υπάρχουν για οργανωμένη αντίσταση του ελληνικού λαού στη νεοφιλελεύθερη αλητεία, που εκδηλώνεται σε όλα τα επίπεδα (ακρίβεια, παιδεία, υγεία, εργασιακά, ασφαλιστικό, δικαιώματα ανέργων, πόλεμος κ.λπ.), είμαστε σίγουροι ότι ο Μητσοτάκης δεν θα αργήσει να υποστεί τις συνέπειες της πολιτικής του. Οι εργαζόμενοι και ο φτωχός λαϊκός κόσμος πρέπει με κάθε ευκαιρία να εκφράζουν την αγανάκτησή τους απέναντι σε αυτή την αντιλαϊκή θρασύτητα, να δημιουργήσουν κλίμα πλήρους απομόνωσης των νεοφιλελεύθερων δημίων. Η ανασφάλεια, ο φόβος, η κόπωση από τα δύο χρόνια «υγειονομικών» περιορισμών πρέπει να δώσουν τη θέση τους στην ελπίδα και την αγωνιστική διάθεση. Νέες πρωτοπόρες δυνάμεις θα αναδυθούν, οι οποίες ειδικά σήμερα μπορούν να επηρεάσουν τον συσχετισμό δυνάμεων βγαίνοντας μπροστά με τόλμη και αφοβία. Αρκεί να κινηθούν έγκαιρα προς τα βαθιά στρώματα του λαού, όπου υπάρχει το κατάλληλο «υλικό» για να αλλάξουν τα πράγματα.
13.5.2022
Η Συντακτική Επιτροπή
