Κυριακή 28 Μαΐου 2023

ΒΙΓΚΑΝΙΣΜΟΣ, ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΕΡΔΟΣ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ

 Βαρβαρότητα δεν είναι η κατανάλωση κρέατος, αλλά η καπιταλιστική αναρχία στη σχέση του ανθρώπου με τη φύση και με τον ίδιο του τον εαυτό

 

Το πρόβλημα δεν είναι αν τρώμε ζωικές ή φυτικές τροφές· είναι
ότι τη διατροφή μας την ελέγχει ένα εκμεταλλευτικό και ανορθολογικό 
σύστημα, που δεν επιτρέπει καμιά αρμονική σχέση του ανθρώπου
με τη φύση, ακριβώς επειδή αλλοτριώνει την ανθρώπινη φύση

Στις μέρες μας μπορεί κοινωνικά, πολιτιστικά και κυρίως τεχνολογικά να έχουμε εξελιχθεί αρκετά, όχι όμως τόσο ώστε να σταματήσει κάθε μορφή βίας απέναντι σε κάθε είδος ζωής, και κυρίως της ανθρώπινης. Αντίθετα, εξακολουθούμε να ανεχόμαστε και να ζούμε στο πλαίσιο ενός συστήματος παρακμής και εκμετάλλευσης. Το οποίο συνεχίζει την ύπαρξή του κερδίζοντας χρόνο από το αναπόφευκτο τέλος του με πολλούς τρόπους. Ένας από τους πιο βασικούς τρόπους είναι να δημιουργεί διαχωρισμούς μεταξύ των ανθρώπων καλλιεργώντας διαμάχες που είναι εντελώς ακίνδυνες για το ίδιο. Διαχωρισμούς που έχουν να κάνουν με το φύλο, το έθνος και τώρα τελευταία, σε ό,τι αφορά τη διατροφή, τον διαχωρισμό σε χορτοφάγους και μη.

Η σχέση του ανθρώπου με την τροφή του έχει να κάνει κυρίως με τον τρόπο εξασφάλισης της επιβίωσής του – και όχι με τη συναισθηματική του φύση. Η επιβίωση έχει σχέση με το φυσικό περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται κάθε ανθρώπινη κοινωνία, αλλά και με την κουλτούρα της, διαμορφώνοντας ακόμα και τα ήθη και τα έθιμα του κάθε τόπου. Η εξημέρωση ζώων και η ανάπτυξη της κτηνοτροφίας έγινε για να καλύψει ο άνθρωπος τις διατροφικές του ανάγκες και σε καμία περίπτωση για να ανταποκριθεί σε υποτιθέμενα άγρια ανθρώπινα ένστικτα. Άλλωστε η κατανάλωση κρέατος στις αγροτικές αλλά και στις παλαιότερες αστικές κοινωνίες ήταν πολύ περιορισμένη, μέχρι την κυριαρχία της βιομηχανοποιημένης και επεξεργασμένης τροφής. 

Σήμερα, τόσο η ζωική όσο και η φυτική τροφή είναι πλέον υποταγμένη στην κερδοσκοπία. Οι τιμές σε πολλά προϊόντα καθορίζονται από το χρηματιστήριο. Η τροφή είναι επιβαρυμένη με χημικά και φαρμακευτικά σκευάσματα προκειμένου να έχει μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, δελεαστική εμφάνιση, χρώμα και άρωμα. Συνήθως είναι πολύ φτωχή σε θρεπτικά συστατικά και βιταμίνες. Μεταφέρεται σε πολλές περιπτώσεις από τη μια άκρη του πλανήτη στην άλλη, προκαλώντας μεγάλη περιβαλλοντική επιβάρυνση και αύξηση του κόστους της. Σε πολλές περιπτώσεις οι τροφές που καταναλώνουμε είναι επιβλαβείς και ευθύνονται για πολλές ασθένειες. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τότε που αρχίσαμε να καταναλώνουμε επεξεργασμένες τροφές εκτινάχθηκαν ασθένειες όπως καρκίνος, καρδιοπάθειες, αυτοάνοσα νοσήματα κτλ. Ακόμα και οι φυτικής προέλευσης τροφές, που μπορεί να θεωρούνται «αθώες», είναι τόσο επιβαρυμένες, που τελικά μόνο λύση στο πρόβλημα δεν αποτελούν, π.χ. υδρογονωμένα φυτικά λίπη, μεταλλαγμένοι σπόροι κτλ. Άλλωστε, η στροφή σε ένα καινούριο, αποκλειστικά φυτικό διατροφικό μοντέλο, όπως υποστηρίζουν οι εκ πεποιθήσεως χορτοφάγοι (βίγκαν), θα ήταν κι αυτή καταστροφική από απόψεως διατήρησης της φυσικής ισορροπίας (αύξηση των αναγκών σε νερό και σε εκτάσεις για καλλιέργεια, εξάντληση των εδαφών κτλ.). 

Η διαδικασία παραγωγής και διανομής της τροφής, που σήμερα ελέγχεται από λίγα καπιταλιστικά μονοπώλια, και η απώλεια της επαφής με τους φυσικούς τρόπους παραγωγής της τροφής, για το μεγαλύτερο κομμάτι του πληθυσμού, είναι από μόνο του ένα μεγάλο πρόβλημα. Γιατί μπορεί πολύ εύκολα σε περίπτωση που κινδυνέψει το σύστημα να δημιουργήσει συνθήκες αποκλεισμού και πείνας. Και αυτός ο έλεγχος της τροφής από τα μονοπώλια, με μόνο κριτήριο το κέρδος, είναι η μεγαλύτερη βαρβαρότητα απ’ όλες.

Αν λοιπόν θέλουμε να εξαλειφθεί κάθε μορφή βίας στον πλανήτη, αν θέλουμε σεβασμό στη φύση, αρμονία στη συνύπαρξη ανθρώπων μεταξύ τους αλλά και με το φυσικό τους περιβάλλον, τότε πρέπει να απαλλαγούμε από τον βασικό διαχωρισμό που εξυπηρετεί αυτόν τον σκοπό, που είναι ο διαχωρισμός της κοινωνίας σε τάξεις. Την άρχουσα τάξη των εκμεταλλευτών που εξαντλεί κάθε φυσικό πόρο προκειμένου να αυξήσει τα κέρδη της και την τάξη που στέκεται απέναντί της, την εργατική, που προβάλλει το όραμα για έναν διαφορετικό κόσμο. Ένα κόσμο δικαιότερο, χωρίς εκμετάλλευση, χωρίς αδικία, χωρίς βία και βαρβαρότητα απέναντι σε όλα τα πλάσματα της γης. Σε έναν κόσμο που οι πόροι του πλανήτη θα εξασφαλίζουν επάρκεια αγαθών για όλους και όπου θα υπάρχει ισορροπία και σεβασμός σε κάθε μορφή ζωής.

 

Μαρία Καράβολα