Το πλεονέκτημα των αστικών τάξεων της Δύσης σε σχέση με τις αστικές
τάξεις της Ανατολής είναι ότι οι πρώτες ανδρώθηκαν την εποχή της ακμής
του καπιταλισμού και μέσα από ιστορικά προοδευτικές αστικές επαναστάσεις,
που έπαιξαν και έναν ομογενοποιητικό ρόλο. Αυτό δεν μπορεί να επαναληφθεί
πια στη σημερινή εποχή της καπιταλιστικής παρακμής.
Με την πτώση του Ανατολικού Μπλοκ λοιπόν πολλοί βιάστηκαν να συμπεράνουν πως οι ΗΠΑ έμειναν η μόνη παγκόσμια δύναμη, γύρω από την οποία θα συσπειρωθούν υποταγμένοι οι πάντες και ο κόσμος μας θα μετατραπεί σε έναν μονοπολικό κόσμο. Αυτό δεν συνέβη και ούτε πρόκειται να συμβεί. Καμία εθνική αστική τάξη δεν θα δεχθεί ποτέ την πλήρη υποταγή της σε μιαν άλλη.
Η οικονομική πτώση της Ευρώπης, αλλά κυρίως της Γερμανίας, μετά το σπάσιμο των σχέσεών τους με τη Ρωσία και τη μερική απομάκρυνσή τους από την Κίνα δείχνει το πόσο σημαντικές ήταν αυτές οι σχέσεις που είχαν αναπτυχθεί μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, παρά την αντιπαλότητα που είχαν οι ΗΠΑ με αυτές τις χώρες.
Επίσης έχουμε την αλλαγή στρατοπέδων, όπως τη Βραζιλία ή την Ινδία, παραδοσιακούς «φίλους» των ΗΠΑ και γενικά της Δύσης να προσχωρούν σε συμμαχίες αντίπαλες της Δύσης και κυρίως αντίπαλες του δολαρίου, συγκροτώντας τους BRICS. Ήδη έχουν εκφράσει το ενδιαφέρον τους να ενταχθούν στους BRICS ακόμη και κράτη υποτίθεται άμεσα εξαρτημένα από τις ΗΠΑ, όπως η Αργεντινή. Συνολικά ενδιαφέρονται ή έχουν αιτηθεί να ενταχθούν 19 κράτη, ανάμεσά τους η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, το Ιράν.
Αυτές οι κινήσεις έκαναν πάλι πολλούς αναλυτές να μιλούν για το τέλος της ηγεμονίας των ΗΠΑ και του δολαρίου. Είναι πολύ πιθανό να αναδυθούν και να ισχυροποιηθούν και άλλα νομίσματα, όπως το γουάν της Κίνας, χωρίς αυτό να σημαίνει την καταβαράθρωση του δολαρίου. Γιατί η οικονομική δύναμη της Αμερικής και κατά συνέπεια του δολαρίου στηρίχθηκε στην κοινωνική και οικονομική εξέλιξη του καπιταλιστικού συστήματος στον δυτικό κόσμο από τον 19ο αιώνα, όπου μέσα από αστικές επαναστάσεις κατακτήθηκαν οι βασικές δομές της αστικής κοινωνίας και του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής στο υψηλότερο επίπεδο. Η ανισομερής ανάπτυξη στον υπόλοιπο κόσμο (Ασία, Αφρική) και οι καθυστερημένες παραγωγικές σχέσεις που χαρακτηρίζουν τις κοινωνίες αυτές, έφεραν σε ηγεμονική θέση τη Δύση. Όμως η ιστορική αναγκαιότητα να αναπτυχθούν και αυτές οι αστικές τάξεις και να υπερασπιστούν τη θέση τους γέννησε συνασπισμούς όπως οι BRICS σαν μηχανισμούς απεξάρτησης από τη Δύση.
Η διάρκεια ζωής τέτοιων συνασπισμών δεν προβλέπεται μεγάλη. Σε αυτό θα συντελέσουν οι διαφορετικές συνθήκες που επικρατούν σε καθεμιά από αυτές τις χώρες, οι διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις, που σε κάποιες χώρες καθορίζουν τα πάντα μέσα στις κοινωνίες τους, η τεράστια ανομοιογένεια μεταξύ τους, αλλά κυρίως η έλλειψη αστικών επαναστάσεων σε πολλές από αυτές, αυτών των επαναστάσεων που σφυρηλάτησαν τις δυτικές αστικές κοινωνίες ομογενοποιώντας τες.
Χωρίς άλλο αντίπαλο κοινωνικό μοντέλο θα γίνουν πολλές διαφορετικές αστικές συμμαχίες, δημιουργώντας έναν κόσμο που θα μπορούσαμε να τον ονομάσουμε ασταθή πολυ-πολικό κόσμο, όπου θα έχουμε αύξηση των πολεμικών συγκρούσεων και των εξεγέρσεων.
Οι ΗΠΑ σίγουρα θα προσπαθήσουν να εμποδίσουν την άνοδο της Κίνας και να διαρρήξουν τις σχέσεις Ρωσίας-Κίνας και δεν θα πάψουν ποτέ να ανταγωνίζονται την Ευρώπη. Η Ευρώπη θα προσπαθεί πάντα να αναπτύσσει σχέσεις με την Ανατολή, βασική πηγή πλούτου για αυτήν. Η Ρωσία θα θέλει πάντα τις σχέσεις με την Ευρώπη. Ρωσία και Κίνα θα έχουν σχέσεις που θα διέπονται από φόβο, καθώς η μια είναι στρατιωτική υπερδύναμη και η άλλη οικονομική.
Αλλά στη σήψη του ο καπιταλισμός δεν μπορεί να δώσει ένα άλλο ανώτερο επίπεδο ανάπτυξης, άρα και άλλη υπερδύναμη σαν την Δύση. Οι συνθήκες που δημιουργούνται, παρά τους μεγάλους κινδύνους και τις συχνά τραγικές συνέπειες, θα είναι γενικά πιο ευνοϊκές για την εργατική μας τάξη. Το χτίσιμο μιας επαναστατικής ηγεσίας και ενός επαναστατικού κόμματος θα καθορίσουν το μέλλον της εργατικής τάξης και της ανθρωπότητας σε μια σοσιαλιστική κοινωνία.
Χρήστος Χατζής
