Δευτέρα 25 Ιουνίου 2018

Πού χάθηκε το φοιτητικό κίνημα;

Τέτοιες εικόνες πρέπει να ξαναδούμε…
Οι τελευταίες φοιτητικές εκλογές δεν άλλαξαν τίποτα σπουδαίο όσον αφορά τον συσχετισμό δυνάμεων στον φοιτητικό χώρο. Το πιο σημαντικό είναι ότι, για μια ακόμη χρονιά, αυξήθηκε η αποχή. Και το ακόμα πιο σημαντικό ότι… αγνοείται το φοιτητικό κίνημα!
Με εξαίρεση μια μικρή αναλαμπή το 2006, οι φοιτητές ως κοινωνικό στρώμα δεν έχουν επιδείξει καμιά αγωνιστική διάθεση για περίπου δύο δεκαετίες. Οι λόγοι για αυτό είναι πολλοί. Τις δεκαετίες ’60-’80 υπήρχαν τρεις βασικοί παράγοντες που ωθούσαν τον φοιτητικό ριζοσπαστισμό.
Πρώτον, η εκπαίδευση ήταν πεδίο κοινωνικής κινητικότητας, άρα και συγκεκριμένων διεκδικήσεων που μεταφράζονταν σε μια καλύτερη ζωή. Δεύτερον, οι φοιτητές, συγκριτικά ακόμα λίγοι στο σύνολο του πληθυσμού, θεωρούνταν φορείς ενός υψηλού επιπέδου γνώσεων και κουλτούρας και είχαν οι ίδιοι συνείδηση του κρίσιμου και προοδευτικού ρόλου τους για όλη την κοινωνία. Αυτό βοηθούσε ιδιαίτερα στην καλλιέργεια μιας «φοιτητικής ταυτότητας». Τρίτον, η αριστερά και το εργατικό κίνημα ήταν σε καλύτερη κατάσταση απ’ ό,τι τώρα.

Σήμερα, όμως, αυτά έχουν αλλάξει. Οι 3 στους 4 αποφοίτους της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης περνάνε πλέον στην τριτοβάθμια, αλλά τα πτυχία έχουν απαξιωθεί, αφού δεν αντιστοιχούν ούτε κατά διάνοια στις θέσεις εργασίας. Σε αυτό έχει συμβάλει ιδιαίτερα η διάλυση του παραγωγικού ιστού της χώρας και η στροφή στον παρασιτισμό, που ήταν επιλογή της αστικής τάξης. Ο ανταγωνισμός για τις λίγες εξειδικευμένες θέσεις εργασίας είναι λυσσαλέος, με αποτέλεσμα τα παιδιά που μπαίνουν στα πανεπιστήμια να σκέπτονται από την πρώτη στιγμή το πρόβλημα της ανεργίας και να κυνηγάνε τα μεταπτυχιακά. Επίσης, έχει αυξηθεί το ποσοστό των φοιτητών που είναι αναγκασμένοι να δουλεύουν. Όλα αυτά δεν βοηθούν στην καλλιέργεια μιας «φοιτητικής ταυτότητας» και προωθούν τον ατομικισμό. Από αυτόν τον ατομικισμό θρέφονται, λοιπόν, η αποχή, η αποϊδεολογικοποίηση, η πρωτιά της δεξιάς παράταξης.
Εξίσου σημαντικό πρόβλημα, όμως, είναι η έλλειψη μιας ηγεσίας. Οι νέοι άνθρωποι έχουν ανάγκη να πιστέψουν κάπου. Είναι προφανές ότι αυτό δεν μπορεί να το προσφέρει καμιά από τις σημερινές δυνάμεις της φοιτητικής αριστεράς. Άρα, όπως ακριβώς για το εργατικό κίνημα, έτσι και για το φοιτητικό, το ζητούμενο είναι μια νέα πρωτοπορία που θα ξαναβάλει στην επικαιρότητα τις επαναστατικές ιδέες και θα ξέρει να εμπνέει τον κόσμο να οργανωθεί και να αγωνιστεί.


Πάρις Δάγλας