 |
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για αυτή την περιορισμένη έστω
ελευθερία πληροφόρησης στο διαδίκτυο δεν προέρχεται από
τίποτα «σκοτεινούς» κύκλους
αλλά από «δημοκρατικές»
κυβερνήσεις και τα μονοπώλια της ενημέρωσης
|
Η παγκόσμια «καραντίνα» λόγω
της επιδημίας έφερε ακόμη περισσότερο στο προσκήνιο τον ρόλο των λεγόμενων
«κοινωνικών δικτύων» (facebook, twitter κ.ά.)
σε σχέση με την επικοινωνία και τη διάδοση ειδήσεων και πληροφοριών. Αναπτύσσεται
διεθνώς μια αντιπαράθεση για το κατά πόσον αυτά τα κοινωνικά δίκτυα μπορούν να
ελεγχθούν και από ποιους, κατά πόσον ευνοούν τη διάδοση ψευδών ειδήσεων (fake news),
κατά πόσον γίνεται εκμετάλλευσή τους από «κακόβουλους λαϊκιστές», κατά πόσον
πρέπει με κάποιον τρόπο να αστυνομευθούν κ.ο.κ.
Δεν θα ασχοληθούμε εδώ με το
αν τα «κοινωνικά δίκτυα» είναι καλύτερα ή χειρότερα από τα παραδοσιακά μέσα
διάδοσης (και ελέγχου) της πληροφορίας, όπως ο έντυπος Τύπος, η τηλεόραση κ.λπ.
Υπάρχει ένα θετικό στα «κοινωνικά δίκτυα»,
ότι μπορεί να γράψει και να διαδώσει τις ιδέες του ο καθένας, χωρίς οικονομικό
κόστος, χωρίς κάποια υποδομή. Από την άλλη, βέβαια, αυτό δίνει πολύ χώρο και σε
κάθε είδους αντιδραστικό ή σκοταδιστικό σκουπιδαριό. Οι εταιρείες-κολοσσοί
που βρίσκονται πίσω από τα «κοινωνικά δίκτυα» από τη μια είναι αναγκασμένες να
συντηρούν μια εικόνα «ελευθερίας» των χρηστών, από την άλλη όμως ξέρουν να
χειραγωγούν την πληροφόρηση με ένα σωρό τρόπους (πολιτικές δημοσίευσης,
αλγόριθμοι, στρατηγικές μάρκετινγκ κ.λπ.).
Το ανησυχητικό εδώ είναι ότι το παγκόσμιο
νεοφιλελεύθερο κατεστημένο όλο και περισσότερο ψάχνει τρόπο να καταστείλει τις
απόψεις που το ίδιο θεωρεί «λαϊκιστικές», «ανεύθυνες», «βίαιες»,
«εξτρεμιστικές». Υλικό που απηχεί κομμουνιστικές απόψεις λογοκρίνεται ως
«εξτρεμιστικό». Πολλαπλασιάζονται οι περιπτώσεις μη αρεστών ειδήσεων ή βίντεο που
«κατεβαίνουν», ανεξάρτητων ειδησεογραφικών ιστότοπων που μπλοκάρονται κ.λπ. Μονοπώλια
της ενημέρωσης που αποπροσανατολίζουν διαρκώς τον λαό με ψευτιές διεκδικούν το
δικαίωμα να κρίνουν αυτά τι είναι «ψευδής είδηση» και τι όχι.
Απ’ όλα τα παραπάνω φαίνεται
και η υποκρισία τους. Όταν επρόκειτο για τη διάδοση των «κοινωνικών δικτύων»
ώστε να αποκτήσουν δισεκατομμύρια χρήστες και να πουλάνε μέσα από αυτά τα
προϊόντα τους και τις υπηρεσίες τους, δεν ήθελαν κανέναν περιορισμό. Τώρα που βλέπουν ότι μέσα από τα κοινωνικά
δίκτυα ενισχύεται και η τάση της αντιπληροφόρησης, θέλουν να την καταστείλουν,
ή έστω να την περιορίσουν.
Ο έλεγχος της πληροφορίας είναι μια κομβική μάχη και
στην αντιπαράθεσή μας με το σύστημα όλα τα πεδία αυτής της μάχης έχουν σημασία.
Πάρις Δάγλας
