Σάββατο 27 Ιανουαρίου 2018

Μια άλλη ματιά στη γειτονική Τουρκία

Η τουρκική εργατική τάξη δεν έχει σκύψει το κεφάλι
στον αυταρχισμό του Ερντογάν
Η κατάσταση στην Τουρκία, με το καθεστώς «έκτακτης ανάγκης» που έχει επιβάλει ο Ερντογάν
αλλά και τις βλέψεις του για μετατροπή της Τουρκίας σε μεγάλη περιφερειακή δύναμη, επηρεάζει τις εξελίξεις σε όλη τη «γειτονιά» μας. Έχει σημασία να ρίξουμε μια ματιά στο οικονομικό υπόβαθρο των τουρκικών εξελίξεων.
Η Τουρκία έχει ακόμα τη δυνατότητα να συντηρεί μια ανάπτυξη που χαρακτηρίζεται από αθρόες κρατικές πιστώσεις, κυρίως σε επιχειρήσεις φιλικές προς το καθεστώς, μεγάλα κατασκευαστικά έργα αλλά και ορισμένες μικροπαροχές προς τις πάμφτωχες μάζες της Ανατολίας – την ίδια στιγμή που τα εργατικά δικαιώματα πετσοκόβονται. Ωστόσο, αυτή η ανάπτυξη έχει κοντά ποδάρια.

Από την αποτυχημένη επέμβαση του στρατού το καλοκαίρι του 2016 μέχρι σήμερα, είναι σε εξέλιξη μια εκροή κεφαλαίων από τη χώρα. Ξένοι επενδυτές αποσύρουν τα κεφάλαιά τους με ρυθμό έως και 1 δις δολάρια την εβδομάδα, ενώ όλο και περισσότεροι Τούρκοι που φοβούνται το καθεστώς βγάζουν λεφτά στο εξωτερικό (πάνω από 17 δις δολάρια τον τελευταίο χρόνο). Η (επίσημη) ανεργία είναι 13%, όσο και ο πληθωρισμός. Η κεντρική τράπεζα θέλει να ανεβάσει τα επιτόκια, για να συγκρατήσει τον πληθωρισμό, αλλά εμποδίζεται από τον Ερντογάν, προκειμένου να διατηρηθεί μια πλασματική εικόνα μεγέθυνσης της οικονομίας μέσω φθηνού χρήματος. Η τουρκική λίρα έχει χάσει την τελευταία 5ετία τη μισή της αξία έναντι του δολαρίου.
Από την άλλη, η δυσαρέσκεια στον αγροτικό πληθυσμό βαίνει αυξανόμενη, λόγω της πολιτικής της «φιλελευθεροποίησης» της αγροτικής οικονομίας, που έφερε αύξηση των εισαγωγών και μείωση των επιδοτήσεων.
Τούρκοι που ζουν στο εξωτερικό υποστηρίζουν ότι τα στατιστικά στοιχεία που δίνει η κυβέρνηση είναι αναξιόπιστα και ότι η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη. Η διαφθορά είναι εκτεταμένη και η δικαιοσύνη εντελώς στρατευμένη στο καθεστώς – στοιχεία που απομακρύνουν τους ξένους επενδυτές.
Φυσικά, δεν πρέπει να υποτιμήσουμε δύο παράγοντες. Πρώτον, την προερχόμενη από ισχυρά αραβικά κεφάλαια οικονομική βοήθεια. Και δεύτερον, τον δυναμισμό που δίνει σε μια οικονομία ένας νεαρός και αυξανόμενος πληθυσμός. Όμως, η αξία του δεύτερου αυτού παράγοντα μετριάζεται σημαντικά από τον αυταρχισμό του καθεστώτος.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι η εικόνα της παντοκρατορίας Ερντογάν δεν θα κρατήσει για πολύ και ότι στη γειτονική μας χώρα κυοφορούνται εκρηκτικές κοινωνικές δυναμικές.

Πάρις Δάγλας