Του Γιάννη Βερούχη (1931-2010)
1) Περί του ύπνου και της αφύπνισης των λαών
● Καλά θα
κάνουμε να βλέπουμε τους λαούς –και τον ελληνικό– όχι όπως εμείς θέλουμε να
είναι, αλλά όπως αυτοί είναι. Ο ύπνος των λαών βαστάει πολύ και μετριέται με
αρκετά χρόνια, και η αφύπνιση τους βαστάει πολύ λίγο και μετριέται με
εβδομάδες. Γι’ αυτό και για τους μαρξιστές επαναστάτες, το κλειδί του ζητήματος
βρίσκεται στην πολιτική προετοιμασία της οργανωμένης πρωτοπορίας, της μόνης
επαναστατικής τάξης (δηλαδή της εργατική τάξης).
▬ Εάν υπάρχει
αυτή η πρωτοπορία, θα οδηγήσει την αφυπνισμένη και ορμητική εργατική τάξη, στην
ανύψωσή της σε κυβερνώσα τάξη, η οποία ταυτόχρονα θα ανατρέψει την αστική τάξη
και θα καταργήσει το αστικό κράτος της.
▬ Εάν όμως δεν
υπάρχει αυτή η πρωτοπορία της εργατικής τάξης στον αναγκαίο βαθμό ετοιμότητας,
η εργατική τάξη θα παραπλανηθεί, θα επιδοθεί σε σπασμωδικές κινήσεις, θα
κουραστεί και θα ξαναπέσει σε έναν ύπνο αρκετών χρόνων.
▬ Για μας τους
επαναστάτες μαρξιστές – που η πλέον σύγχρονη ονομασία μας είναι
κομμουνιστές-τροτσκιστές: Η ανθρωπότητα μπορεί να προχωρήσει, και θα
προχωρήσει, με τους λαούς όπως αυτοί είναι.
Γράφτηκε τον Μάρτιο
του 2004
2) Τι είναι η αστική ιδεολογία
Απόσπασμα από
μια πάρα πολύ απλή και σύντομη πρώτη απάντηση, στο γράμμα ενός νέου
εργαζόμενου.
● «Όλες οι
κοινωνίες που στηρίχθηκαν και στηρίζονται στην υποδούλωση και εκμετάλλευση
ανθρώπου από άνθρωπο, δηλαδή η δουλεία, η δουλοπαροικία, και ο καπιταλισμός,
έχουν σαν θεμέλιό τους την ιδεολογία.
▬ Η ιδεολογία
είναι ένα σύμπλεγμα ιδεών, διαμέσου των οποίων η κυρίαρχη κοινωνική τάξη
επιβάλλεται πάνω στην υπόδουλη. Γι’ αυτό και τα βασικότερα όπλα της επιβολής
της κυρίαρχης κοινωνικής τάξης, πάνω στην υπόδουλη, καθώς και τα όπλα για την
απελευθέρωση της υπόδουλης τάξης, και κατά συνέπεια και τα όπλα της αέναης
πάλης μεταξύ των δύο αυτών τάξεων, είναι τα ιδεολογικά όπλα.
▬ Στη δουλεία ο
αριθμός των δούλων ήταν πολλαπλάσιος των δουλοκτητών, στην δουλοπαροικία το
ίδιο, και στο καπιταλιστικό σύστημα η αριθμητική διαφορά είναι πολύ μεγαλύτερη.
▬ Τι ήτανε όμως
αυτό που έκανε τους δούλους –που ήταν και εμπειροπόλεμοι σαν αιχμάλωτοι πολέμου–
να υποτάσσονται στους πολύ λιγότερους δουλοκτήτες; Τι ήταν αυτό που έκανε τους
πολυάριθμους δουλοπάροικους να υποτάσσονται στους ολιγάριθμους φεουδάρχες: και
τι είναι αυτό που κάνει την τεράστια εργατικοί τάξη να υποτάσσεται στην
ολιγάριθμη τάξη των καπιταλιστών-εργοδοτών;
▬ Και στις
τρεις περιπτώσεις, και των τριών κοινωνικών συστημάτων τα όπλα είναι τα ίδια,
είναι τα ιδεολογικά όπλα. Είναι η ιδέα που επέβαλε η κυρίαρχη τάξη πάνω στην
υπόδουλη, διαμέσου της κυρίαρχης δουλοκτητικής ιδεολογίας, διαμέσου της
κυρίαρχης φεουδαρχικής ιδεολογίας, και σήμερα διαμέσου της κυρίαρχης αστικής
ιδεολογίας. Είναι η ιδέα ότι είναι πολύ φυσικό και νόμιμο και δίκαιο, αυτοί να
είναι δούλοι, δουλοπάροικοι, ή σημερινοί μισθωτοί του κεφαλαίου, και να
υπακούουν και να σέβονται, τα αυθαίρετα δικαιώματα των δουλοκτητών, των
φεουδαρχών και των σημερινών καπιταλιστών εργοδοτών τους.
● Η κυρίαρχη
κοινωνική τάξη διαθέτει οπωσδήποτε και στρατιωτικά όπλα, αυτά όμως έχουν
δεύτερη σημασία, όταν η υπόδουλη τάξη που σήμερα είναι η εργατική τάξη, σπάσει
τα δεσμά της αστικής ιδεολογίας. Δηλαδή όταν σπάσει τις πνευματικές χειροπέδες
της.
▬ Στην αστική
ιδεολογία εντάσσονται: Η ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, ο εθνικισμός, η
θρησκεία και το αστικό κράτος: Δηλαδή ο αστικός στρατός, η αστική δικαιοσύνη, η
αστική παιδεία, και γενικά οι νόμοι της αστικής τάξης κ.λπ…»
Γράφτηκε τον
Μάιο του 2004
3) Μερικοί «εκπρόσωποι»…
● Μερικοί εμφανίζονται σαν «εκπρόσωποι» του Μαρξ,…
άλλοι του Λένιν… και άλλοι του Τρότσκυ…
Για όλη αυτή την κατηγορία των «εκπροσώπων»,… ο
Λέοντας Τρότσκυ συνήθιζε να λέει:
«Δεν έχει καμιά σημασία τι λέει ο καθένας. Αυτό που
έχει σημασία είναι το ποιος τα λέει και γιατί τα λέει».
Γράφτηκε τον
Σεπτέμβριο του 2006
4) Μια αναγκαία ενδοσκόπηση
● Δύο βασικά
στοιχεία που συνέβαλαν στη διαμόρφωση του χαρακτήρα της ελληνικής εθνότητας
είναι: Τα 400 χρόνια τουρκικής σκλαβιάς. Και εντελώς ιδιαίτερα, είναι το πνεύμα
της τόλμης, της θυσίας και της αυταπάρνησης, που άφησε πίσω της η ελληνική
επανάσταση του 1821.
Γράφτηκε τον
Σεπτέμβριο του 2006
5) Σκέψεις για τον σοσιαλισμό σε συντομία
● Ο
Σοσιαλισμός είναι ένα οικονομικό σύστημα, το οποίο κατά την έμπρακτη λειτουργία
του: Πρέπει να προηγείται έστω ένα βήμα –από άποψη οικονομικής δυναμικής– από
το πλέον προωθημένο σημείο που έχει φθάσει ο καπιταλισμός. Η Μαρξιστική λογική
είναι πολύ απλή και πολύ καθαρή.
▬ Αυτό όμως που
έχει μπλέξει τη σημερινή ανθρώπινη σκέψη, είναι ότι το ρωσικό πείραμα για το
σοσιαλισμό φαίνεται άσχετο με αυτή την προαναφερόμενη Μαρξιστική λογική.
Φαίνεται άσχετο
αλλά δεν είναι. Διότι για τους πρωταγωνιστές αυτού του πειράματος, η Ρωσική
επανάσταση δεν ήταν ο τελικός σκοπός, αλλά ήταν ο προθάλαμος για την επανάσταση
στην κεντρική Ευρώπη.
Δηλαδή για την
έμπρακτη λειτουργία του σοσιαλισμού στην οικονομικά ανεπτυγμένη βιομηχανική
Ευρώπη, που ήταν ο φυσιολογικός σκοπός της Μαρξιστικής λογικής.
▬ Αυτό όμως δεν
πραγματοποιήθηκε, και ο σοσιαλισμός έμεινε στον απομονωμένο προθάλαμο της
καθυστερημένης οικονομικά Ρωσίας, και εκφυλίστηκε.
● Οπότε οι
οπαδοί του σοσιαλισμού συνεχίζουν πάνω στη λογική του επαναστατικού Μαρξισμού,
κατά την οποία το οικονομικό σύστημα του Σοσιαλισμού μπορεί να αρχίσει τη
λειτουργία του μόνο από τις πλέον ανεπτυγμένες οικονομικά χώρες.
Γράφτηκε τον Ιούνιο του 2003
ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ
Συνεχίζουμε, με αναδημοσίευση παλιών κομματιών (που διατηρούν όλη τους την
επικαιρότητα και την πολιτική σημασία), τη σπουδαία αυτή στήλη που έγραφε ο
αλησμόνητος σύντροφος, δάσκαλος και ηγέτης Γιάννης Βερούχης.
