Στερεί πόρους από την παραγωγική ανάπτυξη και απαξιώνει το ανθρώπινο δυναμικό αλλά και το περιβάλλον των νησιών μας
 |
Οι χιλιάδες πισίνες ακριβώς δίπλα στη θάλασσα, ακόμα και σε νησιά με πρόβλημα ύδρευσης, πέρα από το μέγεθος της ανοησίας και της ματαιοδοξίας, δείχνουν και το πώς ο υπερ-τουρισμός καταστρέφει τους πόρους των τουριστικών προορισμών και υπονομεύει κάθε δυνατότητα παραγωγικής ανάπτυξης
|
Όταν πριν αρκετά χρόνια ειπώθηκε το «θα γίνουμε τα γκαρσόνια της Ευρώπης», ίσως να μην είχαμε συνειδητοποιήσει οι περισσότεροι ποια θα ήταν η σημερινή εικόνα και ποιες θα ήταν οι συνέπειες για την ελληνική κοινωνία. Το νεκρό τουριστικά 2020, λόγω του κορονοϊού, επιβεβαίωσε για άλλη μια φορά το πόσο ευάλωτη είναι μια οικονομία που στηρίζεται σε μεγάλο ποσοστό στον τουρισμό. Σήμερα η ελληνική οικονομία είναι εξαρτημένη από τον τουρισμό σε ποσοστό πάνω από 20%. Καθώς η τουριστική βιομηχανία είναι αυτή από την οποία περιμένουμε την «ανάκαμψη» της οικονομίας, ΜΜΕ και κυβερνώντες πανηγυρίζουν με την εκτόξευση των αφίξεων, ενώ εμείς νιώσαμε το «γκαρσονιλίκι» στο πετσί μας. Για ποια εικόνα λοιπόν θριαμβολογούν οι θιασώτες του νεοφιλελευθερισμού;
Η υπονόμευση της εγχώριας παραγωγής συντελείται εδώ και χρόνια, με το κλείσιμο εργοστασίων και την απαξίωση της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής. Και ενώ θα θεωρούσε κάποιος επιβεβλημένο να υπάρξει μια αλλαγή πολιτικής και να ενισχυθεί η εγχώρια παραγωγή, δεδομένης και της επισιτιστικής κρίσης που κινείται απειλητικά σε παγκόσμιο επίπεδο, τουναντίον η κυβέρνηση Μητσοτάκη τα μόνα σχέδια «ανάκαμψης» που έχει είναι η στήριξη και πριμοδότηση του τουριστικού κεφαλαίου.
Η εξάπλωση της «μονοκαλλιέργειας» του τουρισμού και η μεγάλη εξάρτηση των νησιών μας από αυτόν –στο Νότιο Αιγαίο ξεπερνάει το 90%– έφεραν σαρωτικές αλλαγές στη ζωή των νησιωτών. Απαξιώθηκαν και εγκαταλείφθηκαν παραδοσιακές παραγωγικές δομές, όπως υφαντουργία, αγγειοπλαστική, τυροκομία κ.ά. Με την τουριστικοποίηση και την επέλαση του airbnb σε κάθε γειτονιά πλήττεται ο κοινωνικός ιστός που είναι ζωτικής σημασίας για τους απομονωμένους νησιώτες. Οι πολίτες γίνονται σερβιτόροι και η κοινωνία μια ρεσεψιόν.Οι τιμές των ενοικίων εκτοξεύονται. Εφιάλτης για τους εργαζόμενους και τους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς η εύρεση κατοικίας σε Μύκονο και Σαντορίνη.
O «στυλοβάτης της οικονομίας μας» αποδεικνύεται οδοστρωτήρας για τους εργαζόμενους σε αυτόν.Ατέλειωτες ώρες δουλειάς, χωρίς ρεπό και 5ήμερο και η μαύρη εργασία να οργιάζει. Στο κακό τους το χάλι οι υποδομές ύδρευσης, αποχέτευσης, συγκοινωνίας, υγείας και απορριμμάτων. Με την εισβολή των κτηματομεσιτικών αρπακτικών σε κάθε γωνιά γης που μπορεί να εκτιμηθεί ως τουριστικό προϊόν, το κατασκευαστικό αμόκ που παρατηρείται, τα τουριστικά καταλύματα που κατασκευάζονται πάνω σε βοσκοτόπια και μποστάνια, οι χιλιάδες πισίνες δίπλα στα καταγάλανα αιγαιοπελαγίτικα νερά, η κατασπατάληση φυσικών πόρων σε μεγαλεπήβολες βίλες για την ικανοποίηση της ματαιοδοξίας των VIP πελατών τους, η καταπάτηση των παραλιών από ομπρέλες-ξαπλώστρες, όλα αυτά καταστρέφουν το περιβάλλον ανεπιστρεπτί και αλλοιώνουν την αρχιτεκτονική κουλτούρα των τουριστικών προορισμών. Τα νησιά μας, που άντεξαν αιώνες κάτω από αντίξοες συνθήκες, κινδυνεύουν να χάσουν την ταυτότητά τους.
Φέτος παρατηρήθηκε και μια διαφοροποίηση στην «ποιότητα» των τουριστών. Μας προτιμούν οι φραγκάτοι και διάσημοι! Οι ιδιωτικές πτήσεις από και προς τα αεροδρόμια που διαχειρίζεται η Fraport τους πρώτους επτά μήνες του 2022 αυξήθηκαν κατά 24% συγκριτικά με το ίδιο διάστημα του 2019. Τι σημαίνει αυτό; Το ελληνικό καλοκαίρι, που δικαιωματικά μας ανήκει, πουλιέται ακριβά στους VIP πελάτες των tour operators. Εμείς, αν δεν μιλήσουμε, θα κληροδοτήσουμε στα παιδιά μας μια Ελλάδα χωρίς καλοκαίρι. Χωρίς καλοκαιρινές διακοπές.
Επείγει άμεσα να απεξαρτηθούμε από αυτό το τουριστικό μοντέλο που δεν σέβεται ούτε τους ντόπιους, ούτε τον τόπο, ούτε και τους τουρίστες τελικά. Στήριξη της εγχώριας παραγωγής, αγροτικής και κτηνοτροφικής και όχι μόνο, άνοιγμα εργοστασίων, επιστροφή με σύγχρονες μεθόδους σε παραδοσιακές μορφές παραγωγής, προστασία της νησιωτικότητας. Μείωση του συντελεστή δόμησης λαμβάνοντας υπόψη την φέρουσα ικανότητα του κάθε τουριστικού προορισμού. Αυστηροί περιορισμοί στην έκδοση αδειών δόμησης. Έλεγχος φοροδιαφυγής και πολεοδομικής αυθαιρεσίας, με γενναία πρόστιμα. Και επειδή οι διακοπές είναι αναφαίρετο δικαίωμα κάθε εργαζόμενου, να δοθούν οικονομικά κίνητρα στους Έλληνες όχι μόνο για τις καλοκαιρινές διακοπές τους αλλά και για μικρές ανάπαυλες μέσα στον χρόνο.
Όλγα Στεφανίδου
