Κυριακή 6 Φεβρουαρίου 2022

Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ ΤΗΣ ΜΙΝΝΕΑΠΟΛΗΣ (1934)

Οι εργάτες των Τίμστερς τσακίζουν τα τσιράκια και τους μπράβους
που οι εργοδότες εξαπέλυσαν εναντίον τους
Παρουσιάζουμε σε συνέχειες στην Ιστορική μας Στήλη ένα κείμενο του μεγάλου Αμερικανού Κομμουνιστή-Τροτσκιστή εργατικού ηγέτη Τζέημς Κάννον (1890-1974). Πρόκειται για την εξιστόρηση της απεργίας της Μιννεάπολης του 1934, που καθοδηγήθηκε από τους Αμερικανούς τροτσκιστές και άλλαξε (μαζί με ορισμένες ακόμα σημαντικές απεργίες εκείνης της περιόδου) όλη την πορεία του αμερικανικού εργατικού κινήματος. Ειδικά σήμερα, έχει σημασία να μελετάμε και να θυμίζουμε πώς, με ποιες μεθόδους και ποιους τρόπους πάλης η εργατική μας τάξη έχει κερδίσει κρίσιμες νίκες στην ιστορία της. 

Η μετάφραση και επιμέλεια είναι της συντρόφισσάς μας Αλεξάνδρας Δόξα.

 

(Β΄ μέρος)

 

H Απεργιακή Επιτροπή 

Η οργανωτική καμπάνια και οι απεργίες γίνονταν ουσιαστικά ανεξάρτητα από την επίσημη ηγεσία του συνδικάτου. Ο μόνος αξιωματούχος που στην ουσία έλαβε μέρος στην απ’ ευθείας διεύθυνση των απεργιών μαζί με την Απεργιακή Επιτροπή ήταν ο Μπιλ Μπράουν. Η Απεργιακή Επιτροπή είχε ένα προσόν που φάνηκε στην αρχή (άλλα προσόντα της αποκαλύφθηκαν αργότερα): Ήξερε πώς να οργανώνει τους εργάτες. Αυτό, οι συντηρητικοί γραφειοκράτες της Μιννεάπολης δεν το ήξεραν και κατά τα φαινόμενα δεν θα το μάθαιναν ποτέ. Αυτοί ήξεραν πώς να αποδιοργανώνουν τους εργάτες. Αυτή η φάρα είναι ίδια παντού. Ξέρουν, μερικές φορές, να κρατούν τους εργάτες στα συνδικάτα, ακόμα κι όταν αυτά εκφυλίζονται. Αλλά να βγουν έξω και να οργανώσουν τους εργάτες, να τους ξεσηκώσουν και να τους εμπνεύσουν με πίστη και αυτοπεποίθηση – αυτό ένας παραδοσιακός συνδικαλιστής γραφειοκράτης δεν μπορεί να το κάνει. Δεν είναι ο τομέας του, η δουλειά του. Δεν είναι καν η επιδίωξή του. 

Η τροτσκιστική απεργιακή επιτροπή οργάνωσε τους εργάτες στον τομέα των μεταφορών και συνέχισε παρατάσσοντας και όλο το υπόλοιπο εργατικό κίνημα προς υποστήριξη αυτών των εργατών. Δεν τους οδήγησαν σε απομονωμένη δράση. Ξεκίνησαν μέσα από το Κεντρικό Εργατικό Συνδικάτο, με συσκέψεις με τους γραφειοκράτες καθώς και με πιέσεις από τη βάση να θέσουν όλο το εργατικό κίνημα της Μιννεάπολης στην υποστήριξη αυτών των νέο-οργανωμένων οδηγών. Εργάστηκαν ακούραστα για να εμπλέξουν τους αξιωματούχους του Κεντρικού Εργατικού Συνδικάτου στην καμπάνια, να τους αποσπάσουν αποφάσεις και υπογραφές για τα αιτήματά τους, για να τους κάνουν να αναλάβουν επισήμως την ευθύνη. Όταν ήρθε η ώρα για δράση, το εργατικό κίνημα της Μιννεάπολης, όπως αυτό αντιπροσωπευόταν από τα επίσημα συνδικάτατης AFL, βρέθηκε να έχει ήδη προσυπογράψει τα αιτήματα των οδηγών και να έχει δεσμευτεί στην υποστήριξη της απεργίας τους. 

Τον Μάιο η γενική απεργία ξέσπασε. Τα αφεντικά, εφησυχασμένα από τη μακρά ανεξέλεγκτη κυριαρχία τους, βρέθηκαν προ εκπλήξεως. Το μάθημα από την απεργία του κάρβουνου δεν τους είχε ακόμα πείσει ότι «κάτι νέο» είχε προταθεί στο συνδικαλιστικό κίνημα στη Μιννεάπολη. Εξακολουθούσαν να πιστεύουν ότι μπορούσαν να το καταπνίξουν εν τη γενέσει του. Προσπαθούσαν να χρονοτριβήσουν και να ελιχθούν, να καθηλώσουν τους ανθρώπους μας με διαπραγματεύσεις με την Επιτροπή Εργατικών Διαφορών1, από την οποία πολλά συνδικάτα είχαν κατακρεουργηθεί. Και τότε, στη μέση όλων αυτών των διεργασιών, όταν νόμιζαν ότι είχαν παγιδεύσει το συνδικάτο σε διαπραγματεύσεις για αναστολή επ’ αόριστον, οι άνθρωποί μας τα διέκοψαν όλα. Τους έριξαν γροθιά στο πρόσωπο με μια γενική απεργία. Τα φορτηγά τράβηξαν χειρόφρενο και οι «διαπραγματεύσεις» μεταφέρθηκαν στον δρόμο. 

 

Ο αντίκτυπος της απεργίας


Σκηνή από τη μαχητική περιφρούρηση της απεργίας
στην αγορά της Μιννεάπολης
Η γενική απεργία του Μαΐου ταρακούνησε τη Μιννεάπολη όπως δεν είχε ταρακουνηθεί ποτέ πριν. Ταρακούνησε όλη τη χώρα, γιατί δεν ήτανμια ήπια απεργία. Ήταν μια απεργία με τέτοιο αντίκτυπο, που ολόκληρη η χώρα έμαθε γι’ αυτήν. Όσο για τον ρόλο των Τροτσκιστών στην ηγεσία της, οι εργοδότες τον «διαφήμισαν» όσο περισσότερο μπορούσαν. Έπειτα, είδαμε και πάλι την ίδια ανταπόκριση ανάμεσα στους προοδευτικούς εργάτες, που είχαν ακολουθήσει τη συνεπή μας στάση και στις περιπτώσεις της απεργίας του Field και της απεργίας των ξενοδοχοϋπαλλήλων της Νέας Υόρκης. Όταν είδαν τις «επιδόσεις» της απεργίας του Μαΐου στη Μιννεάπολη, τα ίδια αισθήματα εκφράστηκαν ξανά: «Αυτοί οι Τροτσκιστές δεν αστειεύονται. Όταν αναλαμβάνουν κάτι, το φέρνουν σε πέρας». Τα αστεία περί «Τροτσκιστών χαρτογιακάδων» άρχισαν να γίνονται κρύα. 

Δεν υπήρχε ουσιαστική διαφορά, στην πραγματικότητα δεν νομίζω ότι υπήρχε καμία ουσιαστική διαφορά, μεταξύ των απεργών της Μιννεάπολης και των εργατών που λάμβαναν μέρος σε εκατοντάδες απεργίες σε όλη τη χώρα εκείνη την περίοδο. Σχεδόν όλες οι απεργίες ήταν πολύ μαχητικές. Η διαφορά ήταν η ηγεσία και η πολιτική. Στην πράξη, σε όλες τις άλλες απεργίες, η μαχητικότητα των απλών μελών συγκρατούνταν από την ηγεσία. Οι ηγέτες τους πτοούνταν από την κυβέρνηση, τον Τύπο ή τον κλήρο. Προσπαθούσαν να μεταφέρουν τη σύγκρουση από τους δρόμους στις αίθουσες συσκέψεων. Στη Μιννεάπολη η μαχητικότητα της βάσης όχι μόνο δεν συγκρατούνταν, αλλά αντιθέτως, οργανωνόταν και κατευθυνόταν από την ηγεσία. 

Όλες οι σύγχρονες απεργίες απαιτούν πολιτική καθοδήγηση. Στις απεργίες εκείνης της περιόδου, η κυβέρνηση, οι αντιπρόσωποί της και οι θεσμοί της βρέθηκαν στο επίκεντρο. Ένας ηγέτης απεργίας χωρίς έστω στοιχειώδη αντίληψη μιας πολιτικής γραμμής ήταν πια παρωχημένος το 1934. Το παλιό συνδικαλιστικό κίνημα, που αντιμετώπιζε τους εργοδότες χωρίς η κυβέρνηση να παρεμβαίνει, ανήκει στο παρελθόν. Το σύγχρονο εργατικό κίνημα πρέπει να έχει πολιτική καθοδήγηση γιατί αντιμετωπίζει την κυβέρνηση σε κάθε του βήμα. Οι δικοί μας ήταν προετοιμασμένοι για κάτι τέτοιο γιατί ήταν άνθρωποι πολιτικοποιημένοι, εμπνευσμένοι από πολιτικές ιδέες. Η ιδέα της ταξικής πάλης οδηγούσε τους συντρόφους μας, δεν γινόταν να παραπλανηθούν ή να τους «τη φέρουν», όπως είχε συμβεί σε άλλους ηγέτες απεργιών, με τον μηχανισμό υπονόμευσης που είναι γνωστός ως Εθνική Επιτροπή Εργατικών Διαφορών και όλες τις εφεδρικές της οργανώσεις. Οι δικοί μας δεν είχαν καμία εμπιστοσύνη σε καμία επιτροπή εργατικών διαφορών του Ρούσβελτ, δεν πίστευαν στην άποψη ότι ο Ρούσβελτ, ο φιλελεύθερος «φίλος του εργάτη», επρόκειτο να βοηθήσει τους οδηγούς της Μιννεάπολης να κερδίσουν μερικά σεντς παραπάνω. Δεν τους παραπλανούσε ούτε το γεγονός ότι εκείνη την εποχή στη Μιννεσότα κυβερνήτης ήταν ένας από το Εργατο-Αγροτικό Κόμμα2, που θεωρούνταν ότι ήταν με το μέρος των εργατών.

Οι δικοί μας δεν πίστευαν σε κανέναν και σε τίποτε, παρά μόνο στην ταξική πάλη και στην ικανότητα των εργατών να επικρατήσουν με τις δικές τους δυνάμεις και τη δική τους αλληλεγγύη. Κατά συνέπεια, γνώριζαν από την αρχή ότι το συνδικάτο θα ’πρεπε να αγωνιστεί για το δικαίωμά του να υπάρχει, ότι οι εργοδότες δεν θα αναγνώριζαν το συνδικάτο, ούτε θα έδιναν αυξήσεις, ούτε θα μείωναν τα σκανδαλώδη ωράρια, χωρίς πίεση. Έτσι προετοίμασαν τα πάντα από τη σκοπιά του ταξικού πολέμου. Ήξεραν ότι η δύναμη και όχι η διπλωματία, θα έδινε τη λύση. Οι μπλόφες δεν θα είχαν αποτέλεσμα σε θεμελιώδη ζητήματα, παρά μόνο σε περιστασιακά ζητήματα. Σε θέματα που αφορούν τα ταξικά συμφέροντα πρέπει να είναι κανείς προετοιμασμένος για μάχη.

Κάτω από αυτό το πρίσμα, οι Τροτσκιστές της Μιννεάπολης, στον τομέα της οργάνωσης των εργατών, σχεδίασαν μια στρατηγική μάχης. Κάτι μοναδικό συνέβαινε στη Μιννεάπολη. Κι αυτό ήταν το γεγονός ότι η απεργία ήταν πλήρως οργανωμένη πριν καν αρχίσει, ήταν μια απεργία οργανωμένη με σχολαστικότητα παρόμοια με αυτή του Γερμανικού στρατού – μέχρι και το τελευταίο κουμπί να είναι ραμμένο στη στολή του κάθε στρατιώτη. Όταν ήρθε η ώρα, όταν τα αφεντικά νόμιζαν ακόμα ότι μπορούσαν να ελιχθούν και να μπλοφάρουν, οι δικοί μας έστηναν ένα προπύργιο δράσης. Η απεργία αναφέρθηκε στην εφημερίδα MinneapolisTribune, το φερέφωνο των εργοδοτών, μόλις την τελευταία στιγμή, την παραμονή της έναρξής της. Η εφημερίδα έγραφε:

«Αν κρίνουμε από τις προετοιμασίες που έχουν γίνει από το συνδικάτο για τον χειρισμό της, η απεργία των οδηγών φορτηγών της Μιννεάπολης πρόκειται να είναι μια σημαντικότατη υπόθεση… Πριν ακόμα από την έναρξη της απεργίας την Τρίτη 11.30 το πρωί, το Γενικό Επιτελείο της απεργίας, που στήθηκε στη Λεωφόρο Σικάγου 1900, λειτουργούσε ήδη με την ακρίβεια μιας στρατιωτικής οργάνωσης». 

 

Σχολαστικές προετοιμασίες 

Οι δικοί μας διέθεταν ήδη μια επιτροπή υποστήριξης. Δεν περίμεναν να πεινάσουν πρώτα οι απεργοί. Την είχαν οργανώσει εκ των προτέρων στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την απεργία. Έστησαν ένα νοσοκομείο επειγόντων περιστατικών σε ένα γκαράζ –και το αρχηγείο της απεργίας σε γκαράζ ήταν στημένο– με δικό τους γιατρό και νοσοκόμες, πριν ακόμα ξεσπάσει η απεργία. Γιατί; Γιατί ήξεραν ότι τα αφεντικά, η αστυνομία τους, οι μπράβοι και τα τσιράκια τους θα επιχειρούσαν, όπως πάντα, να τσακίσουν την απεργία. Ήταν προετοιμασμένοι να φροντίσουν τους ανθρώπους τους και να μην τους αφήσουν να σταλθούν, αν τραυματιστούν, στο νοσοκομείο της πόλης και μετά να συλληφθούν και να βγουν εκτός δράσης. Όταν ένας σύντροφος εργάτης απεργός τραυματιζόταν, τον έφερναν στο αρχηγείο τους και τον περιέθαλπαν εκεί. 

Αντιγράφοντας τους Προοδευτικούς Μεταλλωρύχους της Αμερικής, οργάνωσαν μια Επιτροπή Γυναικών3 για να βοηθήσουν να δυσκολέψει η ζωή των αφεντικών. Και σας το λέω, οι γυναίκες τούς τη δυσκόλεψαν πραγματικά, γυρνώντας παντού, διαμαρτυρόμενες και προκαλώντας τους εργοδότες και τις αρχές της πόλης, πράγμα που είναι ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά όπλα. Η ηγεσία της απεργίας οργάνωσε απεργιακές φρουρές σε μαζικό επίπεδο. Το να ορίσεις ή να προσλάβεις κάνα δυο ανθρώπους να ερευνούν και να μετρούν πόσοι απεργοσπάστες προσελήφθησαν, δεν λειτουργεί σε μια πραγματική σύγκρουση. Έστειλαν μια ομάδα να μην επιτρέψει σε κανέναν απεργοσπάστη να μπει μέσα. Ανέφερα ότι το αρχηγείο της απεργίας είχε στηθεί μέσα σ’ ένα γκαράζ. Αυτό έγινε επειδή οι απεργιακές φρουρές ήταν πίσω από το τιμόνι. Όχι μόνο οργάνωσαν τις ομάδες περιφρούρησης, αλλά κινητοποίησαν και έναν ολόκληρο στόλο αυτοκινήτων περιφρούρησης. Ο κάθε απεργός, συμπαθών και μέλος συνδικάτου στην πόλη κλήθηκε να βάλει το αυτοκίνητο ή το φορτηγό του στην υπηρεσία της απεργίας. Η απεργιακή επιτροπή είχε έναν ολόκληρο στόλο στη διάθεσή της. Ομάδες περιφρούρησης σε αυτοκίνητα στάθμευαν σε στρατηγικά σημεία σ’ ολόκληρη την πόλη.

Μόλις ερχόταν μια αναφορά ότι κάποιο φορτηγό δούλευε ή ότι επιχειρούνταν μετακίνηση φορτηγών, ο «υπεύθυνος γραφείου κινήσεως» καλούσε από τα μεγάφωνα όσα αυτοκίνητα ήταν δυνατόν, τα φόρτωνε σε ομάδες περιφρούρησης και τους έστελνε να πουν δυο λογάκια στους απεργοσπάστες.

Ο «υπεύθυνος γραφείου κινήσεως» στην απεργία του Μαΐου ήτανένας νέος, που ονομαζόταν ΦάρελΝτομπς. Ήρθε από μια καρβουναποθήκη της Μιννεάπολης, μπήκε στο συνδικάτο και στην απεργία, και μετά στο κόμμα. Έγινε στην αρχή γνωστός σαν αυτός που κατηύθυνε τα αυτοκίνητα και τις ομάδες περιφρούρησης. Στην αρχή, οι ομάδες περιφρούρησης έβγαιναν άοπλες, επέστρεφαν όμως με σπασμένα κεφάλια. Στη συνέχεια εξοπλίστηκαν με ένα είδος ρόπαλου. Το ρόπαλο αυτό, όπως κάθε Ιρλανδός μπορεί να διαβεβαιώσει, είναι ένα μπαστούνι στο οποίο μπορείς να στηριχθείς αν κουτσαθείς ξαφνικά. Φυσικά είναι βολικό και για άλλες χρήσεις. Η προσπάθεια των εργοδοτών και της αστυνομίας να καταπνίξουν βίαια την απεργία κορυφώθηκε με την περίφημη «Μάχη της Αγοράς». Αρκετές εκατοντάδες τσιράκια μαζί με το σύνολο της αστυνομικής δύναμης, κινητοποιήθηκαν σε μια ύστατη προσπάθεια να ανοίξουν την αγορά του χονδρεμπορίου. 

 

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Θεσμός του αστικού κράτους για τη «μεσολάβηση» στις διαφορές εργοδοτών-εργατών.

2.Εργατο-Αγροτικό Κόμμα της Μιννεσότα. Στη δεκαετία του 1930 εξέλεξε τρεις φορές κυβερνήτη σε αυτή την πολιτεία. Υποτίθεται ότι προάσπιζε τα συμφέροντα των εργατών και των αγροτών, στην ουσία όμως ήταν ένα αστικό κόμμα. Το 1944 ενώθηκε με τους Δημοκρατικούς.

3. Τέτοιου είδους γυναικείες επιτροπές έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο σε πολλές αμερικανικές απεργίες, αφού ασκούσαν ιδιαίτερη πίεση στις αρχές με διαρκείς διαδηλώσεις, οργάνωναν τη διοικητική μέριμνα της απεργίας (τρόφιμα, χρήματα κ.λπ.), υποστήριζαν με κάθε τρόπο τις οικογένειες των απεργών, ευαισθητοποιούσαν την «κοινή γνώμη» κ.λπ.