 |
| Οι εργάτες των Τίμστερς τσακίζουν τα τσιράκια και τους μπράβους που οι εργοδότες εξαπέλυσαν εναντίον τους |
Παρουσιάζουμε σε συνέχειες στην Ιστορική Στήλη ένα κείμενο του μεγάλου Αμερικανού Κομμουνιστή-Τροτσκιστή εργατικού ηγέτη Τζέημς Κάννον (1890-1974). Πρόκειται για την εξιστόρηση της απεργίας τη ς Μιννεάπολης του 1934, που καθοδηγήθηκε από τους Αμερικανούς τροτσκιστές και άλλαξε (μαζί με ορισμένες ακόμα σημαντικές απεργίες εκείνης της περιόδου) όλη την πορεία του αμερικανικού εργατικού κινήματος. Ειδικά σήμερα, έχει σημασία να μελετάμε και να θυμίζουμε πώς, με ποιες μεθόδους και ποιους τρόπους πάλης η εργατική μας τάξη έχει κερδίσει κρίσιμες νίκες στην ιστορία της.
Η μετάφραση και επιμέλεια είναι της συντρόφισσάς μας Αλεξάνδρας Δόξα.
(Ε΄ και τελευταίο μέρος)
Το δίλημμα του Όλσον
Ο Φλόιντ Όλσον, ο κυβερνήτης που προερχόταν απ’ το Εργατο-Αγροτικό κόμμα, είχε μια πολύ δύσκολη κατάσταση ν’ αντιμετωπίσει. Από τη μια μεριά ήταν υποθετικά εκπρόσωπος των εργατών, από την άλλη ήταν κυβερνήτης μιας καπιταλιστικής πολιτείας× φοβόταν και την κοινή γνώμη και τους εργοδότες. Πιεζόταν ανάμεσα στο να κάνει κάτι, ή έστω να φανεί ότι κάνει κάτι για τους εργάτες, και στον φόβο του μήπως η απεργία ξεφύγει από τα όρια. Η πολιτική μας ήταν να εκμεταλλευτούμε αυτές τις αντιφάσεις, να διεκδικήσουμε απ’ αυτό, να κερδίσουμε ό,τι μπορούσαμε και να φωνάζουμε κάθε μέρα για περισσότερα. Από την άλλη, τον κατακρίναμε και του κάναμε επίθεση για κάθε λάθος κίνηση και δεν υποχωρήσαμε ούτε στιγμή στην άποψή μας ότι οι απεργοί δεν θα ‘πρεπε να βασιστούν στις συμβουλές του.
 |
| Οι επιτροπές των γυναικών έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στην απεργία, προσφέροντας υποστήριξη και τροφοδοσία αλλά και επηρεάζοντας υπέρ της απεργίας τις λαϊκές οικογένεια της περιοχής |
Στρατιωτικός νόμος
 |
| Οι αδερφοί Ντιούν -Βίνσεντ, Μάιλς και Γκραντ- σημαντικοί ηγέτες των φορτηγατζήδων, στο επιτελείο της απεργίας |
Προχωράω λίγο στην ιστορία. Με την κήρυξη του σστρατιωτικού νόμου, οι πρώτες απώλειες, οι πρώτοι κρατούμενοι του Όλσον και της πολιτοφυλακής του ήμασταν εγώ και ο Μαξ Σάχτμαν. Δεν ξέρω πώς μας ανακάλυψαν, καθώς δεν ξεχωρίζαμε στο πλήθος. Αλλά ο Σάχτμαν φορούσε ένα τεράστιο καουμπόικο καπέλο -πού το είχε βρει και γιατί στην ευχή το φορούσε, ποτέ δεν το κατάλαβα- και αυτό τον έκανε αναγνωρίσιμο. Μάλλον έτσι μας εντόπισαν. Ένα βράδυ ο Σάχτμαν κι εγώ φύγαμε από το αρχηγείο, περπατήσαμε προς το κέντρο της πόλης, και έχοντας ανάγκη να ξεσκάσουμε λίγο, κοιτούσαμε τι παραστάσεις παίζονταν. Στο τέλος της λεωφόρου Χένεπιν βρεθήκαμε μπροστά σε δυο εναλλακτικές: μια κωμική θεατρική παράσταση και δίπλα ένας κινηματογράφος. Πού να πάμε; Εγώ πρότεινα τον κινηματογράφο. Δύο ντετέκτιβ, που μας παρακολουθούσαν, μας συνέλαβαν.
Μας κράτησαν στη φυλακή 48 ώρες περίπου. Μετά μας πήγαν στο δικαστήριο. Δεν είχα ξαναδεί στη ζωή μου τόσες ξιφολόγχες μαζεμένες απ’ όσες σε εκείνο το δικαστήριο. Όλοι αυτοί οι νεαροί της πολιτοφυλακής έμοιαζαν πολύ πρόθυμοι να εξασκηθούν λίγο στη χρήση της ξιφολόγχης. Μερικοί από τους φίλους μας ήταν μέσα στο δικαστήριο και παρακολουθούσαν τις διαδικασίες. Τελικά, ο δικαστής μάς παρέδωσε στο στρατό, αφού μας πέρασαν ανάμεσα σε δυο σειρές ένοπλων πολιτοφυλάκων. Καθώς μας συνόδευαν έξω από το δικαστήριο, ακούσαμε μια φωνή. Ο Μπιλ Μπράουν και ο Μικ Ντιουν κάθονταν άνετα σε ένα παράθυρο του τρίτου ορόφου, παρακολουθούσαν όσα γίνονταν, γελούσαν και μας χαιρετούσαν. «Για κοίτα όλες αυτές τις ξιφολόγχες» φώναζε ο Μπιλ. Και τι δε δίναμε για λίγο γέλιο στη Μιννεάπολη. Μερικές μέρες αργότερα, ο Μπιλ και ο Μικ συνελήφθησαν από την πολιτοφυλακή και το αντιμετώπισαν το ίδιο ελαφρά.
Μας πέταξαν μέσα στο αρχηγείο της πολιτοφυλακής, με δυο τρεις νευρικούς νεοσύλλεκτους με το χέρι στο όπλο να μας φυλάνε. Ο Άλμπερτ Γκόλντμαν ήρθε, απειλώντας ότι θα κινηθεί δικαστικά. Οι επικεφαλής της πολιτοφυλακής ανησυχούσαν μήπως μας χάσουν απ΄ τα χέρια τους και ήθελαν να αποφύγουν τις φασαρίες με αυτό τον δικηγόρο απ’ το Σικάγο. Όσο για μας, δεν μας ενδιέφερε να εξετάσουμε τη νομιμότητα της κράτησής μας. Αυτό που θέλαμε, πάνω απ’ όλα, ήταν να βγούμε έξω για να βοηθήσουμε το συνδικάτο. Αποφασίσαμε να δεχτούμε την προσφορά που μας έγινε. Μας είπαν: «Αν συμφωνήσετε να εγκαταλείψετε την πόλη, μπορείτε να φύγετε». Κι εμείς δεχτήκαμε. Διασχίσαμε τον ποταμό προς το Σαιν Πωλ. Εκεί κάθε βράδυ είχαμε συναντήσεις με την απεργιακή επιτροπή για όσο καιρό οι ηγέτες σύντροφοί μας δεν ήταν στη φυλακή. Η απεργιακή επιτροπή, μερικές φορές χωρίς αυτόν, έμπαινε σ’ ένα αυτοκίνητο, ερχόταν ως εκεί, συζητούσαμε τις εμπειρίες της ημέρας και σχεδιάζαμε την επόμενη. Καμιά σοβαρή κίνηση σε όλη τη διάρκεια της απεργίας δεν έγινε πριν σχεδιαστεί και προετοιμαστεί εκ των προτέρων.
Μετά ήρθε η επιδρομή στο αρχηγείο της απεργίας. Ένα πρωί, στις τέσσερις τα ξημερώματα, οι πολιτοφύλακες περικύκλωσαν το αρχηγείο, συνέλααβαν εκατοντάδες απεργούς και όσους ηγέτες μπόρεσαν να πιάσουν. Συνέλαβαν τον Μικ Ντιουν, τον Βίνσεντ Ντιουν, τον Μπιλ Μπράουν. Τους ξέφυγαν μερικοί πάνω στη βιασύνη τους, μεταξύ των οποίω ο Φάρελ Ντομπς, ο Γκραντ Ντιουν και μερικοί άλλοι. Αυτοί απλά έφτιαξαν μια άλλη απεργιακή επιτροπή, και ξανάστησαν το αρχηγείο σε διάφορα γκαράζ φίλων. Οι απεργοί οργανώνονταν πια κρυφά και συνέχιζαν με μεγάλο σθένος. Η μάχη συνεχίστηκε και οι μεσολαβητές συνέχισαν τις απάτες τους.
Κάποιος Ντάνιγκαν ήταν ο πρώτος που στάλθηκε. Ήταν ένας εντυπωσιακός τύπος, που φορούσε μοντέρνα γυαλιά και κάπνιζε ακριβά πούρα, αλλά δεν ήξερε και πολλά. Αφού προσπάθησε σκληρά να στριμώξει τους ηγέτες των απεργών, έκανε μια πρόταση για συμβιβασμό με αύξηση των μισθών, χωρίς όμως να εγγυάται όλα μας τα αιτήματα. Στο μεταξύ, στάλθηκε ένας από τους άσσους της Ουάσιγκτον στις διαπραγματεύσεις, ένας καθολικός παπάς ονόματι πάτερ-Χάας. Επεξεργάστηκε μαζί με τον Ντάνιγκαν την πρότασή του και πρότειναν το γνωστό σαν «πλάνο Χάας-Ντάνιγκαν», μια πρόταση ευνοϊκή για τους απεργούς. Οι απεργοί το δέχτηκαν αμέσως. Τα αφεντικά σταμάτησαν και άρχισαν να φέρνουν αντιρρήσεις στην κυβερνητική πρόταση. Οι απεργοί εκμεταλλεύτηκαν την κατάσταση και πήραν με το μέρος την κοινή γνώμη. Μετά από μερικές βδομάδες, ο πάτερ-Χάας ανακάλυψε ότι δεν μπορούσε να μεταπείσει τα αφεντικά κι έτσι αποφάσισε να πιέσει τους απεργούς. Έθεσε το θέμα πολύ άτσαλα στη διαπραγματευτική επιτροπή του συνδικάτου: «Τα αφεντικά δεν υποχωρούν, οπότε πρέπει να υποχωρήσετε εσείς. Η απεργία πρέπει να λήξει, η Ουάσιγκτον επιμένει».
Οι ηγέτες της απεργίας απάντησαν: «Όχι, δεν πάει έτσι. Μια διαπραγμάτευση δεν είναι έτσι. Δεχτήκαμε το πλάνο Χάας-Ντάινιγκαν. Αγωνιζόμαστε για την πρότασή σας. Διακυβεύεται η τιμή σας εδώ». Σ’ αυτό το σημείο, ο πάτερ-Χάας εκτόξευσε μια απειλή που είναι πολύ συνήθης: «Θα εμφανιστούμε στη βάση του συνδικάτου στο όνομα της κυβέρνησης». Αυτό συνήθως κάνει άπειρους εργατικούς ηγέτες να τα κάνουν πάνω τους. αλλά οι ηγέτες της απεργίας της Μιννεάπολης δεν φοβήθηκαν. «Εντάξει, ελάτε» είπαν. Και κανόνισαν μια συνάντηση για λογαριασμό του. Ωχ, κέρδισε μια συνάντηση που δεν ήθελε. Αυτή η συνάντηση, όπως και κάθε τι που γινόταν στην απεργία, ήταν σχεδιασμένη και προετοιμασμένη. Ο πάτερ-Χάας δεν πρόλαβε να τελειώσει το λόγο του και η καταιγίδα ξέσπασε στο κεφάλι του. Ένας ένας οι απλοί απεργοί σηκώθηκαν και έδειξαν πόσο καλά θυμόντουσαν τους λόγους που είχαν εκφωνηθεί στα συνέδρια. Σχεδόν τον πέταξαν έξω από τη συνάντηση. Τον αρρώστησαν. Σήκωσε τα χέρια ψηλά κι έφυγε από την πόλη. Οι απεργοί καταψήφισαν ομόφωνα αυτή την κακόπιστη προσπάθεια να κατασταλεί η απεργία και συνεπώς να διαλυθεί το συνδικάτο τους.
Ο Ντάνιγκαν ξόφλησε, ο πάτερ-Χάας ξόφλησε. Και έστειλαν έναν τρίτο διαπραγματευτή. Έχοντας προφανώς διδαχτεί από το πάθημα των προηγούμενων, δεν επιχείρησε καμιά απατεωνιά. Ο κύριος Ντόναγκιου, αν θυμάμαι καλά το όνομά του, το ‘ριξε αμέσως στη δουλειά, και σε μερικές μέρες πρότεινε με συμφωνία που ήταν μια αντικειμενική νίκη για το συνδικάτο.
Τα ονόματα ενός νέου γαλαξία εργατικών ηγετών έλαμπαν στον βορειοδυτικό ουρανό: Γουίλιαμ Σ. Μπράουν, αδερφοί Ντιουν-Βίνσεντ, Μάιλς και Γκραντ-Καρλ Σκόγκλαντ, Φάρελ Ντομπς, Κέλι Πόσταλ, Χάρι ντε Μπερ, Ρέι Ρέινμπολτ, Τζορτζ Φόσιγκ.
Η μεγάλη απεργία έφτασε στο τέλος της, μετά από πέντε βδομάδες σκληρών συγκρούσεων, κατά τη διάρκεια των οποίων δεν υπήρξε ούτε μια στιγμή χωρίς ένταση και κίνδυνο. Δυο εργάτες σκοτώθηκαν σε αυτή την απεργία, δεκάδες τραυματίστηκαν, πυροβολήθηκαν, δάρθηκαν στον αγώνα να μην κινούνται φορτηγά αν δεν έχουν οδηγούς του συνδικάτου. Υπήρξαν πολλές δυσκολίες, πολλή πίεση κάθε είδους, αλλά το συνδικάτο στο τέλος θριάμβευσε, καθιερώθηκε, έβαλε γερά θεμέλια, σαν αποτέλεσμα όλων αυτών των μαχών. Νομίζουμε, και το γράψαμε αργότερα, ότι αυτός ήταν ένας λαμπρός θρίαμβος του Τροτσκισμού μέσα στο μαζικό κίνημα.
Η σημασία της Νίκης
Τα γεγονότα της Μιννεάπολης ήταν το σημαντικότερο σημείο του δευτέρου απεργιακού κύματος, κατά τη διάρκεια της περιόδου της Εθνικής Ανοικοδόμησης1. Το δεύτερο κύμα ήταν ισχυρότερο από το πρώτο, και το τρίτο έμελλε να υποσκελίσει το δεύτερο και να κορυφωθεί με τις απεργίες και καταλήψεις της CIO. Ο γίγαντας που λέγεται αμερικανικό προλεταριάτο άρχισε να συναισθάνεται τη δύναμή του, άρχισε να δείχνει τι δυνατότητες, τι αποθέματα δυνάμεων, πόση εφευρετικότητα και κουράγιο κρυβόταν μέσα στην αμερικανική εργατική τάξη.
Τον Ιούλιο του 1934, στο πρώτο τεύχος του περιοδικού μας «Η Νέα Διεθνής» έγραψα γι’ αυτές τις απεργίες:
«Το δεύτερο απεργιακό κύμα υψώνεται ψηλότερα από το πρώτο και σηματοδοτεί το τεράστιο βήμα που κάνει η αμερικανική εργατική τάξη. Οι τεράστιες δυνατότητες των μελλοντικών εξελίξεων διαφαίνονται καθαρά…»
«Σε αυτές τις σπουδαίες συγκρούσεις, οι Αμερικανοί εργάτες σε όλη τη χώρα επιδεικνύουν την ασυγκράτητη μαχητικότητα μιας τάξης που αρχίζει να αφυπνίζεται. Είναι η νέα γενιά μιας τάξης που δεν έχει ηττηθεί. Αντιθέτως, μόλις τώρα ξεκινά να βρίσκει τον εαυτό της και να συναισθάνεται τη δύναμή της, και σ’ αυτές τις πρώτες συγκρούσεις ο προλεταριακός γίγαντας δίνει λαμπρές υποσχέσεις για το μέλλον. Αυτή η γενιά παραμένει πιστή στην παράδοση της αμερικανικής εργατικής τάξης, είναι επιθετική και δυναμική από την αρχή. Οι Αμερικανοί εργάτες δεν είναι Κυοάκεροι2. Οι επερχόμενες εξελίξεις στην ταξική πάλη θα φέρουν πολλούς και σκληρούς αγώνες στην Αμερική».
Το τρίτο κύμα, στο οποίο μεσουράνησαν οι απεργίες με κατάληψη, επιβεβαίωσε αυτή την πρόβλεψη και μπορούσαμε να κοιτάζουμε μπροστά με μεγάλη αισιοδοξία για ακόμα μεγαλύτερες επιδείξεις της δύναμης και της μαχητικότητας των Αμερικανών εργατών. Στη Μιννεάπολη είδαμε την αυθόρμητη μαχητικότητα ενωμένη με την πολιτικά συνειδητοποιημένη ηγεσία. Η Μιννεάπολη μάς έδειξε πόσο σπουδαίος είναι ο ρόλος μιας τέτοιας ηγεσίας. Έδωσε τη μεγαλύτερη υπόσχεση για το κόμμα μας, που ιδρύθηκε πάνω σε σωστές πολιτικές αρχές και ενώθηκε με τη μάζα των Αμερικανών εργατών. Σε αυτό τον συνδυασμό μπορεί να δει τη δύναμη που θα κατακτήσει τον κόσμο.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Εθνική Βιομηχανική Ανοικοδόμηση: Μέρος του σχεδίου του Ρούσβελτ για την έξοδο των ΗΠΑ από την Μεγάλη Κρίση του 1929, γνωστού ως «Νιου Ντηλ».
2. Κουάκεροι: Προτεσταντική ομολογία. Εδώ ο Κάννον ειρωνεύεται αυτό για το οποίο ήταν περισσότερο γνωστοί: τον απόλυτο φιλειρηνισμό τους και την αποστροφή τους για κάθε είδους βία.
