 |
Πάολο
(αριστερά) και Βιτόριο (δεξιά) Ταβιάνι: ένα ντουέτο
πρωτοπόρων σκηνοθετών, που
άφησαν τη σφραγίδα τους
στην ιστορία
του κινηματογράφου
|
Στις
15 Απριλίου πέθανε σε ηλικία 88 ετών ο
σκηνοθέτης και σεναριογράφος Βιτόριο
Ταβιάνι, που μαζί με τον αδερφό του,
Πάολο Ταβιάνι, δημιούργησαν ταινίες
σταθμούς στην ιστορία του κινηματογράφου.
Οι
αδερφοί Ταβιάνι γεννήθηκαν στο χωριό
Σαν Μινιάτο της Τοσκάνης (το 1929 ο Βιτόριο,
το 1931 ο Πάολο). Παρότι ξεκίνησαν την
καριέρα τους ως δημοσιογράφοι, το 1960
μπήκαν στον κόσμο του κινηματογράφου,
ασχολούμενοι αρχικά με το ντοκιμαντέρ,
είδος που τους επηρέασε βαθύτατα στον
κοινωνικό και πολιτικό
προσανατολισμό
των ταινιών τους. Δάσκαλός τους μάλιστα
ήταν ο πρωτοπόρος Ολλανδός κομμουνιστής
σκηνοθέτης Γιόρις Ίβενς. Επηρεασμένοι
επίσης από τον Ροσελίνι, όπως έχουν οι
ίδιοι δηλώσει, άρχισαν να δημιουργούν
τις δικές τους ταινίες, στις οποίες
συνυπάρχουν τα λαϊκά στοιχεία, ο ποιητικός
συμβολισμός, η μουσική, ο ανθρωπισμός,
η επαναστατική αισιοδοξία.
Τα
περισσότερα έργα τους είναι βαθύτατα
πολιτικά, καθώς οι ήρωες τους αγωνίζονται
ενάντια στα «πρέπει» της καθημερινότητας
και της κοινωνίας, στην ταξική και σε
κάθε είδους καταπίεση.
Στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία τους,
το «Ένας
άντρας στην πυρά»
(1962),
αναφέρονται σε έναν συνδικαλιστή που
δολοφονήθηκε. Στο «Ο Σαν Μικέλε είχε
έναν κόκορα» (1972) στην εσωτερική αντίσταση
και στην επανάσταση. Στο «Αλονζανφάν»
(1974) στον αγώνα για την πραγμάτωση του
επαναστατικού ονείρου μέσα από την
απογοήτευση και προδοσία ενός επαναστάτη.
Στο «Πατέρας Αφέντης» (1977) στον αγώνα
ενός βοσκού της Σαρδηνίας απέναντι
στους κανόνες της πατριαρχικής κοινωνίας.
Στη «Νύχτα του Σαν Λορέντζο» (1982) στην
αντίσταση των χωρικών ενός χωριού της
Τοσκάνης ενάντια στους Ναζί, ταινία
βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα και
δοσμένη με έναν εξαιρετικά «μαγικό»
τρόπο. Στο «Χάος» (1984) μεταφέρουν διηγήματα
του Λουίτζι Πιραντέλο, και, με αφορμή
λαϊκούς μύθους και παραδόσεις, αγγίζουν
θέματα όπως ο θάνατος, η φύση, ο έρωτας,
οι δεισιδαιμονίες, η μετανάστευση. Άλλες
γνωστές τους ταινίες είναι: «Φιορίλε»
(1993), «Εκλεκτικές συγγένειες» (1996), «Ο
Καίσαρας πρέπει να πεθάνει» (2012) κ.λπ.
Οι
αδερφοί Ταβιάνι, έχοντας μια μαρξιστική
πολιτική αναφορά, κατάφεραν να κάνουν
ένα σινεμά προσιτό στα λαϊκά στρώματα
και ταυτόχρονα πειραματικό και λυρικό,
πλούσιο σε ιδέες, ιδέες που φτάνουν
μέχρι την αναγκαιότητα της κοινωνικής
αλλαγής και θέτουν τον αγωνιζόμενο
άνθρωπο στο επίκεντρο.
Μ.
Σάκος
