Η βαθιά αντιλαϊκή πολιτική
της κυβέρνησης Μητσοτάκη ξεδιπλώνεται μέρα με τη μέρα. Οι μειώσεις φόρων και τα
άλλα προνόμια για την παρασιτική μεγαλοαστική τάξη πάνε χέρι χέρι με την
επίδειξη αυταρχισμού εις βάρος της νεολαίας και των κινημάτων, το χτύπημα βασικών
δημοκρατικών και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων και τη μισθολογική καθήλωση των
εργαζομένων.
Όσο κι αν η κυβέρνηση δίνει γην και ύδωρ
στο μεγάλο κεφάλαιο και τους υποψήφιους «επενδυτές», η οικονομία δεν δίνει
καθόλου την εικόνα ορμητικής «φυγής προς τα εμπρός». Αν η κυβέρνηση διαψευστεί
σε αυτό, τα κοινωνικά της ερείσματα θα αποδυναμωθούν σύντομα.
1. Η
περίοδος την οποία διανύουμε χαρακτηρίζεται από την καθημερινή αποκάλυψη του
βαθιά αντιλαϊκού χαρακτήρα της κυβέρνησης Μητσοτάκη και τη σταδιακή διάψευση
των ιδεολογημάτων πάνω στα οποία στήριξε την εκλογή της. Η φορολογική και
«αναπτυξιακή» πολιτική της ευνοεί ουσιαστικά μόνο τις μεγάλες επιχειρήσεις και
τις μεγάλες περιουσίες, χωρίς να δημιουργεί τελικά και κάποια αξιόλογη δυναμική
για την οικονομία. Η «επιστροφή στην κανονικότητα» επικεντρώνεται στον
αυταρχισμό και τις επιθέσεις σε δημοκρατικά και συνδικαλιστικά δικαιώματα, στην
κατάληψη του κρατικού μηχανισμού από όχι και τόσο «άξιους» κομματικούς και στο
χτύπημα κάθε δυνατότητας της εργατικής τάξης να διεκδικήσει συλλογικά. Οι
εξελίξεις στο μεταναστευτικό διαψεύδουν παταγωδώς τις υποσχέσεις της Νέας
Δημοκρατίας για αποτελεσματική διαχείρισή του, με τη δυσαρέσκεια να αυξάνεται
ακόμα και στους κύκλους των πιστών οπαδών της.
Όλα αυτά, ωστόσο, δεν σημαίνουν
ότι είμαστε κοντά σε μια αποσταθεροποίηση της κυβέρνησης – στο κάτω κάτω δεν
έχει συμπληρώσει ούτε έξι μήνες στην εξουσία. Βρισκόμαστε ακόμα στη φάση των ποσοτικών συσσωρεύσεων. Ο πολιτικός
συσχετισμός θα αλλάξει και ο δρόμος για πολιτικές εξελίξεις θα ανοίξει όταν
συμπέσουν η άνοδος της δυσαρέσκειας των μικροαστικών στρωμάτων –στον βαθμό
που δεν θα δουν κάποια ριζική βελτίωση της κατάστασής τους– και η διάθεση της εργατικής τάξης να συσπειρωθεί και να παλέψει. Και
αν το πρώτο θεωρούμε ότι είναι θέμα χρόνου, το δεύτερο δεν μπορεί να προκύψει
από μόνο του. Είναι επιτακτική ανάγκη να ανακτήσει η τάξη μας το ηθικό της
και την πίστη στις δυνάμεις της, να αναδιοργανωθούν τα πιο πρωτοπόρα τμήματά της,
να προετοιμαστούν και να ανοίξουν συγκεκριμένα μέτωπα ενάντια στα αντιλαϊκά
μέτρα της κυβέρνησης.
2. Μετά το
χτύπημα των συλλογικών συμβάσεων και της ανεξαρτησίας των συνδικάτων με το
«αναπτυξιακό» πολυνομοσχέδιο, η κυβέρνηση ανοίγει τη βεντάλια της
νεοφιλελεύθερης αντιλαϊκής πολιτικής της σε μια σειρά ζητήματα. Ο προϋπολογισμός του 2020 προβλέπει μεγάλες
μειώσεις φόρων για το κεφάλαιο, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα
φορτωθούν στα κατώτερα και μικρομεσαία κοινωνικά στρώματα – ενώ αυξάνεται το
ποσό που υπολογίζεται να εισπραχθεί από έμμεσους φόρους και μειώνονται τα προβλεπόμενα ποσά για όλα τα κοινωνικά επιδόματα
(αναπήρων, οικογενειακό, ενοικίου κ.ά.). Οι ελεύθεροι επαγγελματίες,
αυτοαπασχολούμενοι και μικροεπιχειρηματίες θα δουν ελάφρυνση μόνο από τη μείωση
της πρώτης κλίμακας φορολογίας εισοδήματος στο 9%, αλλά αυτό θα φανεί για
αυτούς το 2021, ενώ οι πιο άδικες επιβαρύνσεις που υφίστανται, προκαταβολή
φόρου 100% και τέλος επιτηδεύματος, παραμένουν. Δρομολογείται νέα «ανακεφαλαιοποίηση» των τραπεζών, με το σχέδιο
«Ηρακλής», από χρήματα του ελληνικού λαού. Ανοίγει ο δρόμος για παράδοση της
καθαριότητας και άλλων υπηρεσιών των δήμων σε ιδιώτες. Τα κίνητρα για
«επιστροφή κεφαλαίων» στη χώρα και για προσέλκυση επενδύσεων από τα γνωστά
αρπακτικά funds περιλαμβάνουν από προκλητικές
φοροαπαλλαγές μέχρι έμμεση νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες,
όπως καταγγέλλουν σοβαρές ξένες εφημερίδες. Εδώ να προσθέσουμε και την απαλλαγή
των καναλαρχών από πόθεν έσχες και την καθιέρωση του ακαταδίωκτου για τα
τραπεζικά στελέχη.
Στον τομέα της ενέργειας και
του περιβάλλοντος, το σχέδιο
«απολιγνιτοποίησης»-διάλυσης της ΔΕΗ και ιδιωτικοποίησης των υποδομών της
σημαίνει πρακτικά αθρόες επιδοτήσεις στους ιδιώτες παραγωγούς ρεύματος,
ανεξέλεγκτη κατάληψη των βουνών από (μη αποδοτικές) ανεμογεννήτριες και
συνολική απορρύθμιση του συστήματος ενέργειας της χώρας – με τις ανάλογες
συνέπειες για την τσέπη μας, για το περιβάλλον αλλά και για την εναπομείνασα
παραγωγική βάση.
Στο ασφαλιστικό, με το
σχετικό νομοσχέδιο που θα κατέβει τον Ιανουάριο, απειλείται άμεσα ο κοινωνικός χαρακτήρας της ασφάλισης, αφού η επικουρική ασφάλιση θα γίνει
κεφαλαιοποιητική και ιδιωτικής λογικής, με ατομικούς λογαριασμούς και
απόδοση που θα προκύπτει από το τζογάρισμα των χρημάτων των ασφαλισμένων σε
χρηματοπιστωτικά προϊόντα. Ωστόσο, φαίνεται ότι δεν υπάρχει απόλυτη ταύτιση στο
εσωτερικό της κυβέρνησης, και το γεγονός αυτό θα πρέπει να το εκμεταλλευθούμε στις κινητοποιήσεις μας για την υπεράσπιση
της κοινωνικής ασφάλισης, οι οποίες θα πρέπει να κλιμακωθούν έγκαιρα και
δυναμικά.
Ίσως η πιο σημαντική εξέλιξη της
τελευταίας περιόδου είναι όμως ο μεθοδικά
κλιμακούμενος αυταρχισμός της κυβέρνησης. Τα γεγονότα της ΑΣΟΕΕ, η
αστυνομοκρατία στα Εξάρχεια, το χτύπημα της φοιτητικής κινητοποίησης στο Καβούρι,
στη σύνοδο των πρυτάνεων, η επέμβαση στα
εσωτερικά των συνδικάτων αλλά και των φοιτητικών συλλόγων (με τις
ηλεκτρονικές ψηφοφορίες και όχι μόνο) είναι σαφή δείγματα. Ακόμα πιο επικίνδυνο είναι το σχέδιο περιορισμού του δικαιώματος στη
διαδήλωση, που πρέπει να συναντήσει την άμεση και αποφασιστική απάντηση του
εργατικού και νεολαιίστικου κινήματος. Σε αυτά θα πρέπει να προσθέσουμε την
αυστηροποίηση του νομικού πλαισίου για τις μολότοφ και για τη «διατάραξη» των
δημοσίων υπηρεσιών από συγκεντρώσεις, τα
εξοντωτικά πρόστιμα για αφισοκολλήσεις (βλ. περίπτωση της αυτοδιοικητικής
παράταξης της ΑΝΤΑΡΣΥΑ στην Κεντρική Μακεδονία), την απαγόρευση εισόδου
συνδικάτων σε εργασιακούς χώρους ακόμα και του ευρύτερου δημόσιου τομέα κ.ο.κ.
Φυσικά, η κατάσταση αυτή
αποθρασύνει και τους εργοδότες. Η Τράπεζα Πειραιώς προχώρησε σε εκδικητικές
απολύσεις, ενώ στην ίδια αυτή τράπεζα αλλά και στη ΔΕΗ και αλλού σπάνε
συλλογικές συμβάσεις, αντί να συζητάμε σήμερα πώς αυτές θα πολλαπλασιαστούν και
θα επεκταθούν. Το μέτωπο υπεράσπισης των
δημοκρατικών και συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, ενάντια στην καταστολή και τον
πολύπλευρο αυταρχισμό, είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για τη συνολικότερη αναμέτρησή
μας με την αντιλαϊκή πολιτική κυβέρνησης και κεφαλαιοκρατών.
3. Επιμένουμε
ότι η αχίλλειος πτέρνα του Μητσοτάκη θα
αποδειχθεί ο τομέας που ο ίδιος θεωρεί ισχυρό του χαρτί: ανάπτυξη-προσέλκυση
επενδύσεων. Οι εκθέσεις της Κομισιόν μιλάνε για ανάπτυξη λίγο πάνω από 2%,
αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης 1,5%, μηδενική επίπτωση των εξαγωγών στην
αύξηση του ΑΕΠ, πληθωρισμό 0,6%. Σίγουρα όχι η εικόνα μιας οικονομίας που
ετοιμάζεται για το «μεγάλο άλμα». Ακόμα και η «εμβληματική» για την κυβέρνηση
επένδυση του Ελληνικού μάλλον σκεπτικισμό δημιουργεί. Ο διαγωνισμός για τα
καζίνο αναβάλλεται, Άραβες και Κινέζοι επενδυτές φεύγουν και η εταιρεία του
Λάτση που έχει αναλάβει το όλο έργο, η Lamda Development,
ψάχνει για κεφάλαια.
Το πιο σημαντικό, οι αντιδραστικές αλλαγές στο εργατικό
δίκαιο, με κύρια την υπονόμευση των συλλογικών συμβάσεων, έχουν ανακόψει τις
όποιες τάσεις αύξησης των μισθών υπήρχαν και θα έχουν σίγουρα αρνητικές
επιπτώσεις στην κατανάλωση αλλά και στην παραγωγικότητα των εργαζομένων.
Σε όλα αυτά θα πρέπει να
προσθέσουμε τις επιδράσεις από το διεθνές περιβάλλον, οι οποίες είναι μάλλον
αρνητικές για τις γενικότερες προοπτικές του ελληνικού καπιταλισμού. Οι χαμηλοί
ρυθμοί ανάπτυξης της Ε.Ε. θα έχουν επίπτωση και στη χώρα μας, έστω και μικρή. Η κλιμακούμενη επιθετικότητα της Τουρκίας απειλεί
να ακυρώσει βασικές επιδιώξεις του ελληνικού καπιταλισμού στην περιοχή. Το
ίδιο και οι περιπλοκές γύρω από τη Συμφωνία των Πρεσπών. Ο Μητσοτάκης έκλεισε
σημαντικές συμφωνίες με τον πρόεδρο της Κίνας, Σι Τζινπίνγκ, αλλά τόσο η Ε.Ε.
όσο και οι ΗΠΑ φρόντισαν να ξεκαθαρίσουν ότι δεν θέλουν η Κίνα να έχει μια τόσο
δεσπόζουσα θέση στην περιοχή μας.
Τέλος, δεν πρέπει να
υποτιμούμε ότι: οι εξεγέρσεις που
βρίσκονται σε εξέλιξη σε διάφορες γωνιές του κόσμου, οι οξυμένες
ενδο-ιμπεριαλιστικές διαμάχες και η άνοδος του εθνικού προστατευτισμού (Brexit, εμπορικοί πόλεμοι κ.λπ.) δημιουργούν ένα σκηνικό μέσα στο οποίο η ατζέντα «νεοφιλελεύθερης
αισιοδοξίας» του Μητσοτάκη θα μοιάζει όλο και περισσότερο παράταιρη.
4. Παρά τα
εμπόδια που υπάρχουν προς το παρόν για μια πλατιά, συντονισμένη αντίσταση στην
πολιτική της κυβέρνησης και της άρχουσας τάξης, έχουμε ήδη τα πρώτα δείγματα ότι ο ελληνικός λαός δεν θα καθίσει με
σταυρωμένα χέρια. Το πιο ελπιδοφόρο είναι ότι τα δείγματα αυτά προέρχονται από τη νεολαία, η οποία έδωσε κάποιες
πρώτες απαντήσεις στο κλίμα αυταρχισμού, ενώ στην επέτειο του Πολυτεχνείου
είχαμε μια από τις μεγαλύτερες πορείες των τελευταίων χρόνων, με τη φοιτητική
νεολαία να δίνει ισχυρό παρών. Με
υπομονή, επιμονή, τόλμη, ενιαιομετωπική λογική και μεθοδική δουλειά, το πνεύμα
της αντίστασης μπορεί να ξαναγεννηθεί στους εργασιακούς χώρους, στα σχολεία και
στις σχολές, αλλά και στους δρόμους της Αθήνας και των άλλων πόλεων. Η
κυβέρνηση θα δώσει κι άλλες, ακόμα καλύτερες αφορμές. Να είμαστε
προετοιμασμένοι για να τις εκμεταλλευθούμε και να αποδείξουμε στην πράξη ότι: ο
εργαζόμενος κόσμος, τα καταπιεσμένα στρώματα, η νεολαία αυτής της χώρας δεν έχουν
υποταχθεί, δεν αποδέχονται την «κανονικότητα» της φτώχειας, της ανασφάλειας και
του αυταρχισμού.
5/12/2019
Η Συντακτική Επιτροπή
