Τετάρτη 1 Αυγούστου 2018

Ο παραλογισμός των πανελλαδικών εξετάσεων


Το μέλλον χιλιάδων νέων ανθρώπων κάθε χρόνο κρίνεται
 μέσα σε λίγες ώρες, με ένα εξοντωτικό εξεταστικό σύστημα, 
για την εισαγωγή σε σχολές οι οποίες προσφέρουν…
 πτυχία ανεργίας
Οι πανελλαδικές εξετάσεις αποτελούν ένα κομβικό σημείο στη ζωή χιλιάδων μαθητών, καθώς από την «επιτυχία» σε αυτές προδιαγράφεται η πορεία των σπουδών τους και σε μεγάλο βαθμό το μέλλον τους. Πρόκειται για μια διαδικασία άκρως αγχωτική, εξοντωτική και ανταγωνιστική, που δεν έχει καμία σχέση με τον εκπαιδευτικό και παιδαγωγικό ρόλο που θα έπρεπε να επιτελεί το σχολείο, μια διαδικασία όπου κυριαρχεί η αποστήθιση, η μηχανιστική σκέψη, η τυποποιημένη μεθοδολογία και όπου μέσα σε λίγες ώρες κρίνεται η «αξία» ενός μαθητή.

Οι εξετάσεις είναι ένας μηχανισμός επιλογής και κατανομής. Ο μηχανισμός αυτός εμφανίζεται ως ουδέτερος και ίδιος προς όλους, αποκρύπτοντας έτσι την ταξική δομή της κοινωνίας, καθώς οι «επιδόσεις» των μαθητών έχουν άμεση σχέση με τα πολιτισμικά, κοινωνικά, οικονομικά περιβάλλοντα στα οποία μεγαλώνουν.
Ταυτόχρονα, όλο αυτό το σύστημα είναι, ιδιαίτερα σήμερα, ένας παραλογισμός. Το άγχος, τα χρήματα που δαπανώνται για φροντιστήρια, οι ώρες που χάνονται από τη ζωή των μαθητών κ.λπ. αφορούν την είσοδο σε σχολές που παράγουν πλέον ανέργους! Η αγορά εργασίας, όπως έχει διαμορφωθεί στη χώρα μας, δεν απαιτεί ειδικευμένο εργατικό δυναμικό, αλλά φθηνούς εργαζόμενους, μισο-καταρτισμένους, χωρίς δικαιώματα, άρα στην πραγματικότητα δεν χρειάζεται αποφοίτους πανεπιστημίων. Η όποια συζήτηση λοιπόν για αλλαγές στο εξεταστικό σύστημα είναι συνειδητά αποπροσανατολιστική, μια και το κυρίαρχο είναι η αναγκαιότητα άμεσης αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου της χώρας. Αυτό που χρειάζεται είναι πραγματική παραγωγική ανάπτυξη (βιομηχανία, αγροτικός τομέας, υψηλή τεχνολογία κ.λπ.) προς όφελος των κοινωνικών αναγκών, με παράλληλη ενίσχυση της έρευνας, ώστε οι απόφοιτοι των υψηλού επιπέδου ελληνικών πανεπιστημίων να μπορούν να βρουν μια αξιοπρεπή εργασία και να προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο.
Προς αυτή την κατεύθυνση, λοιπόν, θα πρέπει κυρίως να παλέψουμε. Και ταυτόχρονα, να αγωνιστούμε για ενιαία δημόσια δωρεάν 12χρονη υποχρεωτική παιδεία, που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των μαθητών, να παρέχει γνώσεις, τέχνες, πολιτισμό, αντισταθμιστική εκπαίδευση, ειδική αγωγή, αναβαθμισμένη τεχνική-επαγγελματική εκπαίδευση, να οξύνει την κριτική σκέψη, τη δημιουργικότητα, τη φαντασία και να δίνει ουσιαστικά εφόδια για την επαγγελματική αποκατάσταση και γενικότερα τη ζωή των αποφοίτων. Σε κάθε περίπτωση, δεν υπάρχει κανένας λόγος να εξοντώνονται οι μαθητές και οι οικογένειές τους με εξετάσεις.

Μ. Σάκος