 |
| Η κυβέρνηση, την ίδια στιγμή που με την πολιτική της ενισχύει τις κοινωνικές αιτίες της εγκληματικότητας, προάγει την αντίληψη ότι η λύση βρίσκεται στην «αυστηροποίηση των ποινών» και την καταστολή |
Με καταιγιστικούς ρυθμούς συνεχίζεται η νεοφιλελεύθερη επίθεση της κυβέρνησης στον χώρο του δικαιικού συστήματος, με κεντρικές κατευθύνσεις την ύψωση νέων ταξικών φραγμών για την πρόσβαση σε αυτό, τη σκληρότερη μεταχείριση των μικρομεσαίων παραβατών και την αφαίρεση δικαιωμάτων του κατηγορουμένου. Ειδικότερα, οι αλλαγές που έχει κάνει από την εκλογή της και συνεχίζει να κάνει η παρούσα κυβέρνηση είναι επιγραμματικά οι εξής:
1. Νέοι ταξικοί φραγμοί. Η πρόσβαση του απλού πολίτη στη δικαιοσύνη γίνεται ακριβότερη και δυσκολότερη. Ακριβαίνουν τα παράβολα, επεκτείνεται ο δαπανηρός και άχρηστος θεσμός της υποχρεωτικής «διαμεσολάβησης» (προστάδιο της προσφυγής στο δικαστήριο). Ακόμη, μια σειρά από διαδικασίες που επί δεκαετίες τις διεκπεραίωναν δικαστές (οι οποίοι πληρώνονταν από το κράτος), όπως η έκδοση κληρονομητηρίου ή συναινετικής προσημείωσης υποθήκης, θα διεκπεραιώνονται πλέον από δικηγόρους (οι οποίοι θα πληρώνονται από τον ενδιαφερόμενο πολίτη). Επιπλέον, καταργήθηκαν τελείως τα ειρηνοδικεία, ενσωματώθηκαν στα πρωτοδικεία, και μια σειρά δικαστικών καταστημάτων έκλεισαν ή θα κλείσουν, ακολουθώντας μια λογική συγχωνεύσεων και συγκεντρωτισμού.
2. Σκληρότερη μεταχείριση μικρομεσαίας παραβατικότητας. Με βάση τις αλλαγές που έγιναν από τον Μάιο του 2024, θα είναι πλέον πολύ πιο εύκολο για κάποιον να βρεθεί στη φυλακή ή να υποχρεωθεί στην πληρωμή υψηλών χρηματικών ποσών για να το αποφύγει, ακόμα και για πολύ συνηθισμένα ποινικά αδικήματα, όπως η συκοφαντική δυσφήμηση, η ψευδής κατάθεση, η απλή σωματική βλάβη κ.λπ. Οι αλλαγές αυτές εντάσσονται σε μια λογική δημιουργίας κλίματος τρόμου για τον μέσο πολίτη απέναντι στην εξουσία και αυτό καλλιεργείται συστηματικά μέσω της υπερπροβολής του αστυνομικού ρεπορτάζ από τα μέσα ενημέρωσης.Με τον τρόπο αυτό, επιλέγεται ως δήθεν «λύση» η άγρια καταστολή, αντί για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής μέσω της ανόδου του βιοτικού επιπέδου και της ενίσχυσης των θεσμών κοινωνικής πρόνοιας.
3. Περιστολή βασικών δικαιωμάτων του κατηγορουμένου. Η θέση του κατηγορουμένου γίνεται δυσχερέστερη μέσα από μια σειρά αλλαγών, όπως ο περιορισμός του δικαιώματος έφεσης κατά παραπεμπτικού βουλεύματος, η εισαγωγή δυνατότητας προφυλάκισης ακόμη και σε πλημμελήματα και η επικείμενη αύξηση του ανώτατου ορίου προφυλάκισης από 12 σε 18 μήνες για όσους κατηγορούνται για συμμετοχή σε «εγκληματική ή τρομοκρατική οργάνωση» ή «συμμορία» (έννοιες που έχουν συχνά πολιτική σημασία).
4. Προώθηση απρόσωπης δικαιοσύνης. Στο όνομα ενός τελείως ψευδεπίγραφου «εκσυγχρονισμού», καταργούνται σταδιακά μια σειρά από ζωντανές διαδικασίες, όπου απαιτείται η εξέταση μάρτυρα στο ακροατήριο, και υποκαθίστανται από προκατασκευασμένες γραπτές καταθέσεις ή διαδικτυακές, εκ του μακρόθεν καταθέσεις. Σε ένα τέτοιο σύστημα, όπου κυρίαρχο αποδεικτικό μέσο θα είναι τα έγγραφα, οι μόνες διαφορές όπου θα μπορεί πράγματι να αποδίδεται δίκαιο θα είναι αυτές που αφορούν γραπτές συμβάσεις μεταξύ μεγάλων εταιρειών. Μάλιστα, ο υπουργός δικαιοσύνης Φλωρίδης έχει δηλώσει πολλές φορές οπαδός της εισόδου της «τεχνητής νοημοσύνης» στο χώρο της δικαιοσύνης, πρακτικής που υποκρύπτει τεράστιους κινδύνους.
Η πολιτική αυτή αποτελεί αναπόσπαστη συνέχεια των μνημονιακών κατευθύνσεων, που είχαν σαν αποτέλεσμα από το 2012 μέχρι το 2022 να υποτετραπλασιαστούν (!) οι υποθέσεις που εισήγαγαν οι ιδιώτες προς εξέταση στα δικαστήρια και από το 2015 μέχρι το 2023 να αυξηθεί κατά 15% ο πληθυσμός των φυλακών. Η πολιτική αυτή θα μπορούσε να εκφραστεί με το μότο: «Δικαιοσύνη για τους λίγους – Φυλακές για τους πολλούς».
Ο ελληνικός λαός δεν θα πρέπει λοιπόν να παρασύρεται από τη συστηματική προπαγάνδα της κυβέρνησης και των ΜΜΕ υπέρ της δήθεν «αποσυμφόρησης των δικαστηρίων» (που σημαίνει ταξικοί φραγμοί) και της «καταπολέμησης της εγκληματικότητας μέσω αυστηροποίησης ποινών» (που σημαίνει απειλή φυλάκισης για τον απλό πολίτη δι’ ασήμαντον αφορμή). Πρόκειται για πολιτικές που πάνε χέρι χέρι με τη φτωχοποίηση, την οικονομική βία και τον κοινωνικό κανιβαλισμό. Να τις αρνηθούμε και να απαιτήσουμε ένα δικαστικό σύστημα πιο προσιτό στον λαό και τις ανάγκες του.
Βασίλης Παπανικολάου
