Η Αλληλεγγύη, η συλλογικότητα και η δράση για έναν καλύτερο κόσμο
είναι τα καλύτερα αντίδοτα στον φόβο που σκόπιμα καλλιεργεί το
σύστημα για να μας κρατά υποταγμένους και ελεγχόμενους
Οι άνθρωποι υποφέρουν από έξι βασικούς φόβους. Στις περισσότερες περιπτώσεις γίνεται συνδυασμός αυτών των φόβων, που είναι οι εξής: ο φόβος της φτώχειας (ο μεγαλύτερος από όλους τους φόβους), ο φόβος της επίκρισης, ο φόβος της αρρώστιας, ο φόβος της απώλειας της αγάπης του άλλου, ο φόβος των γηρατειών και ο φόβος του θανάτου. Φυσικά υπάρχουν και άλλοι φόβοι, αλλά μικρότερης σημασίας.
Οι φόβοι συνήθως δεν χρειάζεται να είναι πραγματικοί (να είναι κάποιος άρρωστος για να φοβάται την αρρώστια). Συνήθως είναι δύσκολο να εντοπιστούν, άρα και δύσκολο να εξαλειφθούν, γιατί παραμένουν πολύ καλά κρυμμένοι στο ασυνείδητο. Η βασική επίδραση του φόβου είναι ότι παραλύει τη λειτουργία της λογικής. Ο άνθρωπος χάνει τη δυνατότητα του ελέγχου της σκέψης του. Ο φόβος καταστρέφει τη λειτουργία της φαντασίας, σκοτώνει την αυτοπεποίθηση, υπονομεύει τον ενθουσιασμό, ενισχύει την αναβλητικότητα, την καχυποψία, ενώ στρέφει τον άνθρωπο στην παραίτηση και την έλλειψη σκοπού στη ζωή του.
Στη χώρα μας από τα μνημονιακά χρόνια και μετά, έχουμε μπει στον μαζικό φόβο της φτώχειας. Τα τελευταία χρόνια, με την εμφάνιση του κορωνοϊού μπήκαμε επίσης στον φόβο της αρρώστιας και του θανάτου. Τώρα πήρε σειρά ο φόβος του πολέμου και της επισιτιστικής κρίσης, με το γαϊτανάκι του φόβου τελικά να μας επιβάλλεται ασφυκτικά και περίτεχνα τα τελευταία χρόνια σε διάφορες παραλλαγές.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να σπάσουμε τον φόβο και να απελευθερωθούμε από τα δεινά του; Αρχικά να δούμε ψύχραιμα και όσο μπορούμε αντικειμενικά αν όλα αυτά που μας επιβάλλουν ως δεδομένα είναι πραγματικά. Ας πάρουμε το θέμα της αρρώστιας. Μπορεί πραγματικά ένας ιός να καταδικάσει σε θάνατο την ανθρωπότητα; Μπορεί να είναι τόσο σαρωτικός και παντοδύναμος, ή έχουμε μια σειρά λάθος χειρισμών που έτσι κι αλλιώς υπονομεύουν την υγεία (παρατεταμένα λοκντάουν, ανυπαρξία προληπτικής ιατρικής, διάλυση δημόσιου συστήματος υγείας κ.λπ.); Ο φόβος περί γενίκευσης του πολέμου και κορύφωσής του με τη χρήση πυρηνικών όπλων έχει όντως μια αντικειμενική βάση ή είναι άλλο ένα σενάριο τρόμου; Σίγουρα ο παρηκμασμένος καπιταλισμός παίρνει χρόνια παράτασης και έστω και για λίγο αποφορτίζεται από τα αδιέξοδά του με το να συντηρεί πολεμικά μέτωπα, αλλά δεν προκύπτει από πουθενά ότι τον συμφέρει ένας γενικευμένος πόλεμος, που θα έχει καταστρεπτικές συνέπειες και για τον ίδιο. Όσο για την απειλή της πείνας εξαιτίας της έλλειψης πόρων, όσον αφορά τη χώρα μας έχει πιο πολύ να κάνει με τον απόλυτο ανορθολογισμό στη διαχείρισή τους παρά με την υποτιθέμενη έλλειψή τους, μιας και είμαστε από τις πιο ευνοημένες χώρες του πλανήτη σε φυσικούς και ενεργειακούς πόρους.
Ο φόβος επίσης σπάει όταν συνδεόμαστε με άλλους ανθρώπους, όταν έχουμε όραμα για τη ζωή στο οποίο πιστεύουμε και ενεργοποιούμαστε με αυτό. Το κυριότερο απ’ όλα όμως είναι η δράση. Κάθε φόβος, ακόμα και ο πιο ισχυρός, καταρρέει με τη δράση. Αν ο φόβος μάς ακινητοποιεί, μας κάνει απλούς θεατές των γεγονότων, άβουλους, ανήμπορους και μας μετατρέπει σε θύματα, η δράση μάς κάνει κυρίαρχους της ζωής μας και δημιουργούς της.
Οι παλιότερες γενιές, που οι παραδόσεις και οι μνήμες τους υπάρχουν μέσα μας, αντιμετώπισαν τους ανάλογους φόβους των δικών τους εποχών. Ο φόβος του θανάτου αφορούσε πραγματικά όπλα και εκτελεστικά αποσπάσματα στα οποία στέκονταν απέναντί τους με θάρρος γιατί είχαν πίστη σε έναν καλύτερο κόσμο. Η πείνα ήταν πραγματική, αλλά ο φόβος για αυτή αντιμετωπίστηκε με την αλληλεγγύη και τη συντροφικότητα. Αλλά και πολύ πρόσφατα, την περίοδο του μνημονίου, όπου και πάλι μας τρομοκρατούσαν ότι θα πεινάσουμε και θα μείνουμε στον δρόμο, ο λαός μας στάθηκε με αξιοπρέπεια και διάθεση για αντίσταση. Το κυριότερο αντίδοτο στον φόβο είναι, αντί να βουλιάζουμε με το βάρος του στις πλάτες μας, να πατήσουμε πάνω του και να εκτιναχτούμε στην πραγματική ουσία και την ομορφιά της ζωής, που βρίσκεται στη συλλογικότητα και στην πίστη σε ένα καλύτερο μέλλον για όλους!
Μαρία Καράβολα
