Με αφορμή τις πρόσφατες εκλογές για την ανάδειξη των τοπικών αρχών στους δήμους, τις δημοτικές κοινότητες και τις περιφέρειες της χώρας, μπαίνει για μια ακόμα φορά το ζήτημα της συμμετοχής στα όργανα και τους θεσμούς του καπιταλιστικού κράτους (και δη της αστικής δημοκρατίας) των προοδευτικών κομμάτων και παρατάξεων που μιλούν στο όνομα μιας άλλης, σοσιαλιστικής κοινωνίας. Το θέμα μάς το υπενθύμισε ακόμη περισσότερο η νίκη υποψηφίων και νυν δημάρχων του ΚΚΕ σε κάποιους μεγάλους δήμους της χώρας, με πρώτο και καλύτερο αυτόν της Πάτρας.
Η πραγματοποίηση δημοτικών έργων χωρίς εργολάβους
είναι ένα παράδειγμα προοδευτικής πολιτικής στο επίπεδο
της τοπικής αυτοδιοίκησης
Με μια πρώτη ματιά, μια τέτοια συμμετοχή θα μπορούσε να θεωρηθεί μάταιη, με το σκεπτικό ότι το κράτος και τα όργανά του είναι αυτά που τυπικά χαράσσουν και εκτελούν την κυρίαρχη πολιτική. Όσον αφορά τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι είναι κι αυτοί υποχρεωμένοι να τηρούν τους νόμους του κράτους, ότι ο βασικός τους χρηματοδότης είναι το ίδιο το κράτος και ότι μαστίζονται από τεράστια γραφειοκρατία.
Παρόλα αυτά, το να μη συμμετέχει κανείς –όσο του επιτρέπεται– σε αυτούς τους θεσμούς ισοδυναμεί με απόσυρση από την ταξική και καθημερινή πάλη και, σε τελική ανάλυση, με εγκατάλειψη των προοδευτικών ιδεών στο όνομα ενός «αποκαθαρμένου» και θεωρητικού στόχου. Επιπλέον, οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης έχουν έναν βαθμό αυτονομίας από το κράτος, γεγονός που τους παρέχει τη δυνατότητα εν μέρει εφαρμογής άλλων μοντέλων διοίκησης και άσκησης περισσότερο φιλολαϊκής πολιτικής. Η συμμετοχή σε αυτές τις διαδικασίες κρατάει το κίνημα σε επαφή με την πραγματικότητα, μακριά από χίμαιρες, το εκπαιδεύει και το ετοιμάζει για μάχες. Δοκιμάζει συνεχώς τη σχέση θεωρίας και πράξης. Η συμμετοχή αυτή, που ναι μεν δεν αλλάζει την κοινωνία, μπορεί παρόλα αυτά να λύσει πολλές φορές –έστω και μερικώς– καθημερινά προβλήματα και να ανακουφίσει, έστω και λίγο, τους εκμεταλλευόμενους. Παιδικοί σταθμοί, νηπιαγωγεία, πάρκα, δωρεάν μουσικές παραστάσεις, βοήθεια σε απόρους σε τρόφιμα-ρούχα, εξόφληση απλήρωτων λογαριασμών, εκτέλεση έργων από τον ίδιο το δήμο με αυτεπιστασία, κατάργηση εργολαβιών και κατάργηση διασπάθισης χρήματος είναι μερικά μόνο από τα μέτρα που έχουν πάρει προοδευτικοί δήμαρχοι.
Τα περιθώρια λοιπόν που υπάρχουν μέσα στην αστική κοινωνία για την άσκηση της όποιας φιλολαϊκής πολιτικής δεν πρέπει να μένουν ανεκμετάλλευτα. Κάτι τέτοιο θα αποτελούσε υποχώρηση και εγκατάλειψη της πάλης.
Βίβιαν Θεοχαράτου
