 |
Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης, που
τρεις δεκαετίες
τώρα υπέθαλψε την ασυδοσία των καναλαρχών δείχνει τι
εξυπηρετούν οι «ανεξάρτητες αρχές»
|
Όταν χρειάστηκε πρόσφατα να
ανανεωθεί η σύνθεση του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ), έσπευσαν
πολλοί να μας θυμίσουν ότι είναι μια από τις λεγόμενες «ανεξάρτητες αρχές», τις
οποίες ως τέτοιες θα πρέπει να εμπιστευόμαστε.
Ο θεσμός των «ανεξάρτητων αρχών»,
που έχει διεθνώς ζωή περίπου ενός αιώνα, είναι συνήθως ένας τρόπος απόσπασης
κρίσιμων εξουσιών από την εκάστοτε κυβέρνηση, έτσι ώστε συγκεκριμένες επιλογές της άρχουσας αστικής τάξης να μένουν
ανεπηρέαστες από τη λαϊκή ψήφο και τις συνακόλουθες πολιτικές αλλαγές. Είναι,
δηλαδή, ένα μέσο αποδυνάμωσης ακόμη και αυτής της αστικής δημοκρατίας.
Στην Ελλάδα, οι διοικήσεις των
αρχών αυτών ορίζονται με αποφάσεις της Διάσκεψης των Προέδρων της Βουλής, κατά
πλειοψηφία τουλάχιστον τεσσάρων πέμπτων, είναι δηλαδή αποτέλεσμα συμβιβασμού
ανάμεσα στα μεγάλα αστικά κόμματα. Αυτό
σημαίνει ότι στελεχώνονται με άτομα κοινής αποδοχής των βασικών μεγαλοαστικών
μερίδων.
Στην Ελλάδα υπάρχουν τριών ειδών
«ανεξάρτητες αρχές»:
1) Οι διακοσμητικές, όπως είναι ο Συνήγορος του Πολίτη, που δεν έχει
καμία εξουσία, και η Επιτροπή Ανταγωνισμού ή η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου
των Επικοινωνιών, που ποτέ δεν ασκούν καμία από τις εξουσίες τους, για
ευνόητους λόγους. Διακοσμητικό ήταν και το ΕΣΡ επί τριάντα χρόνια, αφού άφηνε
τις συμμορίες των καναλαρχών να βυσσοδομούν.
2) Οι εξ ορισμού ευρισκόμενες σε διατεταγμένη υπηρεσία, όπως η
Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, που δημιουργήθηκε με μοναδικό και δηλωμένο σκοπό την
ιδιωτικοποίηση της ενέργειας. Και
3) Αυτές που εκφράζουν την κοινή συμφωνία των μεγαλοαστικών μερίδων σε
κρίσιμα θέματα, όπως η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Αυτή την κοινή μεγαλοαστική
βούληση θα εκφράσει και το ΕΣΡ με τον επικείμενο ρόλο του για το μοίρασμα των
τηλεοπτικών αδειών.
Αξίζει να τονίσουμε ότι η
απομόνωση των «ανεξάρτητων αρχών» από την κεντρική πολιτική εξουσία στην εποχή
του σύγχρονου καπιταλισμού, όπου οι μεγαλοαστικές επιχειρήσεις διαθέτουν
τεράστια δύναμη, καθιστά τις αρχές αυτές
απολύτως αδύναμες και ευάλωτες μπροστά σε πιέσεις και εκβιασμούς. Γιατί αν ο
κρατικός μηχανισμός είναι μια υπολογίσιμη δύναμη μπροστά σε ένα
χρηματοπιστωτικό κολοσσό, η «ανεξάρτητη αρχή» ισούται με το μηδέν.
Αυτές είναι οι περίφημες «ανεξάρτητες αρχές» και ο λαός δεν πρέπει να τους
έχει την παραμικρή εμπιστοσύνη.
Βασίλης Παπανικολάου
