 |
Η συνύπαρξη της πιο επιθετικής καπιταλιστικής συσσώρευσης
με
συνθήκες υγιεινής και συνήθειες ζωής παλαιότερων κοινωνικών
συστημάτων κάνει
την Κίνα ιδανική χώρα γένεσης επιδημιών.
Τη διάδοσή τους ανά τον κόσμο
«αναλαμβάνει» η καπιταλιστική αναρχία...
|
Η κατάσταση που ζούμε
μπορεί να είναι πρωτόγνωρη για εμάς, αλλά δεν συμβαίνει πρώτη φορά. Ο λιμός της Αθήνας το 430 π.X.διήρκεσε 5 χρόνια,θανατώνοντας το
1/3 του πληθυσμού της πόλης και τον ίδιο τον Περικλή. Ξεκίνησε από την
Αιθιοπία, εξαπλώθηκε σε Αίγυπτο και Λιβύη και πέρασε στην Ελλάδα με εμπορικό
πλοίο. Το 165 μ.Χ. τα ρωμαϊκά στρατεύματα επιστρέφοντας από τη Συρία έφεραν μια
ασθένεια που κανείς δεν γνώριζε, την ευλογιά,
η οποία εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την Ευρώπη, σκοτώνοντας 7 εκατομμύρια ανθρώπους,
ενώ στη Ρώμη πέθαιναν 2.000 άτομα την ημέρα. Το 542 μ.Χ. από την Αίγυπτο μέσω
εμπορικών πλοίων έφτασε στην
Κωνσταντινούπολη η βουβωνική πανώλη, που σκότωνε 10.000 ανθρώπους την
ημέρα.
Εξαπλώθηκε ταχύτατα στην Ευρώπη και σκότωσε το 50% του πληθυσμού της. Η βουβωνική πανώλη του 14ου αιώνα σάρωσε
την Ευρώπη, σκοτώνοντας το 70-80% όσων προσβλήθηκαν. Το πιο χαρακτηριστικό όμως
παράδειγμα όσον αφορά τις επιπτώσεις μιας ασθένειας σε έναν υγιή πληθυσμό είναι η
κατάκτηση της Αμερικής το 1520, η οποία δεν επιτεύχθηκε χάρη στην πολεμική
υπεροχή των Ισπανών απέναντι στους αυτόχθονες Ινδιάνους αλλά χάρη στον ιό της ευλογιάς που τους κολλήσανε. Οι
πάσχοντες, Αζτέκοι και Ίνκας, καλύπτονταν από φλύκταινες, που ήταν τόσο μεγάλες
ώστε η σάρκα τους έπεφτε σε κομμάτια σε κάθε τους κίνηση, επιτρέποντας έτσι
στους Ισπανούς να τους νικήσουν εύκολα.
Η παραπάνω αναδρομή
έχει νόημα γιατί είναι πρωταρχικής σημασίας για την κατάσταση που ζούμε τώρα να
εξετάσουμε την προέλευση και τον
μηχανισμό εξάπλωσης των επιδημιών. Η προέλευση των ιών στις περισσότερες
περιπτώσεις, στο 60%, είναι ζωική (HIV, έμπολα, ζίκα,
ιλαρά, φυματίωση από αγελάδες, κοκίτης από γουρούνια, γρίπη από πάπιες) και κατά
τα 2/3 από άγρια ζώα. Σε καμία περίπτωση
όμως δεν μπορούν να ενοχοποιηθούν τα ζώα. Η δημιουργία και εξάπλωση επιδημιών οφείλεται στην
κατάφωρη παραβίαση των φυσικών νόμων από τους ανθρώπους. Στη σημερινή
καπιταλιστική κοινωνία, η καταστροφή της
φύσης για την επέκταση των πόλεων και των βιομηχανικών ζωνών, η ξέφρενη
καταστροφή των δασών (πρόσφατα οι φωτιές σε Αυστραλία και Αλάσκα), μειώνει τον ζωτικό χώρο των ζώων, τα
οποία αναγκαστικά, για να βρουν τροφή, πλησιάζουν περισσότερο τον άνθρωπο. Έτσι,
αυξάνεται η πιθανότητα επαφής και
δίνεται η δυνατότητα σε μικρόβια και ιούς να εισχωρήσουν στο σώμα μας και να
μετατραπούν σε φονικούς παθογόνους παράγοντες. Επίσης, με την καταστροφή των
δασών καταστρέφονται φαρμακευτικά φυτά και ζώα χρήσιμα στη φαρμακευτική και
μολύνεται ο υδροφόρος ορίζοντας.
Τις τελευταίες
δεκαετίες, οι καπιταλιστές μετέφεραν
σχεδόν όλη την παραγωγική δραστηριότητα του πλανήτη στην Κίνα, και μαζί και όλη
τη μόλυνση. Οι συνθήκες ήταν ιδανικές για τη μεγιστοποίηση των κερδών τους
(χαμηλά μεροκάματα, απουσία δικαιωμάτων, ασυδοσία στην εκμετάλλευση των φυσικών
πόρων κ.λπ.). Απ’ την άλλη, ο τρόπος ζωής, οι συνθήκες υγιεινής και οι
διατροφικές συνήθειες του κινεζικού λαού έχουν παραμείνει σε παλιότερες εποχές, και
μαζί με τις τεράστιες διαστάσεις που έχει πάρει η εμπορευματοποίηση των άγριων
ζώων, έκαναν θέμα χρόνου το ξέσπασμα
μιας επιδημίας. Η παγκόσμια μετάδοσή της ήταν κάτι εύκολο, μιας και οι
περισσότερες εφοδιαστικές αλυσίδες ξεκινούν από τη Κίνα και εξαπλώνονται σε όλον
τον κόσμο. Η απόκρυψη αρχικά της
κατάστασης, για να μη διακοπεί η παραγωγική δραστηριότητα, η έλλειψη ενός
παγκόσμιου σχεδίου αντιμετώπισης επιδημιών, η απαξίωση των δημοσίων συστημάτων
υγείας εξαιτίας της εφαρμογής νεοφιλελεύθερων πολιτικών, δημιούργησαν μια
ανεξέλεγκτη πια κατάσταση.
Την κατάσταση αυτή καλούμαστε να την αντιμετωπίσουμε με
«υπευθυνότητα». Η υπευθυνότητα που οφείλουμε να δείξουμε είναι ο χρόνος που θα
περάσουμε μέσα στα σπίτια μας να είναι χρόνος συνειδητοποίησης ότι πίσω από
επιδημίες, πολέμους και κάθε είδους βαρβαρότητα βρίσκεται ένα σύστημα κοινωνικής
και οικονομικής οργάνωσης που βασίζεται στην απληστία για κέρδη, την
εκμετάλλευση και την αδικία. Να είναι χρόνος προετοιμασίας για το πώς θα
οργανωθούμε, πώς θα αγωνιστούμε, πώς θα προχωρήσουμε μπροστά την κοινωνία,
μακριά από τον φόβο της αρρώστιας,του πόνου και του θανάτου.
Μαρία Καράβολα
