Τετάρτη 29 Σεπτεμβρίου 2021

Οτέλο ντε Καρβάλιο (1936-2021)

 Μέσα στο καλοκαίρι, και συγκεκριμένα στις 25 Ιουλίου, έφυγε από τη ζωή ο Οτέλο ντε Καρβάλιο, ηγέτης της «Επανάστασης των Γαρυφάλλων», που ανέτρεψε τη χούντα της Πορτογαλίας στα 1974. 

Ο Οτέλο Σαράιβα ντε Καρβάλιο ήταν στρατιωτικός. Η δικτατορία της Πορτογαλίας είχε κρατήσει σχεδόν 50 χρόνια, από το 1926. Το βιοτικό επίπεδο του πληθυσμού ήταν πολύ χαμηλό, και επιδεινωνόταν ακόμα περισσότερο από το γεγονός ότι οι στρατοκράτες ξόδευαν ένα τεράστιο μέρος του ΑΕΠ προκειμένου η χώρα να διατηρεί ορισμένες αποικίες (κυρίως στην Αφρική), που είχαν ξεμείνει από την εποχή που η Πορτογαλία ήταν παγκόσμια δύναμη (τον 15ο-16ο αιώνα).

Η λαϊκή δυσαρέσκεια πέρασε στις τάξεις των μεσαίων και κατώτερων αξιωματικών του στρατού, όπου οργανώθηκε μυστικά το Κίνημα των Ενόπλων Δυνάμεων (MFA). Στις 25 Απριλίου 1974, μονάδες ελεγχόμενες από το MFA κατέλαβαν στρατηγικά σημεία και κτίρια στη Λισαβόνα. Η δικτατορία, που δεν είχε πια λαϊκό έρεισμα, κατέρρευσε. Υπήρξαν μόλις 4 νεκροί. Εργάτες και νεολαία βγήκαν στους δρόμους της Λισαβόνας, ενώ κινητοποιήθηκαν και οι αγρότες. 

Για ενάμιση περίπου χρόνο, στη χώρα επικρατούσε μια επαναστατική κατάσταση. Το Επαναστατικό Συμβούλιο, με επικεφαλής τον Καρβάλιο, με στήριξη από τα συνδικάτα και την αριστερά, πέτυχε να επιβάλει ορισμένα σοσιαλιστικά στοιχεία στο κράτος και την οικονομία: μαζικές κρατικοποιήσεις, αναδασμός γης, σημαντικά εργατικά δικαιώματα· στο Σύνταγμα του 1976 πέρασε ότι σκοπός της δημοκρατίας είναι να εγγυηθεί το πέρασμα στον σοσιαλισμό και την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Οι αστικές δυνάμεις προσπάθησαν, ακόμα και με πραξικοπήματα, να σταματήσουν τη ριζοσπαστικοποίηση του πορτογαλικού λαού. Η ανοιχτή συνεργασία των σοσιαλδημοκρατών με την αντίδραση, η τουλάχιστον συμβιβαστική στάση του Κομμουνιστικού Κόμματος και η έλλειψη υποστήριξης από την ΕΣΣΔ (Μπρέζνιεφ) δεν επέτρεψαν τη συνέχιση της επαναστατικής διαδικασίας. Παρ’ όλα αυτά, το Επαναστατικό Συμβούλιο δεν κατάφεραν να το καταργήσουν παρά μόλις το 1982. 

Στις προεδρικές εκλογές του 1976, ο Καρβάλιο, με στήριξη μόνο από την άκρα αριστερά, ήρθε δεύτερος με 16%. Τασσόμενος υπέρ της συνέχισης του αγώνα για τον σοσιαλισμό με δυναμικά μέσα, κατηγορήθηκε για τρομοκρατία το 1984, καταδικάστηκε, φυλακίστηκε, αλλά στη συνέχεια αμνηστεύτηκε.

Ο Οτέλο ντε Καρβάλιο, ένας συνεπής, αποφασιστικός και ιδιαίτερα αγαπητός στον λαό επαναστάτης της πράξης, θα θυμίζει πάντα ότι στην ιστορική μας ήπειρο, την Ευρώπη, η επανάσταση δεν είναι μια ουτοπία, όπως την παρουσιάζουν οι δυνάμεις που υπηρετούν το σύστημα.

 

Πάρις Δάγλας