Δύο εξελίξεις στην Αμερική με διεθνή σημασία

Το φαινόμενο Σάντερς είναι μια έκφραση της αριστερής 

στροφής σημαντικών τμημάτων του αμερικανικού λαού 

Δύο πολύ σημαντικές διαδικασίες βρίσκονται σε εξέλιξη στις ΗΠΑ, την ισχυρότερη καπιταλιστική χώρα του κόσμου, διαδικασίες με παγκόσμια απήχηση.

Η πρώτη είναι η δυναμική πορεία του Μπέρνι Σάντερς στις προκριματικές εκλογές για την ανάδειξη του υποψηφίου του Δημοκρατικού Κόμματος για τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου 2020. Ο Σάντερς διεκδικεί το χρίσμα του Δημοκρατικού Κόμματος ως ανεξάρτητος σοσιαλιστής, κάτι που μέχρι πριν από λίγα χρόνια ήταν εντελώς αδιανόητο για τα δεδομένα των ΗΠΑ.

Διεκδίκησε το χρίσμα και πριν από τέσσερα χρόνια, όμως ο μηχανισμός του Δημοκρατικού Κόμματος έκανε ανοιχτή νοθεία εις βάρος του, καθώς απειλούσε την υποψηφιότητα της Χίλαρι Κλίντον. Πολλοί λένε ότι το ίδιο θα συμβεί και τώρα· ωστόσο, από το 2016 έχουν αλλάξει αρκετά πράγματα, και πρώτ’ απ’ όλα έχει βαθύνει η ριζοσπαστικοποίηση τόσο της αμερικανικής εργατικής τάξης όσο και της αμερικανικής νεολαίας.

Στην πραγματικότητα, ο Μπέρνι –όπως τον αποκαλούν οι περισσότεροι Αμερικανοί– είναι ένας σοσιαλδημοκράτης, όμως πολύ πιο φιλεργατικός και πολύ πιο ειλικρινής στις ριζοσπαστικές μεταρρυθμιστικές του προτάσεις απ’ ό,τι η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, που εδώ και δεκαετίες έχει παραδοθεί στον νεοφιλελευθερισμό. Ο Σάντερς προτείνει υψηλή φορολόγηση του πλούτου, καθολική δημόσια ασφάλιση, κατάργηση των διδάκτρων στα πανεπιστήμια, αυξήσεις στους μισθούς και τα κοινωνικά επιδόματα, μείωση των εξοπλισμών, προστατευτικά μέτρα για τις αμερικανικές θέσεις εργασίας κ.ά. Μέχρι στιγμής προηγείται στις δημοσκοπήσεις.

Η άλλη σημαντική εξέλιξη είναι η υπογραφή της νέας εμπορικής συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ, Καναδά και Μεξικού, που ήταν ένα στοίχημα για τον Ντόναλντ Τραμπ. Μέχρι σήμερα οι «πολυμερείς» ιμπεριαλιστικές εμπορικές συμφωνίες αποσκοπούσαν κυρίως στο χτύπημα της εργατικής τάξης, ευνοώντας τη μεταφορά δραστηριοτήτων σε χώρες με φτηνά εργατικά χέρια. Αυτή η συμφωνία όμως είναι διαφορετική. Υποχρεώνει το Μεξικό να ενισχύσει τα συνδικάτα του και το σύστημα των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Ήδη έχουν περάσει τέτοιες αλλαγές στη μεξικανική νομοθεσία. Επιβάλλει προστατευτικά μέτρα για τις θέσεις εργασίας και τους εργατικούς μισθούς, ιδίως στην αυτοκινητοβιομηχανία. Θέτει εμπόδια στις κινεζικές επιχειρήσεις, ενώ αυξάνει την περιβαλλοντική προστασία.

Συμπερασματικά, οι δύο αυτές εξελίξεις απηχούν, πρώτον, την ενδυνάμωση της αμερικανικής εργατικής τάξης, και δεύτερον, την ιδεολογική-πολιτική υποχώρηση του νεοφιλελευθερισμού. Οι συνθήκες για το βορειοαμερικανικό προλεταριάτο είναι ευνοϊκές!

Πάρις Δάγλας