«ΣΒΗΝΟΥΝ» ΤΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ ΓΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΑ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΟΥΜΕ

Τα περίπτερα κλείνουν το ένα μετά το άλλο. Δεν χάνεται
μόνο ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής ιστορίας, αλλά και 
ένας σημαντικός θεσμός κοινωνικότητας της γειτονιάς.

Στη λαϊκή συνείδηση ο χώρος του περιπτέρου έχει καταγραφεί με ανεξίτηλα γράμματα. Εκεί πρωτομιλήσαμε τηλεφωνικά με το χωριό, εκεί αγόρασαν οι γονείς μας την Αυγή τυλιγμένη μέσα σε μια άλλη εφημερίδα, εκεί αγοράσαμε τα τσιγάρα μας, ή πήραμε το πρώτο μας παιδικό περιοδικό. Εκεί κάναμε ένα σωρό κοινωνικές δραστηριότητες, που μας καθόρισαν σαν έθνος.

Σήμερα οι μεγάλοι καπιταλιστές έχουν βάλει ως στόχο την εξαφάνιση του περιπτέρου. Η εξάπλωση των αλυσίδων σούπερ μάρκετ με μικρά καταστήματα και η νέα μόδα των 24ωρης λειτουργίας μίνι μάρκετ καταστρέφουν σταθερά τα περίπτερα.

Την τελευταία 15ετία, μία με τα μνημόνια, μία με το ζήτημα της πανδημίας, μία με την «ανάπλαση» του κέντρου ή την αλλαγή των όρων διαβίωσης του πληθυσμού, τα περίπτερα συρρικνώνονται. Υπολογίζεται ότι μόνο τον τελευταίο χρόνο έχασαν κοντά στο 15% του κύκλου εργασιών τους. Ιδιαίτερα στην Αθήνα τα πράγματα θυμίζουν βομβαρδισμένη πόλη. Εκατοντάδες καταστήματα κλειστά και δεκάδες περίπτερα έχουν ήδη σβήσει από τους δρόμους. Τα έχουν ξηλώσει. Ο δε «Μεγάλος Περίπατος» του Μπακογιάννη επέκτεινε την καταστροφή, απαγορεύοντας στην πράξη στα οχήματα να σταθμεύουν για λίγο για να πάρουν κάτι από το περίπτερο.

Δεν ξέρουμε πότε ξεκίνησαν  ακριβώς τα περίπτερα. Υπήρχαν πριν το 1910, αλλά με τους Βαλκανικούς Πολέμους, τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Μικρασιατική εκστρατεία ο ελληνικός λαός είχε χιλιάδες σακατεμένους. Το κράτος για να βρει κάτι να τους απασχολήσει και να επιβιώσουν σκέφτηκε κατ’ αρχάς να τους μάθει μουσική… για να ζητιανεύουν μουσικά. Έφτιαξε λοιπόν τη γνωστή «Στέγη Πατρίδος» για να τους εκπαιδεύσει. Η πάλη όμως των αναπήρων πολέμου, μαζί με τα ορφανά παιδιά και τις μαυροντυμένες χήρες των θυμάτων πολέμου, ανάγκασε το κράτος να βρει μια κάποια σοβαρή λύση. Το κράτος, λοιπόν, κάτω από την πίεση των αγώνων των αναπήρων πολέμων υπό την ηγεσία των Αρχειομαρξιστών αναγκάστηκε να παραχωρήσει το δικαίωμα κατασκευής περιπτέρων. Ένα πολύ μικρό ξύλινο κουτί (πολύ πιο μικρό από τα σημερινά), όπου πουλιόνταν προϊόντα καπνού και εφημερίδες. (Και εκεί διαδιδόταν μαζικά η «Πάλη των Τάξεων», η εφημερίδα των Αρχειομαρξιστών).

Πολλοί ανάπηροι από τους πολέμους επέστρεψαν στα χωριά τους. Γέμισε η Ελλάδα περίπτερα. Η παραγωγή καπνού και των προϊόντων του καθώς και ο τοπικός Τύπος γνώρισαν μεγάλη άνθηση. Σιγά σιγά μπήκαν λίγα μικρά είδη στα περίπτερα. Τσατσάρες, στυλό, γόμες και ό,τι μπορούσε να στοιβαχθεί στα μικρά αυτά κτίσματα των 3 τετραγωνικών... Να βγει το μεροκάματο. Ένα μεροκάματο πικρό και δύσκολο. Άντρες με προστάτη και ανάγκη συχνής ούρησης εγκλωβισμένοι στο μικρό κουβούκλιο... Γέμισαν τα πλησιέστερα υπόγεια από νοικάρηδες περιπτεριούχους. Το κράτος έδωσε νέες άδειες στους τραυματίες του πολέμου ’40-’41 και ο θεσμός των περιπτέρων συνεχίστηκε. 

Ο λαός το στήριξε το περιπτεράκι. Διάβαζες τα εξώφυλλα. Πήγαινες το διαβασμένο Βίπερ σου και αγόραζες ένα άλλο μεταχειρισμένο. Ψώνιζες το παγωτό σου. Έβγαινες έξω και εκεί θα έβρισκες μια παρέα να πεις μια κουβέντα. Ήταν τόπος κοινωνικοποίησης. Η πολιτική συζήτηση αργά ή γρήγορα άναβε. Έπαιρνες τηλέφωνο τον φίλο σου. Έδινες εκεί τηλεφωνικό ραντεβού. Γι’ αυτό το περίπτερο ήταν και στόχος της αστυνομίας. Πάλευε το τοπικό αστυνομικό τμήμα να κερδίσει σαν πληροφοριοδότη τον περιπτερά... Όμως, τα τραυματισμένα κορμιά, τα πονεμένα και σακατεμένα μέλη δεν σήκωναν τους εκβιασμούς και τα χαφιεδιλίκια. 

Τα περίπτερα είναι ανάγκη να διατηρηθούν! Όχι μόνο για ιστορικούς λόγους. Αλλά και για λόγους επιβίωσης χιλιάδων ανθρώπων που τα έχουν ή εργάζονται σε αυτά. Πρέπει όμως να στηριχτούν. Να μεγαλώσει το ποσοστό κέρδους στα τσιγάρα και τις εφημερίδες, που είναι αστείο. Να σταματήσει η πώληση εφημερίδων στα σούπερ μάρκετ, που ξεκίνησε δήθεν για να βοηθηθούμε με την πανδημία – στην ουσία ήθελαν να πάρουν από τα περίπτερα τις εφημερίδες. Να μπει ένα τέλος στην αισθητική βαρβαρότητα των νέων περιπτέρων, που δεν θυμίζουν περίπτερο αλλά βιτρίνες καταστημάτων (αυτά είναι τα αποτελέσματα του ότι και στα περίπτερα υπάρχει συγκεντροποίηση και έχουν δημιουργηθεί αλυσίδες). Να σταματήσουν να πουλιούνται είδη καπνού οπουδήποτε. 

Αλλά και εμείς πρέπει να το στηρίξουμε. Να ψωνίζουμε ό,τι μπορούμε εκεί. Αν πάψουν να υπάρχουν τα περίπτερα, θα σταματήσει να υπάρχει ένα κομμάτι του εαυτού μας. Θα πάψει σε τελευταία ανάλυση η κοινωνικοποίηση. Όλοι θα γίνουμε φτωχότεροι. 

 

Αριστείδης Λάμπρου