Παρουσιάζουμε σε συνέχεις στην Ιστορική μας Στήλη ένα κείμενο του μεγάλου Αμερικανού Κομμουνιστή-Τροτσκιστή εργατικού ηγέτη Τζέημς Κάννον (1890-1974). Πρόκειται για την εξιστόρηση της απεργίας της Μιννεάπολης του 1934, που καθοδηγήθηκε από τους Αμερικανούς τροτσκιστές και άλλαξε (μαζί με ορισμένες ακόμα σημαντικές απεργίες εκείνης της περιόδου) όλη την πορεία του αμερικανικού εργατικού κινήματος. Ειδικά σήμερα, έχει σημασία να μελετάμε και να θυμίζουμε πώς, με ποιες μεθόδους και ποιους τρόπους πάλης η εργατική μας τάξη έχει κερδίσει κρίσιμες νίκες στην ιστορία της.
Οι εργάτες των Τίμστερς τσακίζουν τα τσιράκια και τους
μπράβους που οι εργοδότες εξαπέλυσαν εναντίον τους
Η μετάφραση και επιμέλεια είναι της συντρόφισσάς μας Αλεξάνδρας Δόξα.
Η «μάχη που τα τσιράκια το έσκασαν»
Αυτά τα τσιράκια, στρατολογημένα από τη μικροαστική τάξη, τους υπαλλήλους και τους ελεύθερους επαγγελματίες της πόλης, ήρθαν στην αγορά σαν να επρόκειτο για γιορτή. Επρόκειτο να διασκεδάσουν εκεί κάτω δέρνοντας απεργούς. Ένας απ’ αυτούς φορούσε καπελάκι του πόλο. Θα το ‘ριχνε για τα καλά έξω, κλωτσώντας κεφάλια απεργών σαν να ‘ταν μπάλες του πόλο. Ο απερίσκεπτος σπόρτσμαν έκανε λάθος, το πρόγραμμα δεν είχε πόλο. Η συμμορία των μπράβων και των αστυνομικών έπεσε πάνω σε μια μάζα αποφασισμένων, οργανωμένων απεργών που υποστηρίζονταν από συμπαθούντες-μέλη άλλων συνδικάτων και μέλη οργανώσεων ανέργων. Η προσπάθεια να τραβήξουν τους απεργούς έξω από την αγορά απέτυχε. Η αντεπίθεση των εργατών τους έτρεψε σε φυγή. Η μάχη έμεινε στην ιστορία της Μιννεάπολης σαν η «μάχη που τα τσιράκια το έσκασαν». Υπήρξαν δύο απώλειες, και οι δύο στο αντίπαλο στρατόπεδο. Αυτό ήταν ένα από τα στοιχεία που ύψωσαν τη Μιννεάπολη στα μάτια όλων των εργατών. Σε όλες τις απεργίες εκείνων των ημερών η ιστορία επαναλαμβανόταν μονότονα στον Τύπο: Δύο απεργοί νεκροί, τέσσερις απεργοί τραυματίες, είκοσι απεργοί συνελήφθησαν κ.τ.λ. Να και μια απεργία που δεν ήταν όλα μονόπλευρα. Όλο το εργατικό κίνημα απ’ άκρη σ’ άκρη ξέσπασε σε χειροκροτήματα, για τη μαχητικότητα και την αποτελεσματικότητα των μαχητών της Μιννεάπολης. Είχα αντιστρέψει την τάση, και μαχητές εργάτες παντού δόξαζαν τ΄όνομά τους.
Όσο αναπτυσσόταν η οργανωτική καμπάνια, η Κεντρική Επιτροπή της οργάνωσής μας1 στη Νέα Υόρκη ενημερωνόταν για τα πάντα και συνεισέφερε όσο περισσότερο μπορούσε. Όταν όμως ξέσπασε η απεργία, είχαμε πλήρη συναίσθηση ότι είχε έρθει η ώρα να κάνουμε ακόμα περισσότερα, να κάνουμε το παν για να βοηθήσουμε. Στάλθηκα στην Μιννεάπολη αεροπορικώς για να βοηθήσω τους συντρόφους, ειδικά στις διαπραγματεύσεις. Ήταν μια εποχή, όπως θα θυμάστε, που ήμασταν τόσο φτωχοί που δεν είχαμε λεφτά ούτε για τηλέφωνο στο γραφείο. Δεν είχαμε την οικονομική δυνατότητα για υπέρογκα έξοδα όπως εισιτήρια αεροπλάνων. Αλλά η συναίσθηση του καθήκοντος που είχαμε ως προς το κίνημα, εκφράστηκε με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο όταν την κρίσιμη στιγμή βρήκαμε χρήματα για να πληρώσουμε ένα αεροπορικό ταξίδι, προκειμένου να κερδίσουμε λίγες ώρες. Αυτή η πράξη, πολύ ακριβή για το πορτοφόλι μας, έγινε για να δώσει στους εμπλεκόμενους συντρόφους μας το πλεονέκτημα να έχουν όλη τη βοήθεια που μπορούσαμε να τους προσφέρουμε, και την οποία, σαν μέλη της Λίγκας, της δικαιούντο. Υπήρχε όμως κι ένα άλλο ζήτημα, εξίσου σημαντικό. Στέλνοντας έναν αντιπρόσωπο της Κεντρικής Επιτροπής στη Μιννεάπολη, η Λίγκα σκόπευε να αναλάβει την ευθύνη για όσα έκαναν εκεί οι σύντροφοί μας. Αν τα πράγματα δεν πήγαιναν καλά -και υπάρχει πάντα σε μια απεργία- σκοπεύαμε να αναλάβουμε τους εκεί συντρόφους μας να βγάλουν το φίδι από την τρύπα. Αυτή ήταν πάντα η διαδικασία για μας. Όταν οποιοδήποτε τμήμα του κινήματός μας εμπλεκόταν στη δράση, οι κατά τόπους σύντροφοι δεν αφήνονταν στην τύχη τους. Η εθνική ηγεσία πρέπει να βοηθά και σε τελική ανάλυση να αναλαμβάνει την ευθύνη.
Μια μερική νίκη
 |
| Οι επιτροπές γυναικών έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο στην απεργία, προσφέροντας υποστήριξη και τροφοδοσία αλλά και επηρεάζοντας υπέρ της απεργίας τις λαϊκές οικογένειες της περιοχής |
Το βασικό επιχείρημα ως προς τη συμφωνία ήταν το εξής: Ποιοι ήταν οι στόχοι ενός νεοϊδρυθέντος συνδικάτου εκείνη τη χρονική στιγμή; Επισημάναμε ότι η αμερικανική εργατική τάξη ήταν ακόμα ανοργάνωτη, ατομικοποιημένη. Μόνο ένα κομμάτι των ειδικευμένων εργατών είναι οργανωμένοι στα σωματεία τους, κι αυτοί δεν αντιπροσωπεύουν τη μεγάλη μάζα των Αμερικανών εργατών. Οι Αμερικάνοι εργάτες είναι μια ανοργάνωτη μάζα και η αρχική τους διάθεση και ανάγκη είναι να κάνουν το πρώτο βασικό βήμα πριν από οτιδήποτε, και αυτό είναι να φτιάξουν ένα συνδικάτο και εξαναγκάσουν τα αφεντικά να το αναγνωρίσουν. Έτσι παρουσιάσαμε την κατάσταση.
Επισημάναμε -και νομίζω σωστά- ότι μια ομάδα εργατών που στην πρώτη τους μάχη κέρδισαν την αναγνώριση του σωματείου τους, πέτυχαν τους στόχους τους στη συγκεκριμένη περίσταση και πάνω σ’ αυτή τη βάση θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη θέση τους, και όχι να υπερεκτιμήσουν τις δυνάμεις τους και να πάρουν ρίσκα που θα τους οδηγούσαν πιθανά σε αποθάρρυνση και ήττα. Η συμφωνία αποδείχτηκε σωστή επειδή πολλά μπορούσαν να χτιστούν πάνω σ’ αυτήν. Το συνδικάτο παρέμεινε σταθερό. Δεν ήταν απλά μια αναλαμπή. Το συνδικάτο άρχισε να προχωρά με αποφασιστικά βήματα, να στρατολογεί νέα μέλη και να εκπαιδεύει έναν πυρήνα νέων ηγετών. Στις εβδομάδες που ακολούθησαν έγινε σαφές στους εργοδότες ότι το κόλπο τους, να πάρουν πίσω με πονηριές όσα οι οδηγοί των φορτηγών είχαν κερδίσει με τον αγώνα τους, δεν έπιανε.
Στη συνέχεια οι εργοδότες διαπίστωσαν ότι είχαν κάνει λάθος, έπρεπε να είχαν πολεμήσει περισσότερο και να είχαν διαλύσει το συνδικάτο, για να μάθουν τους εργάτες της Μιννεάπολης ότι συνδικάτα δεν μπορούσαν να υπάρξουν εκεί, ότι η Μιννεάπολη ήταν ένα ασυνδικάλιστο σκλαβοπάζαρο και έτσι θα παρέμενε. Κάποιος τους έδωσε λάθος συμβουλές. Η «Συμμαχία των Πολιτών», η οργάνωση των εργοδοτών και οι εχθροί της εργατικής τάξης, εξακολουθούσαν να παρακινούν τα αφεντικά να σπάσουν τη συμφωνία, να περικόψουν όσα είχαν συμφωνήσει να παραχωρήσουν και κουτσουρέψουν όσα οι εργάτες είχαν κερδίσει.
Η ηγεσία του συνδικάτου κατάλαβε την κατάσταση. Τα αφεντικά δεν είχαν πειστεί για τη δύναμη του συνδικάτου με την πρώτη και ήθελαν και μια δεύτερη επίδειξη. Ξεκίνησαν την προετοιμασία μιας νέας απεργίας. Για άλλη μια φορά, οι βιομηχανικοί εργάτες προετοιμάζονταν για δράση. Και πάλι το σύνολο του εργατικού κινήματος της Μιννεάπολης κινητοποιήθηκε για να τους στηρίξει, αυτή τη φορά με τον πιο εντυπωσιακό και δραματικό τρόπο. Η καμπάνια για την υιοθέτηση των αποφάσεων του Κεντρικού Εργατικού Συνδικάτου και των προσκείμενων σε αυτό σωματείων ως προς τη στήριξη του τοπικού παραρτήματος 574 επισφραγίστηκε μια μεγάλη πορεία των οργανωμένων εργατών. Τα μέλη διαφόρων συνδικάτων ενώθηκαν και παρέλασαν σε συμπαγή μπλοκ σε μια τεράστια συγκέντρωση προς την αίθουσα συνελεύσεων της πόλης, για να συμπαρασταθούν στους οδηγούς φορτηγών και να τους εγγυηθούν υποστήριξη στην επικείμενη σύγκρουση. Ήταν μια μεγαλοπρεπής επίδειξη της εργατικής αλληλεγγύης και της μαχητικότητας που συνέπαιρνε πια τους εργάτες.
Οι εργοδότες παρέμειναν αμετάπειστοι. Φώναζαν για «Κόκκινο Τρόμο»2, καταγγέλλοντας τους «Κομμουνιστές του Τρότσκυ» με κραυγαλέες ανακοινώσεις στις εφημερίδες. Στο στρατόπεδο του συνδικάτου οι προετοιμασίες προχωρούσαν όπως στην απεργία του Μαΐου, αλλά με υψηλότερο οργανωτικό επίπεδο. Όταν άρχισε να διαφαίνεται ότι δεν ήταν δυνατό να γίνει κι άλλη απεργία χωρίς να θυσιαστεί το συνδικάτο, η Εθνική μας Επιτροπή αποφάσισε ότι σύσσωμη η Κομμουνιστική Λίγκα της Αμερικής έπρεπε να προστρέξει για υποστήριξη. Γνωρίζαμε ότι η πραγματική δοκιμασία ήταν μπροστά μας, δεν μπορούσαμε να παίξουμε με την υπόθεση. Συναισθανόμασταν ότι η επερχόμενη σύγκρουση ή θα μας καταξίωνε ή θα μας διέλυε· αν τους υποστηρίζαμε με μισή καρδιά, ή δεν δίναμε όλη τη βοήθεια που μπορούσαμε, αυτό θα αρκούσε για να αλλάξει τον συσχετισμό, και να οδηγήσει αντί για τον θρίαμβο στην ήττα. Ξέραμε ότι είχαμε πολλά να δώσουμε στους συντρόφους μας στη Μιννεάπολη.
Η πραγματική δοκιμασία
 |
| Σκηνή από τη μαχητική περιφρούρηση της απεργίας στην αγορά της Μιννεάπολης |
Στείλαμε κρυφά μερικές δυνάμεις. Εγώ πήγα εκεί δυο βδομάδες πριν το ξέσπασμα της δεύτερης απεργίας. Αφού ήμουν εκεί μερικές μέρες, συμφωνήσαμε να ζητήσουμε περισσότερη βοήθεια – στην πραγματικότητα όσο περισσότερη βοήθεια γινόταν. Άλλα δύο άτομα ήρθαν από τη Νέα Υόρκη για τη δημοσιογραφική δουλειά: ο Σάχτμαν και ο Χέρμπερτ Σόλοου, ένας έμπειρος και ταλαντούχος δημοσιογράφος, που ήταν κατά κάποιο τρόπο συμπαθών προς το κίνημά μας. Δανειζόμενοι την ιδέα από την απεργία της Auto0Lite του Toledo, καλέσαμε άλλον ένα σύντροφο που η αποστολή του ήταν να οργανώσει τους ανέργους για να βοηθήσουν στην απεργία. Αυτός ήταν ο Χιούγκο Όιλερ, ένας ικανότατος συνδικαλιστής. Η προσφορά του στη Μιννεάπολη ήταν το τελευταίο καλό πράγμα που έκανε για μας. Κόλλησε την «αρρώστια» της γραφειοκρατίας στη συνέχεια. Αλλά μέχρι τότε, ο Όιλερ ήταν εντάξει και προσέφερε στην απεργία. Επιπλέον, προσλάβαμε και δικηγόρο για το συνδικάτο, τον Άλμπερτ Γκόλντμαν. Από προηγούμενη πείρα ξέραμε ότι ένας δικηγόρος ήταν πολύ σημαντικός σε μια απεργία, αν φυσικά βρεις καλό δικηγόρο. Είναι πολύ σημαντικό να ‘χεις τη δική σου «φωνή» και νομική εκπροσώπηση, που θα δίνει έντιμες συμβουλές και θα προάγει τα νομικά σου συμφέροντα. Μερικές φορές τα πράγματα παραγίνονται επικίνδυνα για του «διαβόητους» ηγέτες των απεργιών. Μετά μπορείς πάντα να βάλεις μπροστά τον δικηγόρο να πει: «Ας κάτσουμε ήρεμα μαζί να δούμε τι λέει ο νόμος». Πολύ εξυπηρετικό, ειδικά όταν έχεις έναν τόσο λαμπρό δικηγόρο, σαν τον Αλ Γκόλντμαν.
Προσφέραμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε από το κέντρο μας στη Νέα Υόρκη, πάνω στην ίδια αρχή που ανέφερα και προηγουμένως, να υιοθετούμε την καλύτερη κατευθυντήρια γραμμή για κάθε δραστηριότητα, ή το σοβαρότερο πρόσωπο για την υπόθεση. Η αρχή αυτή είναι: Αν πρόκειται να κάνεις κάτι, κάν’το σωστά. Μην ψευτοκαταγίνεσαι, μην κάνεις μισές δουλειές. Αλίμονο στους υποτονικούς!
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Η Κεντρική Επιτροπή της Τροτσκιστικής οργάνωσης του Κάννον, της Κομμουνιστικής Λίγκας της Αμερικής. Καθοδήγησε μεγάλους νικηφόρους εργατικούς αγώνες τη δεκαετία του ’30. Το 1938 μετεξελίχθηκε στο Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα, που ήταν το μεγαλύτερο Τροτσκιστικό κόμμα εκείνης της εποχής και καθαρά προλεταριακό.
2. Έκφραση που χρησιμοποιούσαν οι αντιδραστικοί κύκλοι των ΗΠΑ, υπονοώντας ότι η χώρα απειλείται από μια «κομμουνιστική συνωμοσία» με καταστροφικούς σκοπούς.
