Γιάννης Βερούχης (1931-2010)
1)Από την πάλη κατά της
αστυνομικής τρομοκρατίας
2)Από τη συνδικαλιστική
δράση των πρωτοπόρων αγωνιστών
3)Και από τη γνώση της χρησιμότητας
των πληροφοριών
Μετά τον εμφύλιο πόλεμο, οι
κομμουνιστές τροτσκιστές οι πιστοί στη βασική κομμουνιστική αρχή ότι «ο αγώνας της
εργατικής τάξης είναι η απαραίτητη προετοιμασία της για την επαναστατική
κοινωνική αλλαγή»: Κινήθηκαν μέσα στα εργατικά σωματεία που μπορούσαν.
Και αυτά ήταν. Των Ξυλουργών,
Μπετατζήδων, Υποδηματεργατών, Λιθογράφων, Χαρτοτεχνών, Υδραυλικών, Μηχανουργών,
Οδηγών και Εισπρακτόρων Λεωφορείων, Ξενοδοχοϋπαλλήλων, Λατομείων Δομβραίνας κ.λπ.
Σε μερικά από αυτά τα εργατικά
σωματεία, οι κομμουνιστές τροτσκιστές εισχώρησαν και στα διοικητικά συμβούλιά τους.
Εκεί όμως που μπόρεσαν να καταλάβουν την ηγεσία ολοκληρωτικά, ήταν του
Σωματείου Λιθογράφων Εργατών, όπου η δουλειά άρχισε με έναν νεαρό σύντροφο και
κατέληξε σε μια ομάδα 15 περίπου ικανότατων και μαχητικότατων κομμουνιστών
τροτσκιστών συντρόφων.
1) Η αστυνομική τρομοκρατία
Ένα από τα βασικότερα προβλήματα
των εργατικών σωματείων αυτής της εποχής, ήταν η αστυνομική τρομοκρατία, όπου η
πάλη εναντίον της άρχισε από το Σωματείο Λιθογράφων. Δηλαδή όταν στο διοικητικό
συμβούλιό του εισχώρησε ένας νεαρός Κομμουνιστής Τροτσκιστής, στη θέση του Γεν.
Γραμματέα και κέρδισε την υποστήριξη της πλειοψηφίας του διοικητικού συμβουλίου.
Η άσκηση της αστυνομικής
τρομοκρατίας γινόταν απ’ το συνδικαλιστικό τμήμα της γενικής ασφάλειας του
αρχιτρομοκράτη Ρακιτζή, με τα εξής μέσα.
1) Με την παρακολούθηση των συσκέψεων των Δ. Συμβουλίων και των συνελεύσεων, από αστυνομικό με πολιτικά.
1) Με την παρακολούθηση των συσκέψεων των Δ. Συμβουλίων και των συνελεύσεων, από αστυνομικό με πολιτικά.
2) Με
την υποχρεωτική προέγκριση και σφράγιση του κειμένου κάθε ανακοινώσεως, ή
δημοσιεύσεως του εργατικού σωματείου.
3) Με
το έλεγχο των βιβλίων του Σωματείου (ταμείου, μητρώου, και πρακτικών).
4) Και
με την υποχρεωτική αρπαγή των συνδρομών των μελών του σωματείου, διαμέσου της υποχρεωτικής
αγοράς από το εργατικό σωματείο, των εισιτηρίων των ποδοσφαιρικών ματς Αστυνομίας
– Χωροφυλακής…
Το πρώτο χτύπημα της αστυνομικής
τρομοκρατίας, ήταν η άρνηση της διοίκησης του Σωματείου Λιθογράφων, να
ξαναγοράσει ποδοσφαιρικά εισιτήρια της αστυνομίας. Το δεύτερο χτύπημα ήταν ότι
δεν επέτρεψε στον αστυνομικό για την παρακολούθηση του Σωματείου να μπει στην
αίθουσα της συνέλευσης των Λιθογράφων. Και το τρίτο ήταν ότι κυκλοφόρησε
ανακοίνωση χωρίς την προέγκριση της αστυνομίας.
Τότε ο Ρακιτζής –αυτός ο φόβος
και ο τρόμος της γενικής ασφαλείας- ξέσπασε. Κάλεσε τον Γραμματέα της Διοίκησης
των Λιθογράφων, και βγάζοντας αφρούς απ’ το στόμα τον απείλησε… με τιμωρία εάν
ξανασυνέβαινε τέτοια κομμουνιστική παρανομία…
Αμέσως μετά συνήλθε σε σύσκεψη η
διοίκηση των Λιθογράφων, και κατά πλειοψηφία (τεσσάρων στους επτά) αποφάσισε
και κυκλοφόρησε μια νέα μαχητικότατη
ανακοίνωση εναντίον της τρομοκρατίας των εργοδοτών…!
Όλα τα αριστερά σωματεία του «Εργατικού
Κέντρου Αθηνών» αμέσως ακολούθησαν τα βήματα του Σωματείου Λιθογράφων, αλλά και
ταυτόχρονα αυξήθηκε η συσπείρωση των εργατών Λιθογράφων στο σωματείο τους.
Η αστυνομική τρομοκρατία, στα
βασικά της σημεία είχε καταρρεύσει. Ήταν η σκοτεινή εποχή του 1953-1955.
2) Η νέα ηγεσία των Λιθογράφων
Μετά μεσολάβησαν οι αρχαιρεσίες
του σωματείου Λιθογράφων, οι οποίες ανέδειξαν με συντριπτική πλειοψηφία, νέο
επταμελές συμβούλιο με τέσσερις νέους δραστήριους κομμουνιστές τροτσκιστές –της
νέας στρατολογίας- και με πρόεδρο τον επίσης κομμουνιστή τροτσκιστή, τον νεαρό
Γεν. Γραμματέα του προηγούμενου συμβουλίου. Οπότε για τους Λιθογράφους εργάτες,
άρχιζε η περίοδος των αλλεπάλληλων νικηφόρων εργοστασιακών απεργιών.
Η νέα ηγεσία των Λιθογράφων
εργατών ήταν εξοπλισμένη αλλά και επανασυμπλήρωσε τον εξοπλισμό της με τις εξής
αντιλήψεις:
Α. Η καλλιέργεια της ταξικής συνείδησης
Αυτή διαμορφώνεται με τους εργατικούς
αγώνες και με τα εξής απλά επιχειρήματα: «Ό,τι κατέχουν οι εργοδότες είναι συσσωρευμένη
απλήρωτη δική μας δουλειά, και κατά συνέπεια είναι δικά μας. με την αύξηση που
διεκδικούμε ζητάμε απλώς την επιστροφή ενός μικρού μέρους από όσα μας έχουν
κατακρατήσει. Διότι το μεροκάματο που παίρνουμε ανταποκρίνεται σε ένα μικρό
μέρος από το οκτάωρο που δουλεύουμε». Αυτά τα απλούστατα επιχειρήματα
γινόντουσαν δεκτά, από όλους σχεδόν τους Λιθογράφους εργάτες.
Β. Η αδαμάντια αρχή της ενότητας
Η ενότητα των εργατών ήταν η κυρίαρχη ιδέα της συνδικαλιστικής οργάνωσης. Και κάθε κλονισμός αυτής της αρχής ισοδυναμούσε με το έγκλημα των εγκλημάτων, και καμιά κομματική τοποθέτηση του οποιουδήποτε, δεν μπορούσε να δικαιολογήσει τον κλονισμό της ενότητας. Γι’ αυτό και στις αρχαιρεσίες του Σωματείου, που παίρναμε την κυριολεκτικά συντριπτική πλειοψηφία των ψήφων, εκλέγαμε 5 δικούς μας συντρόφους, καθώς και δύο άλλους σοβαρούς και τίμιους Λιθογράφους εργάτες. Έναν σταλινικό και έναν δεξιό. Και τυό οι εργάτες Λιθογράφοι το ήξεραν και το εκτιμούσαν πάρα πολύ.
Β. Η αδαμάντια αρχή της ενότητας
Η ενότητα των εργατών ήταν η κυρίαρχη ιδέα της συνδικαλιστικής οργάνωσης. Και κάθε κλονισμός αυτής της αρχής ισοδυναμούσε με το έγκλημα των εγκλημάτων, και καμιά κομματική τοποθέτηση του οποιουδήποτε, δεν μπορούσε να δικαιολογήσει τον κλονισμό της ενότητας. Γι’ αυτό και στις αρχαιρεσίες του Σωματείου, που παίρναμε την κυριολεκτικά συντριπτική πλειοψηφία των ψήφων, εκλέγαμε 5 δικούς μας συντρόφους, καθώς και δύο άλλους σοβαρούς και τίμιους Λιθογράφους εργάτες. Έναν σταλινικό και έναν δεξιό. Και τυό οι εργάτες Λιθογράφοι το ήξεραν και το εκτιμούσαν πάρα πολύ.
Γ. Η αναγκαιότητα της δημοκρατίας
Η δημοκρατία απαιτεί την πλήρη
ελευθερία κριτικής. Την ελεύθερη παρακολούθηση των συσκέψεων της διοίκησης. Και
την εξασφάλιση από το προεδρείο των συνελεύσεων –που ήταν πάντα φιλικό προς εμάς-
της περιφρούρησης του δικαιώματος του κάθε εργάτη λιθογράφου, να ασκεί
οποιαδήποτε κριτική προς οποιονδήποτε, όσο πικρή και να ήταν.
Δ. Η αναγκαιότητα της πειθαρχίας
Αυτό το αναγκαίο επίπεδο
πειθαρχίας στηρίχθηκε, στην αβίαστη εμπιστοσύνη, σεβασμό, και αναγνώριση των
ικανοτήτων της ηγεσίας του Σωματείου από όλους τους εργάτες Λιθογράφους.
Και αυτή η αναγνώριση στηριζόταν στο
ότι κάθε εργοστασιακή απεργία ταυτίστηκε με τη νίκη: Διότι από τις 61 απεργίες
ήταν νικηφόρες οι 59. Δηλαδή στη συνείδηση του κάθε εργάτη Λιθογράφου, η ηγεσία
του Σωματείου του, ήταν η αναμφισβήτητη ηγεσία των νικητών.
Και αυτή η αντίληψη πέρασε σε
πολλούς εργοδότες, που υποχωρούσαν χωρίς απεργία.
Ε. Η εφημερίδα του Σωματείου
Στην οργάνωση του αγώνα και στην
ταξική διαπαιδαγώγηση των εργατών Λιθογράφων, συνέβαλε κατά πολύ και η μηνιαία
εφημερίδα του Σωματείου, «Ο εργάτης τύπου και χάρτου». Αυτή συμπεριελάμβανε:
Εκτός από την αγωνιστική ενημέρωση, άρθρα παγκόσμιας εργατικής ιστορίας, μέχρι
και εργατικής ποίησης. Όπως π.χ. την πρωτοποριακή κοινωνική ποίηση του μεγάλου
Γερμανού ποιητή Μπέρτολτ Μπρεχτ.
ΣΤ. Η τακτική του αγώνα
Η τακτική της νέας ηγεσίας ήταν
απλή. «Πολεμάμε για τη ζωή των οικογενειών μας, χτυπώντας πάντα στο πιο αδύνατο σημείο του αντιπάλου. Γι’ αυτό
χτυπάμε τον κάθε εργοδότη που μας αρνείται το δικαίωμα να ζήσουμε ανθρώπινα,
μεμονωμένα με εργοστασιακή απεργία. Και όταν με τους αγώνες μας φθάσουμε στο
επιθυμητό επίπεδο, συνείδησης, αυτοπεποίθησης και αγωνιστικής εκγύμνασης των
εργατών, τότε θα συγκρουστούμε με το σύνολο του αντιπάλου για πολύ μεγαλύτερα
αιτήματα από τα σημερινά».
Γι’ αυτό και θεωρούσαμε τις συλλογικές
συμβάσεις που πάντα ρυθμίζονται από το κράτος και τους εργοδότες, χειροπέδες
των εργατών και φραγμό των εργατικών αγώνων.
- Έτσι είχαν σχεδιαστεί τα πράγματα από αυτήν
την πρωτοπόρα ηγεσία και έτσι έγινε. Αυτή η αγωνιστική γυμναστική των
Λιθογράφων εργατών, με τις συνεχείς εργοστασιακές απεργίες, κράτησε από το 1955
έως το 1967.
Και όταν πια ωρίμασαν οι
συνθήκες, δηλαδή ανυψώθηκε η ταξική συνείδηση και η αυτοπεποίθηση των
Λιθογράφων εργατών, με τη συνεχή εκγύμνασή τους: Τότε αυτοί σαν επιθετική αιχμή
ολόκληρης της ελληνικής εργατικής τάξης, απαίτησαν από τους εργοδότες τους –
πρώτοι αυτοί στην Ελλάδα:
1) Την πενθήμερη σαραντάωρη εβδομαδιαία εργασία.
2) Την αυτόματη αύξηση των μισθών του τιμάριθμου. 3) Ένα μήνα άδεια και ισόποσο
επίδομα. Και 4) Σοβαρότατη αύξηση μισθών.
- Αυτοί οι δυόμισι χιλιάδες εργάτες
Λιθογράφοι, πάλεψαν σκληρά –χωρίς κανενός άλλου τη βοήθεια- και με μια συνεχή
απεργία 3 μηνών το 1977, τα κέρδισαν όλα.
Πρωταγωνιστές σ’ αυτόν τον αγώνα
ήταν οι εργάτες Λιθογράφοι σύσσωμοι. Αλλά έναν ιδιαίτερο όμως ρόλο έπαιξαν, δύο
βασικά στελέχη της παλαιάς δοκιμασμένης ηγεσίας τους, νεότερα στελέχη, καθώς
και οι εργάτες Λιθογράφοι που πλαισίωσαν την εκατοπενηνταμελή (150),
δραστηριότητα και αγωνιστικότατη απεργιακή επιτροπή.
3) Η χρησιμότητα των πληροφοριών
Οι πληροφορίες είναι ένα βασικό
στοιχείο της συνεχούς πάλης, μεταξύ εκμεταλλευτών και εκμεταλλευόμενων. Δηλαδή είναι
ένας παράγοντας της αέναης πάλης των κοινωνικών τάξεων.
Και αυτήν την ανεπίσημη υπηρεσία των
καπιταλιστών, την επανδρώνουν εθελοντικά, οι εμετικοί ρουφιάνοι τους.
- Γι’ αυτό το λόγο τα σύγχρονα εργατικά σωματεία
οφείλουν να οργανώσουν εντελώς ανεπίσημα, μια μυστική υπηρεσία εκεί που
βρίσκονται τα μυστικά του κάθε εργοδότη, που είναι το γραφείο της επιχείρησής
του.
Αυτό έκανε η τότε νεαρή ηγεσία
των Λιθογράφων, η οποία δεν αντιμετώπισε τους εργαζόμενους στα γραφεία των επιχειρήσεων σαν ρουφιάνους
του εργοδότη -όπως κακώς νόμιζαν παρά πολλοί εργαζόμενοι Λιθογράφοι- αλλά τους αντιμετώπισε
σαν εργαζόμενους στις λιθογραφικές επιχειρήσεις.
- Με βάση
την τακτική αρχή ότι «πολεμάμε τον αντίπαλο στο πιο αδύνατο σημείο του»: Οι βασικοί
παράγοντες για την κήρυξη μιας απεργίας -πέραν του κυρίαρχου στοιχείου της αγωνιστικής
διάθεσης των εργατών- είναι η οικονομική κατάσταση του εργοδότη και οι διάφορες
δεσμεύσεις του. Δηλαδή τα χρέη του στις Τράπεζες, οι ποινικές ρήτρες για την
ημερομηνία παράδοσης των εργασιών του, ο πραγματικός φόρτος των εργασιών του
κ.λπ. κ.λπ. Επίσης από το γραφείο μιας επιχείρησης μπορείς να πληροφορηθείς και
τα μυστικά των αντίπαλων επιχειρήσεων που πάντα συζητούνται στα γραφεία…
- Οι εργαζόμενοι στο γραφείο της επιχείρησης
δίνουν πληροφορίες για τα μυστικά του εργοδότη τους, αρκεί να είναι απόλυτα βέβαιοι
ότι δεν θα το μάθει απολύτως κανένας και ποτέ…
Γι’ αυτό και η ύπαρξη αυτής της υπηρεσίας
πληροφοριών του εργατικού σωματείου πρέπει να είναι εντελώς, μα εντελώς
μυστική.
- Η τότε
νεαρή ηγερία των εργατών Λιθογράφων, διέθετε μια μικρή υπηρεσία πληροφοριών,
και αυτή συνέβαλε αποφασιστικά στο νικηφόρο αποτέλεσμα πολλών εργοστασιακών
απεργιών.
Επίσης και οι προϊστάμενοι των
παραγωγικών τμημάτων των επιχειρήσεων (οι αρχιμαστόροι) γνώριζαν εργοδοτικά
μυστικά…
- Η απόκτηση
αυτών των πληροφοριών, είναι μια λεπτότατη εργασία, που απαιτεί πολύ σοβαρά και
υπεύθυνα άτομα, με έντονο το στοιχείο της διπλωματικότητας, και της γνώσης της αρχής
του μυστικού… «Ότι μυστικό είναι κάτι που το ξέρει μόνο ένα άτομο, διότι εάν το
ξέρουν περισσότεροι παύει να είναι μυστικό»…
ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ
Συνεχίζουμε την Ιστορική Στήλη του αλησμόνητου συντρόφου μας, του
Κομμουνιστή-Τροτσκιστή ηγέτη Γιάννη Βερούχη, αναδημοσιεύοντας μερικά από τα
σημαντικότερα άρθρα που έγραψε γι’ αυτή τη στήλη, η οποία εμφανίστηκε στις αρχές
του 2002 και έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στον ιδεολογικό εξοπλισμό της οργάνωσής μας.
το παρόν άρθρο είχε δημοσιευτεί στη Σοσιαλιστική Προοπτική Νο 211 (Νοέμβριος 2005)