Ο
χώρος της Επιδαύρου είναι σήμερα γνωστός ως ένα θαυμάσιο αρχαίο θέατρο. Αυτό
που δεν είναι τόσο γνωστό είναι ότι αυτό το θέατρο λειτουργούσε ως θεραπευτικό
μέσο, μέσα σε ένα «νοσοκομείο» της εποχής. Τα θεραπευτικά κέντρα της
αρχαιότητας ήταν φτιαγμένα σε όμορφα και γαλήνια τοπία (σαν αυτό της Επιδαύρου)
κοντά σε πηγές (θεραπεία μέσω του πόσιμου νερού), περιλάμβαναν θέατρα και
στάδια (θεραπεία μέσω της τέχνης και του αθλητισμού) και φρόντιζαν ώστε ο
ασθενής να κοιμάται αρκετά (υπνοθεραπεία, ξεκούραση νευρικού συστήματος), ενώ
ταυτόχρονα χρησιμοποιούσαν τα φαρμακευτικά και χειρουργικά μέσα της εποχής. Έδιναν
δηλαδή τον χρόνο και τον τρόπο στους ασθενείς να ηρεμήσουν και να ξεκουραστούν,
ενώ το σκεπτικό της θεραπείας ήταν να επέμβουν στην αιτία της νόσου και όχι
μόνο στα συμπτώματα.
Κάθε εποχή και πολιτισμός έχει τις
αντίστοιχες ασθένειες αλλά και τους τρόπους αντιμετώπισής τους. Οι πρωτόγονες
κοινωνίες είχαν τους υψηλότερους δείκτες υγείας γιατί ζούσαν σε απόλυτη
αρμονία με το φυσικό περιβάλλον, πέθαιναν όμως σε σχετικά νεαρή ηλικία, όχι
λόγω ασθενειών αλλά λόγω δύσκολων συνθηκών ζωής. Με την ανακάλυψη της γεωργίας
οι άνθρωποι άρχισαν να νοσούν, αποκτώντας προβλήματα κυρίως μέσης, λόγω του
συνεχούς σκυψίματος πάνω στη γη. Με την εξημέρωση των ζώων και τη συμβίωση μαζί
τους σε πόλεις και χωριά, ήρθαν τα λοιμώδη μεταδοτικά νοσήματα που θέριζαν
ολόκληρους πληθυσμούς.
Η βιομηχανική επανάσταση έφερε τις δικές της ασθένειες, που είχαν να κάνουν με
τον συνωστισμό σε κλειστούς χώρους, με ελλιπή φωτισμό και αερισμό, στα
εργοστάσια δηλαδή (προβλήματα αναπνευστικά, κυκλοφορικά λόγω ορθοστασίας, ακοής
από τον θόρυβο της μηχανής, μυοσκελετικά κ.λπ.), αλλά και τα εργατικά «ατυχήματα».
Σήμερα αντιμετωπίζουμε κυρίως ασθένειες
εξαιτίας της πολύωρης εργασίας μπροστά σε οθόνες υπολογιστών. Μυοσκελετικά,
μέση, αυχένας, τενοντίτιδες, ημικρανίες και προβλήματα όρασης, γυναικολογικά
λόγω της πολύωρης ακινησίας, αναπνευστικά, μετάδοση ιώσεων λόγω του συνωστισμού
και της γρήγορης επιστροφής στην εργασία μετά από ασθένεια, πεσμένο
ανοσοποιητικό, αλλά και νευρολογικές παθήσεις και κατάθλιψη, λόγω της πολύωρης
(πάνω απο οκτάωρο) παραμονής σε χώρους με τεχνητό φωτισμό και αερισμό – ο
φωτισμός και ο αερισμός είναι στοιχεία απαραίτητα για την καλή λειτουργία του
νευρικού συστήματος.
Το
σημαντικό είναι ότι πολλές από τις παραπάνω ασθένειες δεν αναγνωρίζονται σαν
εργασιακές, δεν καλύπτονται από τα ταμεία και ο τρόπος και το κόστος αντιμετώπισής
τους επιβαρύνει αποκλειστικά τον εργαζόμενο. Με τον φόβο της ανεργίας και την πίεση του εργοδότη, ο εργαζόμενος στην
ουσία εξαναγκάζεται να επιστρέψει στη δουλειά χωρίς να έχει αναρρώσει πλήρως,
καταναλώνοντας πολλά, ισχυρά και τις περισσότερες φορές αμφισβητούμενα
«θαυματουργά» φάρμακα, που το μόνο που κάνουν είναι να καταστέλλουν τα
συμπτώματα, κάνοντας μια γρήγορη «επιδιόρθωση». Βέβαια, κανείς δεν
ενημερώνει τον ασθενή ότι αυτή η γρήγορη επιδιόρθωση μπορεί να μεταθέσει το
πρόβλημα για αργότερα και με τρόπο που μπορεί να μην είναι εύκολα αντιμετωπίσιμος.
Σήμερα έχουμε 60% αύξηση των αυτοάνοσων, αύξηση καρδιακών, εγκεφαλικών κ.λπ. Σε ένα σύστημα που τα πάντα υπηρετούν ένα
και μόνο σκοπό, το κέρδος, ακόμα και η υγεία, το υπέρτατο αγαθό, προσαρμόζεται
σε αυτό.
Είναι
χρέος του κάθε εργαζόμενου να υπερασπιστεί την υγεία και τη ζωή του. Καμία υποχώρηση στις πιέσεις των εργοδοτών
σε θέματα υγείας. Απαιτούμε σεβασμό και ανθρώπινη αντιμετώπιση σε περίπτωση
ασθένειας. Άδειες για να αναρρώνουμε πλήρως και ουσιαστικά, κάλυψη ιατρικών και
φαρμακευτικών εξόδων, ασφάλεια στον χώρο εργασίας, ανθρώπινες συνθήκες δουλειάς,
επιστροφή του κεκτημένου δικαιώματος του γιατρού εργασίας, διάλειμμα (που στις
περισσότερες εργασίες δεν ισχύει πια). Δεν είμαστε αναλώσιμοι, επιβάλλουμε
εμείς τον σεβασμό για την υγεία μας. Δίνουμε το μήνυμα στους εργοδότες μέσα από
την οργάνωση, τους αγώνες και γενικότερα τη στάση μας, ότι πρέπει να γυρίζουμε
στα σπίτια μας αρτιμελείς και υγιείς, για να συνεχίσουμε τη ζωή μας, και όχι
σακατεμένοι και άρρωστοι. Έχουμε χρέος να αγωνιστούμε όχι μόνο για την
προσωπική μας υγεία, αλλά και για να χτίζουμε μια υγιή κοινωνία, με υγιείς
αξίες και αρχές.
Μαρία Καράβολα