 |
Σε χώρες γερόντων έχουν μετατραπεί οι περισσότερες
χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, κυρίως λόγω μετανάστευσης
του ενεργού πληθυσμού
στη Δύση
|
Οι απολογητές του
καπιταλισμού, και ιδίως οι πιο ξεδιάντροποι από αυτούς (βλέπε νεοφιλελεύθεροι),
προσπαθούν να δημαγωγήσουν κατά της αριστεράς και των αριστερών ιδεών
κραδαίνοντας το παράδειγμα των χωρών του πρώην Ανατολικού Μπλοκ, οι οποίες
υποτίθεται ότι δυστυχούσαν με το προηγούμενο καθεστώς ενώ υποτίθεται ότι ευημερούν
τώρα. Με το πρώτο σκέλος δεν θα ασχοληθούμε σε αυτό το άρθρο, πρώτον, γιατί
εμείς, ως τροτσκιστές, δηλαδή ως γνήσιοι μαρξιστές-λενινιστές, δεν θεωρούσαμε
τα σταλινικά καθεστώτα αυτών των χωρών σοσιαλιστικά, ούτε τα είχαμε πρότυπό
μας, και δεύτερον, γιατί το πώς περνούσε εκεί ο κόσμος δεν μπορεί να απαντηθεί
με όρους άσπρο-μαύρο. Σίγουρα, πάντως, στο κοινωνικό πεδίο είχε σημαντικές
κατακτήσεις, που τώρα έχουν χαθεί.
Ας πάμε, όμως, στην τωρινή
κατάσταση. Αυτό που αποκρύπτεται για
αυτές τις χώρες είναι ότι από την καπιταλιστική παλινόρθωση (1989-91) και μετά,
έχουν υποστεί μιας μορφής γενοκτονία. Οι
περισσότερες έχασαν σε δύο-δυόμισι δεκαετίες από το ένα δέκατο μέχρι το ένα
τέταρτο (!) του πληθυσμού τους, είτε λόγω υπογεννητικότητας (που φυσικά
έχει κοινωνικο-οικονομικά αίτια) είτε λόγω μαζικής μετανάστευσης στη Δύση.
Συγκεκριμένα, η Λετονία έχει χάσει το 25% του πληθυσμού της, η Βουλγαρία και η
Λιθουανία το 24%, η Ουκρανία το 20%, η Εσθονία το 19%, η Ρουμανία το 16% κ.ο.κ.
Εδώ αξίζει να αναφέρουμε ότι ειδικά η Εσθονία και η Λετονία, που προβάλλονται
ως πρότυπα επιτυχημένης μετάβασης στον καπιταλισμό, έχουν υποστεί σκληρές νεοφιλελεύθερες
θεραπείες-σοκ και έχουν απολέσει το μεγαλύτερο μέρος της νεολαίας τους, που μετανάστευσε
στο εξωτερικό.
Οι πληθυσμιακές απώλειες στην
πραγματικότητα είναι πολύ μεγαλύτερες, αν
συνυπολογίσουμε και τη φυσική αύξηση που υπό κανονικές συνθήκες θα είχε ο
πληθυσμός όλα αυτά τα χρόνια.
Μερικά ακόμα χαρακτηριστικά
στοιχεία. Η Λετονία είναι μια από τις δύο χώρες στον κόσμο που έχει επιστρέψει
πληθυσμιακά στη δεκαετία του ’50. Στη Βουλγαρία, στα 3/4 των νοικοκυριών δεν υπάρχουν
παιδιά κάτω των 16 ετών. Κάθε δύο χρόνια
«χάνονται» ένα εκατομμύριο Βαλκάνιοι!
Πέρα από το τι σημαίνει στην πράξη η καπιταλιστική
παλινόρθωση, ένα συμπέρασμα που βγαίνει αβίαστα είναι ότι η δημογραφική
κατάσταση θα επηρεάσει καθοριστικά τις πολιτικές εξελίξεις σε αυτές τις χώρες,
αφού αρκετές αντιμετωπίζουν πλέον εμφανές πρόβλημα βιωσιμότητας ως έθνη-κράτη.
Πάρις Δάγλας
