Η γυναίκα πρώτα απ’ όλα είναι παιδαγωγός. Στο πλαίσιο του σπιτιού γίνεται η πρώτη και καθοριστική διαπαιδαγώγηση των νέων γενεών, που απ’ αυτές εξαρτάται η εξέλιξη της κάθε κοινωνίας.
Η γυναίκα είναι δημιουργός. Το ένστικτό της την οδηγεί να κατασκευάζει συνεχώς πράγματα χρήσιμα για την επιβίωση της οικογένειάς της. Από τα πρώτα άτεχνα, εντελώς πρακτικά καλάθια και υφαντά της πρωτόγονης γυναίκας, που δημιούργησε για να κουβαλάει παιδιά, καρπούς, τρόφιμα, έως τα περίτεχνα χειροποίητα δημιουργήματα των γιαγιάδων μας, βλέπουμε ολοζώντανη την ιστορία της ανθρωπότητας. Η γυναίκα έχει ιδιαίτερα ανεπτυγμένο το ένστικτο της κοινωνικής δικαιοσύνης. Καμιά γυναίκα δεν θέλει να φέρει τα παιδιά της σε έναν κόσμο βαρβαρότητας. Γι’ αυτά και για πολλά άλλα χαρακτηριστικά της, που φυσικά δεν έχουν χώρο σε μια κοινωνία σκληρότητας και εκμετάλλευσης, η θέση της υποτιμήθηκε, θεωρήθηκε δεύτερης κατηγορίας πολίτης, ενώ της αποδόθηκε και ο χαρακτηρισμός του «αδύναμου φύλου».Δεν είναι τυχαίο ότι οι κοινωνίες που αναγνώριζαν τη θέση της γυναίκας, την
τιμούσαν και τη σέβονταν ήταν οι κοινωνίες στις οποίες δεν υπήρχε η έννοια της
ιδιοκτησίας, οι πρωτόγονες δηλαδή κομμουνιστικές κοινωνίες, αλλά σε σημαντικό
βαθμό και τα πρώην εργατικά κράτη. Στα τελευταία μάλιστα οι γυναίκες
απολάμβαναν πολλές παροχές, που διευκόλυναν τη ζωή τους, όχι μόνο στο
επαγγελματικό αλλά και στο οικογενειακό κομμάτι.
Στις δικές μας κοινωνίες τώρα, όσο τα αδιέξοδα του καπιταλισμού βαθαίνουν τόσο
η ζωή των γυναικών δυσκολεύει. Οι εργασιακές σχέσεις χειροτερεύουν, οι αμοιβές
μειώνονται, οι ώρες εργασίας αυξάνονται, ενώ η απειλή της ανεργίας χτυπάει
περισσότερο τις γυναίκες. Οι κοινωνικές παροχές, που με τόσο αγώνα κατακτήθηκαν
και είναι ζωτικότατης σημασίας για την έτσι κι αλλιώς σκληρή γυναικεία
καθημερινότητα, όπως παιδικοί σταθμοί, άδειες λοχείας και γονικές, επιδόματα κ.λπ,
πετσοκόβονται στο όνομα ενός –αποτυχημένου– νεοφιλελεύθερου μοντέλου. Η υγειονομική κρίση χτύπησε πιο πολύ τις
γυναίκες, που όχι μόνο υποχρεώνονται σε εγκλεισμό στο σπίτι αλλά έχουν και όλη τη
φροντίδα της οικογένειας, των παιδιών, καθώς και των ασθενών, αφού το δημόσιο
σύστημα υγείας δεν επαρκεί. Τις περισσότερες φορές έχουν και το εργασιακό
φορτίο, μέσω της τηλεργασίας. Τα φυσικά και ψυχικά τους όρια δοκιμάζονται
σκληρά σε μια πραγματικά εξοντωτική κατάσταση.
Μέσα από αυτή την ασφυκτική καθημερινότητα και την επιτακτική ανάγκη για
αλλαγή, θα ξεκινήσουν οι αγώνες για μια
νέα πραγματικότητα. Η οικονομική
κρίση του συστήματος δεν είναι τίποτα μπροστά στην ηθική και αξιακή του κρίση.
Όπως στη φεουδαρχία, που όταν ήταν στο τέλος της, οι βιαιότητες, οι απάνθρωπες
συμπεριφορές απέναντι κυρίως σε γυναίκες και παιδιά, ήταν καθημερινό φαινόμενο,
το ίδιο ισχύει και τώρα. Ο όρος «πατριαρχία», που συχνά ακούγεται στις μέρες μας,
δεν είναι αρκετός για να εξηγήσει όλη αυτή τη βαρβαρότητα. Η πατριαρχία οφείλεται στις υλικές συνθήκες που ισχύουν, που είναι η
ατομική ιδιοκτησία και ο καπιταλισμός. Η συνέχιση της ιδιοκτησίας μέσα από τις
γενιές έφερε και τρέφει το πατριαρχικό οικογενειακό σύστημα. Ο αντίπαλος δεν
είναι μόνο ο συγκεκριμένος τύπος οικογενειακής οργάνωσης αλλά το ίδιο το καπιταλιστικό
σύστημα.
Σε αυτόν τον μεγαλειώδη αγώνα οι γυναίκες δεν είναι μόνες τους. Υπάρχει μια ολόκληρη κοινωνική τάξη που
δέχεται και αυτή απαξίωση και ρατσισμό. Αυτή που για τους αστούς και την
κυρίαρχη ιδεολογία είναι «τεμπέληδες, αμόρφωτοι, άξεστοι, απολίτιστοι», αυτοί
που, παρότι ο καπιταλισμός «τους δίνει ευκαιρίες», αυτοί εξαιτίας «έλλειψης
προσόντων», δεν ανεβαίνουν οικονομικά και κοινωνικά. Αυτή είναι η εργατική τάξη, που με το παραμικρό της σκίρτημα λυσσάνε να
την υποτάξουν και να την εξοντώσουν. Αυτή η τάξη έχει στις πλάτες της μαζί με
τις γυναίκες το βάρος της εξέλιξης της κοινωνίας. Όταν ο οραματισμός των γυναικών ενωθεί με τον δυναμισμό της εργατικής τάξης,
τότε το σύστημα θα αρχίσει να τρέμει από τα θεμέλιά του!
Μαρία Καράβολα
