Τρίτη 31 Μαΐου 2022

Μαύρα σύννεφα στην παγκόσμια οικονομία

Σαν να μην έφταναν η επιδημία και ο πόλεμος, ήρθαν και 
τα σκληρά λοκντάουν στις μεγάλες πόλεις-λιμάνια της 
Κίνας να πλήξουν την παγκόσμια οικονομία
Με δυσθεώρητα εμπόδια, τα οποία αναγνωρίζουν και οι αστοί οικονομολόγοι, είναι αντιμέτωπη η παγκόσμια οικονομία. 

Το πρώτο είναι οι κλυδωνισμοί στις εφοδιαστικές αλυσίδες εξαιτίας των λοκντάουν της πανδημίας, που έχουν περιορίσει την παραγωγή και έχουν αυξήσει τα κόστη. Έπειτα, ήρθε ο πόλεμος στην Ουκρανία, που συνέβαλε στο να ανέβουν οι τιμές στην ενέργεια, τα βιομηχανικά μέταλλα, τα τρόφιμα και τα λιπάσματα. Και τώρα η Κίνα έχει διατάξει δρακόντεια λοκντάουν για την covid-19 σε μεγάλους οικονομικούς κόμβους, όπως η Σαγκάη, προκαλώντας επιπλέον διακοπές στην εφοδιαστική αλυσίδα και εμπόδια στις μεταφορές.

 

Τα γεγονότα αυτά προκαλούν μια έντονη τάση για αντιστροφή της παγκοσμιοποίησης – μέρος της παραγωγής θα μεταφερθεί από την Κίνα και τις αναδυόμενες αγορές σε προηγμένες οικονομίες, με στόχο την αυτάρκεια και τη σταθερότητα στην παραγωγή, με υψηλότερο όμως κόστος. Αυτό θα έχει αντίκτυπο στην αύξηση των μισθών στις προηγμένες οικονομίες, που για δεκαετίες περιοριζόταν από την ευρείας κλίμακας μετανάστευση. Ομοίως, ο νέος Ψυχρός Πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας θα επιφέρει κατακερματισμό της παγκόσμιας οικονομίας και αυστηρότερους περιορισμούς στο εμπόριο, κάτι που έχει ήδη ξεκινήσει από την εποχή Τραμπ.

Σημαντικό ρόλο θα παίξει και η κλιματική αλλαγή: οι τυφώνες, οι πλημμύρες, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, κυρίως όμως οι έντονες περίοδοι ξηρασίας, που βλάπτουν τις καλλιέργειες, καταστρέφουν τις σοδειές και αυξάνουν τις τιμές των τροφίμων. Τα πράγματα γίνονται χειρότερα με την καταπολέμηση των ορυκτών καυσίμων και την προσπάθεια άμεσης αντικατάστασής τους από «ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», κάτι όμως που είναι δύσκολο, λόγω του άναρχου χαρακτήρα της διαδικασίας και της κερδοσκοπίας των ιδιωτών της ενέργειας. Υπό αυτές τις συνθήκες, είναι αναπόφευκτες οι απότομες αυξήσεις των τιμών της ενέργειας, οι οποίες συμπαρασύρουν και τις τιμές των πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται σε ηλιακούς συλλέκτες, μπαταρίες, ηλεκτρικά οχήματα και άλλες «καθαρές» τεχνολογίες. 

Όλα τα παραπάνω μαρτυρούν με καθαρό τρόπο όλη την παράνοια που κουβαλά μέσα του ο παρηκμασμένος πια καπιταλισμός, που υποτάσσει τα πάντα στο κέρδος. Μόνο μια σχεδιασμένη κεντρικά και δημοκρατικά οικονομία θα μπορούσε να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις και να δώσει μια διέξοδο. 

 

Γιάννης Τριανταφύλλου