H ιστορία με τη σύγκρουση λεωφορείων στη Βούλα, κατά την οποία ο οδηγός εργαζόταν 16 ώρες, σαφώς αποτελεί ένα τραγικό γεγονός. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτό δεν είναι ένα μεμονωμένο γεγονός. Συμβαίνει στους κλάδους των μεταφορών. Αλλά συμβαίνει και παντού στην Ελλάδα.
Αυτό είναι το αποτέλεσμα των ανεξέλεγκτης υπερεργασίας,
είτε επιβάλλεται εκβιαστικά από τον εργοδότη, είτε
«επιλέγεται» από τον εργαζόμενο
Οι χαμηλοί μισθοί ωθούν τους εργαζόμενους να υποτάσσονται στους εργοδότες, κατόπιν απειλών. Αλλά και οικειοθελώς, με στόχο να αυξήσουν το πενιχρό εισόδημά τους. Τι ακούς: «Δεν αρκεί το μεροκάματο, πώς να ζήσω τα παιδιά».
Έτσι οι οδηγοί των μέσων μαζικής μεταφοράς υποχρεώνονται σε σερί δουλειά. Άυπνοι, χωρίς διατροφή. Ιδιαίτερα στον ιδιωτικό τομέα τα πράγματα έχουν εκτραχυνθεί. Μάταια φωνάζουν τα σωματεία. Τα δικαστήρια αφ’ υψηλού διαπιστώνουν το κακό. Αλλά είναι αργά. Το κακό έχει γίνει. Οι εργοδότες είναι σαφείς: «Με ελεύθερη βούληση ο τάδε εργαζόμενος δούλευε». Το αποτέλεσμα; Ατυχήματα!
Ας μπούμε όμως στο πεδίο των εργοδοτικών δικαιολογιών. Ο εργαζόμενος, κύριε εργοδότη, μπορεί να θέλει να δουλεύει 24 ώρες. Έχει ανάγκη. Ή δεν έχει οικογένεια. Πολλές δικαιολογίες υπάρχουν στην ελεύθερη βούληση. Και ψυχολογικές αυτοκαταστροφικές τάσεις.
Όμως αυτό που είναι αναγκαίο είναι να πούμε ένα STOP στην «ελευθερία» της καταστροφής. Να ορίσουμε ότι η εργασία είναι 8 ώρες. Πέντε ημέρες την εβδομάδα. Και άδεια υποχρεωτική. Και μισθός ικανός να ζήσουν οι άνθρωποι και οι φαμίλιες τους.
Δεν μας νοιάζει να εργάζονται οι άνθρωποι απάνθρωπα για να αυξήσουν τα εισοδήματά τους. Ειδικά όταν μεταφέρουν ανθρώπους ή εμπορεύματα. Γιατί και ο οδηγός εμπορευμάτων είναι επάνω στο οδικό δίκτυο που κινούμαστε όλοι.
Όμως στα ΜΜΜ έχουμε και άλλα φαινόμενα. Τα τραίνα κινούνται και σταματούν με παλαβούς ρυθμούς. Φρενάρουν απότομα, επιταχύνουν διαβολεμένα. Τα λεωφορεία δεν περιμένουν τους γέρους να κάτσουν και μετά να ξεκινήσουν. Κάποια ΜΜΜ είναι με παστωμένους επιβάτες και άλλα με μηδενικούς, ανάλογα το μέσο. Επίσης, ανοικτά παράθυρα, κλειστά παράθυρα, τσακωμοί, νεύρα, βρισιές. Ό,τι θέλει ο καθένας. Μια απόλυτα διεστραμμένη κατάσταση. Μια ελευθερία της βούλησης που καταλήγει σε παράκρουση.
Μόνο τα σωματεία των εργαζομένων και οι συλλογικότητες των χρηστών των ΜΜΜ μπορούν να βάλουν φρένο στην ψευτοελευθερία που επικαλούνται οι εργοδότες και το κράτος. Μόνο οι συλλογικές συμβάσεις και οι εργασιακοί κανόνες μπορούν να ξεδιαλύνουν τα πράγματα.
Αριστείδης Λάμπρου
