Είμαστε μπροστά σε ένα μακρύ κύμα ανάπτυξης;

Με νεοφιλελεύθερη πολιτική, χρέος 210% και παγκόσμια
αύξηση βασικών τιμών «απογειωθεί» η ελληνική οικονομία

Ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, Φωκίων Καραβίας, δήλωσε πρόσφατα ότι η χώρα μας βρίσκεται μπροστά σε μια περίοδο μακράς και υψηλής ανάπτυξης, τέτοιας που μόνο με τη δεκαετία του ’60 θα μπορεί να συγκριθεί! Αν οι «ηγέτες» του ελληνικού τραπεζικού συστήματος σκέπτονται έτσι, δεν είναι να απορούμε που οι ελληνικές τράπεζες κινδύνεψαν αρκετές φορές από το 2010 και μετά με χρεωκοπία, και σώθηκαν μόνο χάρη στις γενναίες ανακεφαλαιοποιήσεις από το αίμα του ελληνικού λαού.

Εδώ μιλάμε για άγνοια της οικονομικής ιστορίας. Το μακρύ κύμα ανάπτυξης από τα μέσα της δεκαετίας του ’50 έως τις αρχές της δεκαετίας του ’70 ήταν, κατ’ αρχάς, παγκόσμιο φαινόμενο, που οφειλόταν στην ορμητική ανοικοδόμηση της Ευρώπης, η οποία είχε ισοπεδωθεί από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Επιπλέον, οφειλόταν στη συμφωνία του Μπρέτον-Γουντς, που εξασφάλισε αδιατάρακτη νομισματική σταθερότητα, και, φυσικά, στην κεϋνσιανή οικονομική πολιτική. Τα κράτη επένδυαν στην παραγωγή, αλλά και στην επέκταση της κοινωνικής πρόνοιας, επιτρέποντας ταυτόχρονα στην εργατική τάξη, μέσα από τα τότε ισχυρά συνδικάτα της, να διεκδικεί ένα μερίδιο από αυτή την ανάπτυξη, ανεβάζοντας και τη δική της κατανάλωση κ.ο.κ.

Η ευνοϊκή αυτή συγκυρία έφτασε στα όριά της με τις κρίσεις των αρχών της δεκαετίας του ’70, και δεν πρόκειται να επανέλθει, για χίλιους δυο λόγους, ειδικά στη βάση μιας νεοφιλελεύθερης πολιτικής σαν κι αυτή που ακολουθεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη, αλλά λίγο πολύ και όλη η Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον, το διεθνές «άνοιγμα των αγορών», από τη δεκαετία του ’90, έχει αυξήσει τη συχνότητα και την ένταση των οικονομικών κρίσεων, με αποκορύφωμα αυτή του 2008-2012.

Δεν ξέρουμε αν ο κ. Καραβίας έχει κάποια μεταφυσική επικοινωνία με το «πνεύμα των αγορών», ωστόσο η άποψη ότι η παγκόσμια οικονομία δεν θα περάσει κάποια κρίση τα επόμενα χρόνια, ή, αν περάσει, η Ελλάδα (η πιο χρεωμένη χώρα στον κόσμο) δεν θα επηρεαστεί από αυτή, κινείται στα όρια της φαιδρότητας.

Αλλά ας επιστρέψουμε στην πραγματικότητα. Τα ελληνικά ομόλογα έχουν αρχίσει να δέχονται πιέσεις λόγω της διεθνούς αστάθειας στις τιμές. Το ΔΝΤ προειδοποιεί για χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης μετά το 2022 και μη μείωση του ελληνικού χρέους. Ενώ όλο και περισσότεροι μεγάλοι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι είμαστε κοντά στην επόμενη παγκόσμια κρίση χρέους. Θα επανέλθουμε. 

 

Πάρις Δάγλας