Παραγωγική ανασυγκρότηση μπορεί να γίνει μόνο με κεντρικό σχέδιο και δημόσιες επενδύσεις
 |
Η εγκατάλειψη της βιομηχανίας υπέρ των «υπηρεσιών» και του τουρισμού φτώχυνε τη χώρα, την έκανε ευάλωτη σε κρίσεις, υποβάθμισε το ανθρώπινο δυναμικό της. Και αποδυνάμωσε τάξη από την οποία εξαρτάται κάθε αισιόδοξη κοινωνική, δηλαδή την εργατική τάξη. |
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη και τα προσκείμενα σε αυτήν ΜΜΕ διατυμπανίζουν σε όλους τους τόνους για την «αναπτυξιακή πορεία» της χώρας και την «επαναβιομηχάνισή» της. Αναφέρονται κυρίως στις επενδύσεις ξένων και ντόπιων ολιγαρχών στον τουριστικό τομέα και κάποια πενιχρή χρηματοδότηση στην αμυντική βιομηχανία, που όμως υπολειτουργεί, και είναι υποστελεχωμένη, αδυνατώντας να παραγάγει προϊόντα που παρήγαγε με τις τεχνολογικές δυνατότητες προηγούμενων ετών.
Βέβαια, ο προσανατολισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το 1990 προς τον τομέα των υπηρεσιών, και κυρίως των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, απαξίωσε τη βιομηχανία σε χώρες σαν την Ελλάδα και έδιωξε προς την Ασία μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, χρηματοδοτώντας στον Νότο τουριστικά προγράμματα και ανάπτυξη υπηρεσιών, ενώ εδώ και μια εικοσαετία, έως και σήμερα, χρηματοδοτείται η «πράσινη ανάπτυξη».
Πηγαίνοντας πίσω, μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1950), ο λιγνίτης και τα υδροηλεκτρικά έργα, χρηματοδοτούμενα από την κρατική ΔΕΗ, έδωσαν τεράστια ώθηση στην ελληνική βιομηχανία, καθιστώντας τη χώρα αυτάρκη σε μεγάλο βαθμό: ναυπηγεία, χαλυβουργία, σωληνουργία, διυλιστήρια, χαρτοποιία, υαλουργία, κεραμοποιία, καπνοβιομηχανία, βιομηχανίες οχημάτων, παραγωγής αλουμινίου, αμυντική βιομηχανία, κλωστοϋφαντουργία, βιομηχανία ζάχαρης, παραγωγή ηλεκτρικών ειδών, κάθε είδους πλαστικά και πλήθος άλλων βιομηχανιών και βιοτεχνιών. Επίσης στον τομέα εξόρυξης ορυκτού πλούτου, εκτός του λιγνίτη, είχαμε ορυχεία βωξίτη, αλουμίνας, νικελίου, καυστικής μαγνησίας, μπετονίτη, περλίτη, ελαφρόπετρας, μαρμάρου, και άλλα. Να σημειωθεί ότι είμαστε η μοναδική χώρα παραγωγής χουντίτη, πρώτη χώρα σε παραγωγή περλίτη, δεύτερη σε μπετονίτη και ελαφρόπετρα και πρώτη σε εξαγωγή μαγνησίτη.
Το μερίδιο των βιομηχανικών προϊόντων το 1980 στο ΑΕΠ της χώρας ήταν 21,4%. Από τότε και μετά έως και σήμερα μειώνεται διαρκώς. Δηλαδή, από μια Ελλάδα σχεδόν πλήρη σε βιομηχανικά και βιομηχανοποιημένα αγροτικά προϊόντα (ζάχαρη, ντομάτα, κομπόστες), φτηνή ενέργεια και αρκετές εξαγωγές φτάσαμε στο σήμερα, όπου εισάγουμε πλήθος βιομηχανικών και αγροτικών προϊόντων, με το 20% των απασχολούμενων να εργάζονται στον κλάδο της διαμονής και της εστίασης, όταν ο μέσος όρος της Ε.Ε. είναι 6,3%. Το 1992 η βιομηχανία απασχολούσε το 25% του εργατικού δυναμικού, ενώ το 2022 το 16%. Η συρρίκνωση του αγροτικού τομέα έφτασε το 45%.
Η «απανθρακοποίηση» και το παραμύθι της «πράσινης ανάπτυξης» επιδείνωσαν την κατάσταση. Η αντικατάσταση των καλλιεργειών στα πιο εύφορα εδάφη με ασύμφορα αλλά επιδοτούμενα φωτοβολταϊκά οδήγησε στην καταστροφή του αγροτικού τομέα.
Σ’ αυτό ευθύνονται μεν οι νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις, αλλά μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχει και η τυχοδιωκτική ελληνική αστική τάξη. Μια αστική τάξη με μοναδικό μέλημα το γρήγορο και εύκολο κέρδος, μέσα από ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις και επιδοτήσεις. Αναφορές σε βιβλία ιστορικού περιεχομένου από τη δεκαετία του ’30 σχετικά με την ανάπτυξη της βιομηχανίας δείχνουν ότι η ελληνική αστική τάξη, αντί να εμπλακεί η ίδια στη βιομηχανική ανάπτυξη της χώρας, εκπληρώνοντας τον προοδευτικό ιστορικό της ρόλο, προτίμησε να εμπορεύεται τα προϊόντα που παρήγαγε το ξένο κεφάλαιο και να είναι εξαρτημένη από αυτό. Στην πορεία βέβαια η χώρα, όπως εξηγήσαμε, έφτιαξε βιομηχανία, όταν υπήρχε η κρατική πολιτική και η διεθνής κατάσταση του καπιταλισμού που επέτρεπε και ευνοούσε κάτι τέτοιο. Όμως σήμερα, με την κυρίαρχη πολιτική στη χώρα μας να είναι σε μια απόλυτα παρασιτική κατεύθυνση, οι βιομήχανοι λεηλατούν τα ευρωπαϊκά κονδύλια χτίζοντας τουριστικές κατοικίες και ξεπλένοντας μαύρο χρήμα από δραστηριότητες στην αλλοδαπή.
Δυνατές και ανθεκτικές οικονομίες χτίζονται πάνω στη βιομηχανία, ιδίως τη βαριά (χαλυβουργία, μεταλλουργία κ.λπ.) αλλά και τη σύγχρονη ηλεκτρονική βιομηχανία. Βασική προϋπόθεση η φτηνή ενεργειακή βάση, δηλαδή, σταθερή παραγωγή ενέργειας, όπως μέχρι πρότινος. Οι ιδιώτες σήμερα δεν είναι διατεθειμένοι να επενδύσουν κεφάλαια σε τομείς αργής απόδοσης κέρδους. Έτσι απαιτείται: εθνικοποίηση της ΔΕΗ για φτηνή παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη και υδροηλεκτρικά έργα αλλά και άλλες μορφές ενέργειας, καθώς και έρευνα για φυσικό αέριο, ενταγμένα όμως όλα σε ένα κεντρικό-δημόσιο σχέδιο, επαναλειτουργία της βαριάς βιομηχανίας αλλά και της αγροτοδιατροφικής, χρηματοδότηση και αναβάθμιση κρατικών τεχνικών σχολών, βαριά φορολόγηση του μεγάλου κεφαλαίου και κυρίως του μαύρου χρήματος. Η τεχνογνωσία υπάρχει και οι νέοι επιστήμονες που εκδιώχθηκαν μπορούν να επιστρέψουν από την Ευρώπη.
Χρήστος Χατζής
