Από την ιστορία των Ελλήνων Τροτσκιστών Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ Οι «Δημοκρατικές Επιτροπές Αντίστασης» (ΔΕΑ)

 

Η επικήρυξη του Γιάννη
Βερούχη από τη Χούντα

Η αντιστασιακή οργάνωση-κίνημα «Δημοκρατικές Επιτροπές Αντίστασης» (ΔΕΑ), ιδρύθηκε και καθοδηγήθηκε από την επαναστατική τροτσκιστική οργάνωση «Κομμουνιστικό Διεθνιστικό Κόμμα Ελλάδας (Κ.Δ.Κ.Ε.) – 4^η ΔΙΕΘΝΗΣ».

1)  Τα ΔΕΑ και οι εχθροί τους

● Η ύπαρξη και δράση των ΔΕΑ και φυσικά και των τροτσκιστών αποσιωπήθηκε από όλα τα αστικά και τα σταλινικά κόμματα: Αλλά και από τους διάφορους κάπηλους των επαναστατικών ιδεών, που για να καλύψουν την προσωπική τους κατάπτωση και λιποψυχία, διέγραψαν εσκεμμένα την ιστορία των Ελλήνων Τροτσκιστών και των ΔΕΑ.

2) Η προετοιμασία μας

● Η δικτατορία της 21^ης Απριλίου 1967 βρήκε τους Τροτσκιστές της οργάνωσης ΚΔΚΕ «Κομμουνιστικό Διεθνιστικό Κόμμα Ελλάδας», έτοιμους να αντισταθούν εναντίον της.

Αυτή η ετοιμότητα ήταν το καταστάλαγμα μιας επίμονης εργασίας 17 περίπου ετών, όπου μεσολάβησαν δύο φάσεις αριθμητικής και πολιτικής ανάπτυξης.

Σ’ αυτό το διάστημα η τροτσκιστική οργάνωση διαπαιδαγωγήθηκε: Πρώτον: Πάνω στο έμπρακτο μαχητικό πνεύμα του αγώνα, της αυτοθυσίας, και της αυτοπεποίθησης. Δεύτερον: Στην πάλη μέσα στην εργατική τάξη διαμέσου της εισχώρησης και της κατάληψης εργατικών σωματείων. Και τρίτο: Στην ανάπτυξη της πολιτικής μόρφωσης, για την οποία η οργάνωση άνοιξε ένα δικό της βιβλιοπωλείο.

Όλη αυτή η διαπαιδαγώγηση άρχισε από την «Περιφερειακή Επιτροπή» και ολοκληρώθηκε και σε πολύ μεγαλύτερο βάθος, από την «Οργανωτική Επιτροπή» της οργάνωσης.

Μέσα όμως σ’ αυτά τα 17 χρόνια διαπαιδαγώγησης της οργάνωσης οι Έλληνες Τροτσκιστές ασχολήθηκαν και με την ιστορία τους, και διαμόρφωσαν: Μια βαθιά εκτίμηση προς τους αγωνιστές τροτσκιστές που στη χιτλερική κατοχή συμμετείχαν αποφασιστικά στην πάλη της αντίστασης του ελληνικού λαού.

Αλλά επίσης όμως και διαμόρφωσαν μια βαθιά περιφρόνηση και αποστροφή, για κάθε άμαχο θρασύδειλο και πλαδαρό συζητητικό στοιχείο.

Για όλους αυτούς τους λόγους η τροτσκιστική οργάνωση ήταν προετοιμασμένη να σταθεί στο επαναστατικό της καθήκον, κα γι’ αυτό και ήταν έτοιμη να κινηθεί, και κινήθηκε.

3)  Οι αποφασιστικές στιγμές

Αυτκόλλητα των ΔΕΑ με γόμα σαν διάτρητα
γραμματόσημα (πρακτικά-γρήγορα-και
ασφαλή για κάθε χώρο). Κρατούσαμε το 
"γραμματόσημο" ανάμεσα στα δάχτυλα και
αστραπιαία το σαλιώνουμε και το κολλούσαμε

● Tις πρωινές ώρες της 21^ης Απριλίου, έγινε μια μη προγραμματισμένη και σχεδόν τυχαία συντομότατη συνάντηση, στη δεύτερη στοά της οδού Ζήνωνος, τριών εκ των μελών της ηγεσίας του Κ.Δ.Κ.Ε. Αυτοί ήταν οι Βερούχης Γ., Δαλαβάγκας Γ. και Λιβιεράτος Μ.

Εκεί και οι τρεις είπαν ταυτόχρονα τα ίδια πράγματα και συμφώνησαν πλήρως: Ότι έπρεπε να καλεστεί ο ελληνικός λαός να αντιτάξει στη δικτατορία, την αντίστασή του με ένα κίνημα επιτροπών, και ότι ήταν άμεσο καθήκον της οργάνωσης του ΚΔΚΕ να πρωτοστατήσει αμέσως σ’ αυτό το κίνημα, το οποίο εκ των πραγμάτων θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ένα κοινωνικό κίνημα των καταπιεζομένων.

Επίσης συμφώνησαν στο όνομα (ΔΕΑ) «Δημοκρατικές Επιτροπές Αντίστασης», και γενικά στην τακτική.

Τελικά ο υπεύθυνος οργανωτικού και κινητοποιήσεων Γ. Βερούχης εδήλωσε ότι θα συγκέντρωνε τις γνώμες των υπολοίπων μελών της εννεαμελούς «κεντρικής επιτροπής», και σε περίπτωση που ήταν θετικές, θα κινητοποιούσε αμέσως της οργάνωση.

Και όλα αυτά πραγματοποιήθηκαν αυθημερόν.

 4) Η Κεντρική Επιτροπή αποφασίζει

 ●

Ο πρώτος κατά σειρά ήταν ο Λάζαρος Τουρνόπουλος, που ενημερώθηκε για τη συζήτηση με τους προηγούμενους και συμφώνησε απόλυτα.

Μετά συζητήθηκαν οι συνέπειες του κινδύνου από τη συμμετοχή, αλλά και τη μη συμμετοχή της οργάνωσης στην αντίσταση και συμφώνησαν ότι:

Στην περίπτωση συμμετοχής στην αντίσταση, υπήρχε ο κίνδυνος της συντριβής της κάτω από τα αλύπητα χτυπήματα της δικτατορίας.

Στην περίπτωση όμως της μη συμμετοχής, παραμόνευε ο κίνδυνος του πολιτικού εκφυλισμού της οργάνωσης από την επικράτηση του άμαχου απομονωτικού πνεύματος. Και αυτός ο κίνδυνος, ο πολιτικός κίνδυνος, ήταν όχι απλώς ο μεγαλύτερος αλλά ο θανάσιμος κίνδυνος.

Στη συνέχεια συζήτησαν το περιεχόμενο της έκτακτης εντολής του οργανωτικού υπεύθυνου προς ολόκληρη την οργάνωση. Μετά ο Λάζαρος ρώτησε. «Πότε θα δες τον Χρήστο; (τον Χ. Αναστασιάδη)». «Πάω εκεί γιατί θέλω τη γνώμη του τώρα». «Δεν χρειάζεται να τον δεις. Εγγυούμαι προσωπικά ότι συμφωνεί μαζί μας. Και ακόμα θέλω να με βάλεις σύνδεσμο επαφής μεταξύ εσένα και αυτουνού». «Το δέχομαι αλλά προσωρινά».

Έπειτα ο παλαίμαχος Στεφ. Χατζημιχελάκης, καθώς και τα άλλα τρία νεότερα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής, άκουσαν με ενθουσιασμό και περηφάνια την πρόταση για τον πρωτοποριακό ρόλο της οργάνωσής μας στην αντίσταση.

 

5) Έκτακτη Εντολή

 

● Το απόγευμα της 21^ης Απριλίου και ώρα 6 διαβιβάστηκε από τον υπεύθυνο κινητοποιήσεων προς την οργάνωση η εξής έκτακτη εντολή.

  

«Έκτακτη απόφαση κεντρικής επιτροπής»

«1) Καλούμε τον ελληνικό λαό να αντιτάξει στη δικτατορία την αντίστασή του, με ένα κίνημα επιτροπών που εμείς το ονομάζουμε “Δημοκρατικές Επιτροπές Αντίστασης” (ΔΕΑ). Και πρωτοστατούμε στη συγκρότηση αυτού του κινήματος, το οποίο εκ των κοινωνικών πραγμάτων μπορεί να αναπτυχθεί φυσιολογικά προς την καυεύθυνση ενός κοινωνικού κινήματος καταπιεζομένων.

2) Για την πολιτική σχέση της οργάνωσής μας με τα ΔΕΑ, την πολιτική της οργάνωσής μας, τον τεχνικό εξοπλισμό των ΔΕΑ, και την αυτόβουλο αντιδικτατορική κατεύθυνσή τους θα ακολουθήσει άμεση προφορική κατατόπιση.

3) Αποφασίζουμε την άμεση υποχρεωτική εφαρμογή όλων των εκτάκτων μέτρων ασφαλείας, και την άμεση υποχρεωτική λειτουργία του αυτόνομου ελαστικού κώδικα επικοινωνίας κατά όργανο.

4) Και ζητάμε την άμεση σύνταξη-εκτύπωση και διανομή προκηρύξεων με την υπογραφή ΔΕΑ, που να χτυπάνε τη δικτατορία και να καλούν τον ελληνικό λαό σε αντίσταση.

Η σύνταξη των προκηρύξεων, να μη γίνει στη δική μας πολιτική γλώσσα.

5) (Το πολεμικό σύνθημα αυτής της επιχείρησής μας είναι: υπερέχουμε του αντιπάλου σε ταχύτητα, ακρίβεια, πρωτοτυπία και έκτακτους ελιγμούς)».

Αυτή η έκτακτη εντολή διαβιβάστηκε αλυσιδωτά, και αυστηρά μόνο προφορικά. Οι οργανωτικοί απολογισμοί της επομένης εβεβαίωσαν: Ότι τη νύχτα της 21^ης Απριλίου ρίχτηκε στους δρόμους της Αθήνας, μεγάλος αριθμός προκηρύξεων των ΔΕΑ. Να λάβουμε υπόψη, ότι οι σχηματισμοί της οργάνωσης ήταν εξοπλισμένοι από πριν, με γραφομηχανές, πολύγραφους (τάβλι και μηχανάκια) και όλα τα αναγκαία υλικά για την εκτύπωση προκηρύξεων κ.λπ.

 

6)  Προβλήματα, λύσεις και τοποθετήσεις

που χρειάστηκε να εξηγούμε υπομονετικά:

● Η οργάνωσή μας, το ΚΔΚΕ, διατηρεί εις το ακέραιο τον αδιάλλακτο και ανυποχώρητο πολιτικό και ιδεολογικό της σκοπό. Και τα ΔΕΑ στην πρώτη φάση τους αναπτύσσονται αυτόβουλα πάνω σε μια γενική αντιδικτατορική πάλη.

Κάθε σχηματισμός του ΚΔΚΕ, δημιουργεί επιτροπές ΔΕΑ, κάθε επιτροπή άλλες επιτροπές, και αλυσιδωτά εφοδιάζονται με τα αναγκαία εκτυπωτικά μέσα και υλικά, χωρίς κανέναν όρο παρά μόνο τη χρησιμοποίησή τους.

● Η ασφάλειά μας από την εχθρική καταδίωξη θα εξαρτηθεί άμεσα από την γρήγορη ανάπτυξη των ΔΕΑ. Μόνο ένα πλατύ κίνημα μπορεί να διαφυλάξει την ηγεσία του.

Να επιμείνουμε στην τακτική: Γρήγορη ανάπτυξη των ΔΕΑ, αποκέντρωση, και συνεχή παραπλάνηση και αιφνιδιασμό του αντιπάλου.

● Η σχέση ΚΔΚΕ-ΔΕΑ απαιτεί έναν συνδυασμό της στενότερης δυνατής οργανωτικής λειτουργίας του ΚΔΚΕ, και της πλατύτερης δυνατής ανάπτυξης των ΔΕΑ. Και αυτή η σχέση πρέπει να ανυψωθεί σε υποδειγματική σχέση αρμονίας.

● Η ανάπτυξη των ΔΑ απαίτησε μια επάρκεια οικονομικών, εκτυπωτικού εξοπλισμού και υλικών. Και όλα τακτοποιήθηκαν με τόλμη και πρωτοτυπία.

● Η σύλληψη του μέλους της ηγεσίας του ΚΔΚΕ, Γιώργη Δαλαβάγκα, επέβαλε την ενίσχυση του συνωμοτισμού, όπως την αντικατάσταση προσωπικών συναντήσεων, δια των συνδέσμων κ.λπ. και φυσικά και την παράταση της αναστολής της σύσκεψης της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΔΚΕ.

● Έγγραφο της «υποδιεύθυνσης γενικής ασφαλείας Αθηνών» αναφέρει ότι: από τις 21 Απριλίου έως το τέλος του 1967, οι επώνυμες εκρήξεις βομβών στο κέντρο της Αθήνας ήταν 9. Οι 8 ήταν των «ΔΕΑ» και μια της «Δημοκρατικής Άμυνας».

 

7) Τι ήταν η αντίσταση των Τροτσκιστών

● Η αντίσταση των Τροτσκιστών κατά της δικτατορίας, εντάσσεται στις αγωνιστικές και ηρωικές παραδόσεις της ιστορίας μας.

● Οι Τροτσκιστές με την πρωταγωνιστική παρουσία τους στον αγώνα κατά της δικτατορίας απέδειξαν έμπρακτα ότι ήταν οι εκφραστές της μαχητικής αποφασιστικότητας και του ανυποχώρητου καρτερικού πνεύματος.

● Η οργάνωση των Τροτσκιστών, μπήκε στον αγώνα κατά της δικτατορίας έχοντας 55 μέλη, και τα ΔΕΑ που πρωτοστάτησε για τη συγκρότησή τους έφθασαν περί τα 440. Στον αγώνα αυτό η τροτσκιστική οργάνωση αποδείχθηκε όχι μόνο δυναμική αλλά και εκπληκτικά ανθεκτική.

Δύο Γερμανοί δημοσιογράφοι που διερεύνησαν τα βασανιστήρια της Χούντας, στο βιβλίο τους απένειμαν τον τίτλο του ανθεκτικότερου ατόμου σ’ αυτά τα βασανιστήρια, στον Γιώργο Χατζή. Ήταν τροτσκιστής εργάτης και στέλεχος των ΔΕΑ.

Η οργάνωση δέχθηκε αλλεπάλληλες ομαδικές συλλήψεις, με τα νεότερα μέσα βασανιστηρίων, και δίκες με βαριές ποινές.

Και όμως συνέχισε όσο μπορούσε να εφοδιάζει και να συντονίζει τα ΔΕΑ για ένα αρκετό διάστημα.

Και εξασθένισε η ενίσχυση της πάλης των ΔΕΑ, μόνο όταν τα συλληφθέντα μέλη τους έφθασαν τα 45 και η ηγεσία τους είχε συλληφθεί ή ήταν σε σκληρή καταδίωξη.

Οι στενότεροι συνεργάτες του οργανωτικού υπεύθυνου, του εργάτη Γιάννη Βερούχη, στον καθοδηγητικό συντονισμό των ΔΕΑ ήταν: ο παλαίμαχος προλετάριος σύντροφος Λάζαρος Τουρνόπουλος και οι νέοι σύντροφοι της «οργανωτικής επιτροπής» της οργάνωσης. Ο εργάτης Γιώργος Κώτσου, και οι φοιτητές Γιώργος Γλυνός, Περικλής Γρίβας, Γιάννης Φαρμάκης και άλλοι…

 

  Γιάννης Βερούχης (1931-2010)

 

Οι πρώτες δίκες και καταδίκες

Στις 18 Οκτωβρίου 1967 άρχισε στο έκτακτο στρατοδικείο Αθηνών η πρώτη δίκη κατά των μελών των “ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ” (ΔΕΑ).

Oι κατηγορούμενοι ήταν οι εξής 38: 1) Χατζής Γιώργος, 2) Γλυνός Γιώργος, 3) Σωτηράκος Αντώνης, 4) Σουβατζόγλου Ανέστης, 5) Δαμίγος Αντώνης, 6) Δαμίγου Μάτα, 7)Αμπάβης Κώστας, 8) Ανθρωπόπουλος Ιάκωβος, 9) Τζανανδρέας Νίκος, 10) Τζανανδρέα Μίνα, 11) Χρυσικός Δάντης, 12) Δημητρίου Πέτρος, 13) Βλαδίμηρος Λάζαρος, 14) Παπούλια Μαρία, 15) Παπανικολάου Θύμιος, 16) Κοβάνης Τάσος, 17) Χατζηκυπραίου Αργύρης, 18) Δούκας Νίκος, 19) Ροδάκη Δέσποινα, 20) Μαυροσκούξης Αριστείδης, 21) Αργυροκαστρίτης Γιάννης, 22) Αργυροκαστρίτης Αλέκος, 23) Αναστασόπουλος Δημήτρης, 24) Κάτος Παναγιώτης, 25) Φαρμάκης Γιάννης, 26) Βερβενιώτου Αναστασία, 27) Βερβενιώτου Χριστίνα, 28) Γεωργαδάκη Μαρία, 29) Καββαδία Μαρία, 30) Καραμπουρνιώτης Δημήτριος, 31) Καλαθάκη Αλεξία, 32) Χανιώτης Λάμπρος, 33)Ξενάκη Δέσποινα, 34) Χατζηλουκά Σούλα, 36) Γρίβας Περικλής, 37) Κώτσου Βάσω, 38) Αναγνωστόπουλος Κώστας.

Οι μισοί απ’ αυτούς δικάστηκαν με βάριέες ποινές και οι υπόλοιποι με μικρότερες. Στην δίκη αυτή οι κατηγορούμενοι αγωνιστές άνδρες και γυναίκες κράτησαν μια θαυμάσια στάση, και αντιμετώπισαν τους στρατοδίκες με θάρρος και κατάγγειλαν τη δικτατορία.

Υπήρχαν και  άλλοι 6 κατηγορούμενοι αλλά ήταν ασύλληπτοι. Αυτοί ήταν οι Γ. Βερούχης, Γ. Κώτσου, Γ. Καλογρίδης, Π. Νέαρχος, Χ. Τρικαλινός και Γ. Παπαγιαννέας. Έως τότε είχαν προηγηθεί και άλλες συλλήψεις και επακολούθησαν και νέες συλλήψεις, βασανιστήρια και δίκες.

 

Πολυγραφημένες εφημερίδες-προκηρύξεις

Εφημερίδες: ”ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ”, ”ΛΑΟΣ”, ”ΚΛΕΙΔΙ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ”, ”ΦΛΟΓΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ”, ”ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ”, ”ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ”, ”ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ”, ”ΛΑΟΣ”, ”ΦΟΙΝΙΚΑΣ”, ”ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ”, ”ΛΑΟΣ”, ”ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑΣ”, ”ΕΛΛΗΝΑΣ”, ”ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΛΑΟΣ”,”ΓΡΟΘΙΑ”.

Οι ομάδες (επιτροπές των ΔΕΑ) ήταν: Και σύνταξης, εκτύπωσης και διανομής πολυγραφημένων εφημερίδων, αλλά κυρίως ήταν ομάδες εκτύπωσης και διανομής προκηρύξεων.

Εφημερίδα της κεντρικής κατεύθυνσης των ΔΕΑ ήταν ο “ΦΟΙΝΙΚΑΣ”.