Πεδίον δόξης λαμπρό για τις φαρμακοβιομηχανίες η παχυσαρκία και το ενδιαφέρον για θεραπείες απώλειας βάρους, το οποίο βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών, ειδικά στις ΗΠΑ. Τα τρία τέταρτα των Αμερικανών είναι παχύσαρκοι ή υπέρβαροι. Το 2020 οι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι αντιστοιχούσαν στα δύο πέμπτα του παγκόσμιου πληθυσμού. Μέχρι το 2035, όπως αναφέρει η Παγκόσμια Ομοσπονδία Παχυσαρκίας, το ποσοστό αυτό, με τις τάσεις που υπάρχουν, μπορεί να ξεπεράσει το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού, με τους υπέρβαρους ή παχύσαρκους να φτάνουν τα 4 δις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη σωματική και ψυχική υγεία της ανθρωπότητας συνολικά.
Ο Ένγκελς, στο βιβλίο του «Η κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία», υποστηρίζει το εξής: «Τους στερούν (σ.σ. τους εργάτες) από κάθε ευχαρίστηση, εκτός απ’ τη σεξουαλική ευχαρίστηση και την ευχαρίστηση του ποτού, σε ανταπόδοση όμως τους αναγκάζουν να εργάζονται καθημερινά, ως την ολοκληρωτική εξάντληση όλων των φυσικών και ηθικών τους δυνάμεων, και τους σπρώχνουν με αυτό τον τρόπο στις χειρότερες υπερβολές στις δυο μονάχα ευχαριστήσεις που τους απομένουν». Με μια διαλεκτική υλιστική προσέγγιση, στις σημερινές καπιταλιστικές κοινωνίες (ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες) η παχυσαρκία είναι ακριβώς ένα παρόμοιο σύμπτωμα. Σε έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται από την ατομικοποίηση και τον ανταγωνιστικό τρόπο ζωής, χωρίς ελεύθερο χρόνο, με το άγχος της εντατικοποιημένης εργασίας από τη μία και την απειλή της απόλυσης από την άλλη, με την προώθηση του καταναλωτισμού στο έπακρο και τον κατακλυσμό διαφημίσεων, κυριαρχεί μια κάκιστη διατροφή, με υψηλή κατανάλωση επεξεργασμένων προϊόντων και έλλειψη άσκησης. Πρόκειται δηλαδή για ένα κοινωνικό περιβάλλον που ωθεί τον κόσμο να χρησιμοποιεί το φαγητό –και όχι μόνο βέβαια– ως μηχανισμό αντιμετώπισης του στρες, ως διέξοδο από τα αυξανόμενα προβλήματα.
Για τις φαρμακοβιομηχανίες, που δήθεν κόπτονται για την υγεία μας, αυτό ανοίγει μια τεράστια αγορά κερδοφορίας για τα επόμενα χρόνια. Με ρυθμούς φρενήρεις ανακοινώνουν επενδυτικά πλάνα δισεκατομμυρίων δολαρίων για την παραγωγή φαρμάκων που ισχυρίζονται πως, εκτός από τον διαβήτη, καταπολεμούν και την παχυσαρκία. Η εταιρεία Eli Lilly & Co, με την αυξανόμενη ζήτηση των φαρμάκων της (Zepbound και Mounjaro) για τον διαβήτη τύπου 2, τα οποία ισχυρίζεται ότι βοηθούν στην απώλεια βάρους, είδε τις μετοχές της να εκτοξεύονται και τη χρηματιστηριακή της αξία να αγγίζει τα 408 δις δολάρια. Έτσι ξεπέρασε ακόμη και την Johnson & Johnson και έγινε η μεγαλύτερη φαρμακευτική εταιρεία στον κόσμο. Η δανική φαρμακοβιομηχανία NovoNordisk, η οποία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του νέου «χρυσού πυρετού» της παραγωγής φαρμάκων αδυνατίσματος (Ozempic και Wegovy) και των συστατικών τους, διπλασίασε τη χρηματιστηριακή της αξία μέσα σε δύο χρόνια (φτάνοντας τα 326 δις δολάρια) και έγινε η δεύτερη πιο πολύτιμη εισηγμένη φαρμακοβιομηχανία στον κόσμο. Οι Amgen, AstraZeneca και Pfizer εργάζονται σε ανταγωνιστικά φάρμακα, που έχουν τον ίδιο στόχο, τον τεράστιο αριθμό των παχύσαρκων ανά τον κόσμο. Στο τέλος του 2022 οι κλινικοί γιατροί στις ΗΠΑ έγραψαν πάνω από 9 εκατομμύρια συνταγές για αυτά τα φάρμακα. Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, οι μόνοι ωφελημένοι θα είναι οι φαρμακευτικοί κολοσσοί. Οι παρενέργειες των εν λόγω φαρμάκων φυσικά δεν λείπουν. Η ιστοσελίδα Mail Online διαπίστωσε ότι έχουν καταγραφεί πάνω από 7.200 σοβαρές ανεπιθύμητες παρενέργειες της σεμαγλουτίδης (η δραστική ουσία που εμπεριέχεται σε αυτά τα φάρμακα). Γαστρεντερικές διαταραχές, ναυτία και εμετός, κοιλιακό άλγος, διαταραχές στο νευρικό σύστημα, ψυχιατρικές διαταραχές με αυτοκτονικές συμπεριφορές και ενδεχόμενη αύξηση του κινδύνου εκδήλωσης καρκίνου.
Αποκαλύπτεται για άλλη μια φορά ότι το σαθρό οικοδόμημα της καπιταλιστικής κοινωνίας είναι ανίκανο πια να προστατεύσει τους πολίτες. Η υγειονομική περίθαλψη πρέπει να έχει επίκεντρο τον ασθενή και όχι το κέρδος. Γι’ αυτό είναι μονόδρομος η πάλη για: εθνικοποίηση των φαρμακοβιομηχανιών, ένα σύγχρονο δημόσιο σύστημα υγείας προσβάσιμο σε όλους, έλεγχο των συνταγογραφήσεων με βάση τις πραγματικές ανάγκες των ασθενών και όχι τα συμφέροντα των φαρμακευτικών εταιρειών, φθηνά ποιοτικά τρόφιμα για όλους και ανθρώπινες συνθήκες εργασίας και διαβίωσης!
Όλγα Στεφανίδου