 |
Το παγκόσμιο κίνημα
αφύπνισης των γυναικών αποτελεί μια μεγάλη
ελπίδα για την κοινωνική
απελευθέρωση της ανθρωπότητας
|
8 Μαρτίου 1857. Οι εργάτριες της
κλωστοϋφαντουργίας και του ιματισμού ξεχύθηκαν μαζικά στους δρόμους της Νέας
Υόρκης, διαδηλώνοντας για καλύτερες συνθήκες δουλειάς, μείωση των ωρών εργασίας
και ίσες αμοιβές. Μια διαδήλωση η οποία σηματοδότησε την απαρχή ενός γυναικείου
κινήματος σε παγκόσμια κλίμακα.
8 Μαρτίου 1917. Στην Πετρούπολη
της τσαρικής Ρωσίας οι εργάτριες της κλωστοϋφαντουργίας διαδηλώνουν μαζικά
στους δρόμους της πόλης, για «ψωμί και ειρήνη», διαμαρτυρόμενες για την έλλειψη
τροφίμων και απαιτώντας τον τερματισμό του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Κανείς δεν
πίστευε ότι αυτή η διαδήλωση θα σηματοδοτούσε την αρχή της Ρωσικής Επανάστασης!
8 Μαρτίου 2020. Ενώ οι γυναίκες
αποτελούν το μισό εργατικό δυναμικό του κόσμου, το 42% αυτών εργάζονται στις
πιο επισφαλείς θέσεις εργασίας (οικιακές βοηθοί, καθαριότητα, επαγγέλματα
φροντίδας), το μισθολογικό χάσμα με τους
άνδρες βρίσκεται στο 30%, ενώ είναι επιφορτισμένες με άλλο ένα ωράριο (σε
κάποιες χώρες είναι συν 14 ώρες ημερησίως), αυτό της απλήρωτης εργασίας για τη φροντίδα όλης της οικογένειας. Οι
προσδοκίες της κοινωνίας να ανταποκριθεί η γυναίκα των λαϊκών στρωμάτων στους
κοινωνικούς της ρόλους, της καλής νοικοκυράς, μάνας, συζύγου, κόρης, νύφης κ.ά.
καλά κρατεί, και μάλιστα σε ένα καθεστώς
όπου, με τις περικοπές και τη διάλυση των κοινωνικών παροχών, το φορτίο αυτό
πολλαπλασιάζεται. Η σεξιστική βία στα χρόνια της λιτότητας έχει αυξηθεί, με
την απειλή της ανεργίας.
Σύμφωνα
με επίσημες στατιστικές, το 44% των Ευρωπαίων πιστεύουν ότι η γυναίκα πρέπει να
επικεντρώνεται στη φροντίδα της οικογένειας, και στο ένα τρίτο των κρατών μελών
της Ε.Ε. το ποσοστό αυτό δεν είναι μικρότερο από 70%! Μία στις τρεις γυναίκες έχει βιώσει σωματική ή σεξουαλική βία από 15
ετών και το 55% των γυναικών στην Ε.Ε. έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση.
Στην Αργεντινή, κάθε τριάντα ώρες δολοφονείται μια γυναίκα. Στην Πολωνία, όπως
και στην Ισπανία, οι γυναίκες αγωνίζονται για την νομιμοποίηση των αμβλώσεων.
Στη Βραζιλία, ο μισογυνισμός του Μπολσονάρο έχει ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων.
Στην Ιταλία, με πρόσχημα την «ισότητα», κατατέθηκε νομοσχέδιο που απειλεί τα
κατακτημένα δικαιώματα των γυναικών όσον αφορά την επιμέλεια των παιδιών και τη
διατροφή σε περίπτωση διαζυγίου, γυρνώντας το «ρολόι» πενήντα χρόνια πίσω. Στη
Γαλλία, αλλά και στην Ελλάδα, η
συνταξιοδοτική «μεταρρύθμιση» μειώνει τις συντάξεις και αυξάνει την ηλικία
συνταξιοδότησης, κάτι που πλήττει ιδιαίτερα τις γυναίκες, ενώ έχει καταργηθεί
το δικαίωμα των γυναικών να βγαίνουν νωρίτερα 5 χρόνια στη σύνταξη λόγω της
επιβάρυνσής τους με τη φροντίδα των παιδιών. Το ζήτημα της νομιμότητας των
αμβλώσεων έρχεται ξανά στο προσκήνιο και σε χώρες που εδώ και χρόνια έχουν
νομιμοποιηθεί, όπως στην Ελλάδα και τη Γερμανία. Στις ΗΠΑ, οι περικοπές των
δαπανών στην εκπαίδευση και τους κοινωνικούς θεσμούς είχαν άμεσο αντίκτυπο στην
καθημερινότητα της γυναίκας.
Στην Ασία, το ένα
τέταρτο των ανδρών παραδέχεται ότι έχει βιάσει γυναίκα. Σε πολλές αφρικανικές
και ασιατικές χώρες, πάνω από το 50% των κοριτσιών οδηγούνται σε πρόωρο γάμο
χωρίς τη θέλησή τους.
Στην Ινδία, οι δολοφονίες και οι βιασμοί των γυναικών είναι στην ημερήσια
διάταξη. Η Νότια Αφρική έχει τους υψηλότερους δείκτες βιασμών. Η ιατρική περίθαλψη σε αυτές τις χώρες
είναι σχεδόν ανύπαρκτη για τις γυναίκες ακόμη και την ώρα της γέννας.
Παράλληλα,
τα τελευταία χρόνια οι γυναίκες έχουν μπει δυναμικά στο προσκήνιο των ταξικών
αγώνων. Το γυναικείο κίνημα είναι το «ηχείο» της κοινωνικής δυσαρέσκειας, της
αδικίας και τις ανισότητας και εξαπλώνεται από χώρα σε χώρα, ενάντια στον
καπιταλισμό και τις πατριαρχικές σχέσεις που βρίσκονται στη ρίζα της
εκμετάλλευσης των γυναικών. Οι γυναίκες
εκφράζουν την οργή της εργατικής τάξης, της οποίας είναι αναπόσπαστο κομμάτι. Η
άμεση σύνδεση των γυναικείων διεκδικήσεων με τα συνδικάτα είναι βασική
προϋπόθεση ένταξης του γυναικείου κινήματος στο εργατικό κίνημα. Διεκδικήσεων
όπως: Προστασία της μητρότητας και παιδική μέριμνα. Κοινωνικές δομές φροντίδας
και δικαίωμα στην έκτρωση. Καθεστώς προστασίας για τις κακοποιημένες γυναίκες και
τις μονογονεϊκές οικογένειες. Δικαίωμα στην εργασία με ίσες αμοιβές.
Ο αγώνας για τη
χειραφέτηση της εργαζόμενης γυναίκας είναι διπλός: και ως γυναίκας και ως
εργαζόμενης. Μέσα στην τάξη της και για την τάξη της.
Όλγα Στεφανίδου
