Η διαμεσολάβηση εντάσσεται στο πλαίσιο μιας ακόμα πιο
ταξικής δικαιοσύνης, ενώ ανοίγει τον δρόμο σε ιδιωτικά «παρα-δικαστήρια»
 |
Εκδήλωση για τη διαμεσολάβηση. Ο αντιδραστικός,
ταξικός χαρακτήρας
του θεσμού της διαμεσολάβησης θα αποκαλύπτεται όλο και
περισσότερο.
|
● Με το ξεκίνημα ήδη των μνημονίων, τον
Δεκέμβρη του 2010, η τότε κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ εισήγαγε τον θεσμό της
«διαμεσολάβησης», δήθεν για να βοηθήσει τους πολίτες να επιλύουν τις διαφορές
τους χωρίς αντιδικίες. Δεν είναι τυχαίο
ότι ο νόμος ήρθε παράλληλα με άλλα μέτρα, όπως ο εξοντωτικός πολλαπλασιασμός
των παραβόλων της δίκης, που είχαν ως προφανή σκοπό να εμποδίσουν την πρόσβαση
της μεγάλης μάζας του λαού στα δικαστήρια. Η διαμεσολάβηση τότε εισήχθη ως
προαιρετική, στήθηκε όμως, με τη συνεργασία κυρίως των φιλικών προς το ΠΑΣΟΚ
συνδικαλιστών (όπως του προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά), ένας ολόκληρος μηχανισμός ίδρυσης «Κέντρων
Εκπαίδευσης» και χορήγησης του τίτλου του «διαμεσολαβητή» σε δικηγόρους
(τότε μόνο αυτοί δικαιούνταν) αντί αδρού τιμήματος, που έφτανε και τα δυόμισι
χιλιάδες ευρώ για δέκα μόλις μέρες μαθημάτων. Πράγματι, δεκάδες –νέοι κυρίως– δικηγόροι
έσπευσαν να «αγοράσουν» τον τίτλο, ελπίζοντας σε ένα εισόδημα.
● Το έτος 2018 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ
έκανε το επόμενο βήμα: ψήφισε νόμο που κήρυξε τη διαμεσολάβηση υποχρεωτική.
Ειδικότερα, με τον νόμο αυτό, ορίστηκε ότι τον τίτλο του διαμεσολαβητή μπορεί
να «αγοράσει» οποιοσδήποτε απόφοιτος ΑΕΙ, άσχετος με τη νομική επιστήμη. Η
διαδικασία για τον συμμετέχοντα έγινε ιδιαιτέρως ακριβή (πρακτικά τουλάχιστον 300
ευρώ), ενώ απαγορεύτηκε να μπορείς
να πας στο δικαστήριο αν δεν είχες υποβληθεί πρώτα σε αυτή, σε υποθέσεις
ζημιών από τροχαία ατυχήματα, κοινοχρήστων πολυκατοικίας κ.λπ. – δηλαδή σε
υποθέσεις με μικρό συνήθως οικονομικό αντικείμενο, όπου ο πολίτης θα προτιμούσε
να μην κάνει τίποτα και επί της ουσίας να δεχτεί τα ψίχουλα της ασφαλιστικής
εταιρείας, να μη διεκδικήσει τα απλήρωτα κοινόχρηστα κ.ο.κ.
Μπροστά στη
δυσαρέσκεια της μεγάλης μάζας των δικηγόρων και ενόψει εκλογών, η τότε
κυβέρνηση ανέστειλε την ισχύ του νόμου μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 2019.
● Τώρα,
η κυβέρνηση της ΝΔ έρχεται να βάλει τις τελευταίες πινελιές και να αρχίσει
άμεσα την εφαρμογή: Με νομοσχέδιο που οδεύει τάχιστα προς ψήφιση, και κάνοντας
ελιγμούς για να περάσει ευκολότερα το μέτρο, «μειώνει» κάπως το κόστος της
διαδικασίας (θα ξεκινάει πρακτικά από τα 150 ευρώ), μεταφέρει την υποχρεωτικότητα σε άλλες, πιο πολυάριθμες κατηγορίες
υποθέσεων, με μεγαλύτερο οικονομικό αντικείμενο (τακτική διαδικασία
μονομελούς και πολυμελούς πρωτοδικείου), αλλά και σε υποθέσεις διατροφών
(εξοντωτικό για τις μητέρες), ενώ δίνει
το δικαίωμα σε οποιονδήποτε φορέα ιδιωτικών συμφερόντων (τύπου ΙΕΚ) να ανοίγει
«Κέντρο Εκπαίδευσης Διαμεσολαβητών». Βέβαια, καθένας καταλαβαίνει ότι πολύ
εύκολα σε επόμενη φάση και το κόστος μπορεί να αυξηθεί και σε ακόμα
περισσότερες υποθέσεις να επεκταθεί.
● Με τον τρόπο αυτό, τρεις διαδοχικές
αστικές κυβερνήσεις έρχονται να υλοποιήσουν μια από τις μεγάλες επιθυμίες της
άρχουσας τάξης: να μετατρέψουν τα δικαστήρια σε είδος πολυτελείας, το οποίο θα
απολαμβάνουν μόνο οι οικονομικά ισχυροί. Η μεγάλη μάζα του λαού είτε θα υποτάσσεται εξ αρχής στην αυθαιρεσία και
τις «προτάσεις συμβιβασμού» των καπιταλιστών (τραπεζών, ασφαλιστικών εταιρειών,
εργοδοτών κ.λπ.), είτε θα συμμετέχει στην εκτρωματική διαδικασία της
«διαμεσολάβησης», που με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγεί στο ίδιο αποτέλεσμα.
Ορατός
μάλιστα είναι ο κίνδυνος δημιουργίας ιδιωτικών «παρα-δικαστηρίων», όπως σωστά
έχει επισημάνει η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων, μέσω της ίδρυσης «εταιρειών
διαμεσολάβησης», που ασφαλώς θα διασυνδέονται με μεγάλα οικονομικά συμφέροντα
και κάθε άλλο παρά αμερόληπτες θα είναι.
Τέλος, με
την ύψωση απροσπέλαστων τειχών για την πρόσβαση στα δικαστήρια, οδηγείται προς
εξαφάνιση και ο κλασικός μαχόμενος δικηγόρος, που παραδοσιακά αποτελούσε τον
νομικό παραστάτη του πολίτη, τόσο σε θέματα οικονομικών όσο και ατομικών και
δημοκρατικών δικαιωμάτων.
● Το θέμα λοιπόν έχει τεράστια σημασία
για τη μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού, αφού, αν εισαχθεί ο θεσμός, θα
πρέπει να ξεχάσει για πάντα την καταφυγή σε αυτήν έστω την αστική δικαιοσύνη.
Βασίλης Παπανικολάου
