Εκτός από την ακρίβεια, την καρέκλα του Μητσοτάκη πριονίζουν επίσης τα αδιέξοδα της εξωτερικής πολιτικής του και η παταγώδης παγκόσμια αποτυχία του νεοφιλελευθερισμού. Η αναγκαστική επιστροφή στον εθνικό προστατευτισμό θα αλλάξει την παγκόσμια πολιτική ατζέντα.
1. Ο εργαζόμενος ελληνικός λαός είναι αντιμέτωπος αυτή τη στιγμή με τρεις κινδύνους: 1) Τον κίνδυνο να παραταθεί και να πάρει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις η ακρίβεια και η ενεργειακή κρίση, ανοίγοντας έναν νέο κύκλο εξαθλίωσης, δώδεκα χρόνια μετά το Μνημόνιο. 2) Τον κίνδυνο ακόμα μεγαλύτερης εμπλοκής της χώρας μας στον πόλεμο της Ουκρανίας, εξαιτίας βέβαια της άθλιας πολιτικής της κυβέρνησης Μητσοτάκη – μια κατάσταση που έχει άμεση σχέση και με την όξυνση στα ελληνοτουρκικά. Και 3) τον κίνδυνο να ξαναπάμε από τον Σεπτέμβριο σε «μέτρα» δήθεν για την επιδημία, ουσιαστικά όμως για την τρομοκράτηση και πειθάρχηση της κοινωνίας.
Κάτω από το βάρος αυτών των απειλών, καθώς και του καθημερινού αγώνα για επιβίωση σε δύσκολες συνθήκες, ο λαός μας βρίσκεται τώρα σε μια κατάσταση ανασφάλειας και παθητικότητας. Ο εγκλεισμός επί δύο χρόνια με πρόσχημα την επιδημία έχει παίξει καταλυτικό ρόλο σε αυτήν την κατάσταση. Και αυτή ακριβώς την κατάσταση εκμεταλλεύεται το νεοφιλελεύθερο σύστημα που κυβερνά για να πολλαπλασιάζει τα χτυπήματα εις βάρος των δικαιωμάτων μας και να συνεχίζει να εξουσιάζει με τον κοινωνικό αυτοματισμό και κανιβαλισμό.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη όχι μόνο δεν παίρνει κανένα ουσιαστικό μέτρο κατά της ακρίβειας, αλλά κλείνει το μάτι στα διαπλεκόμενα μεγαλοκαπιταλιστικά συγκροτήματα να συνεχίσουν να κερδοσκοπούν αγρίως. Την ίδια στιγμή, συνεχίζει και εντείνει την επίθεση στην παιδεία, στην υγεία, στους εργαζομένους του δημοσίου, στον φοιτητικό συνδικαλισμό, στο δικαίωμα της στέγης και σε πολλούς άλλους τομείς.
Η κυβέρνηση ξέρει πολύ καλά ότι, παρά την επιφανειακή «βουβαμάρα», η δυσαρέσκεια εις βάρος της αυξάνεται σταθερά. Ωστόσο, όπως έχουμε πει από την πρώτη στιγμή, αυτή η κυβέρνηση δεν είναι μια ακόμη κυβέρνηση αστικής διαχείρισης, που μετράει τα πράγματα με το πολιτικό κόστος. Είναι μια κυβέρνηση που –όπως μας θυμίζουν συχνά πυκνά τα στελέχη της– έχει έρθει στην εξουσία για να «σπάσει αυγά». Όπου λέγοντας «αυγά» εννοεί τα εναπομείναντα δικαιώματα του εργαζόμενου ελληνικού λαού, αλλά και την ιστορική διαμόρφωση της συνείδησής του, η οποία πάντα έκλινε υπέρ της κοινωνικής συνοχής, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της ελευθερίας, της δημοκρατίας.
2. Το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή ο ελληνικός λαός είναι η ακρίβεια. Που δεν οφείλεται μόνο σε εξωγενείς αιτίες, αλλά και σε συγκεκριμένες επιλογές της ελληνικής κυβέρνησης. Όπως είναι το target model στον ηλεκτρισμό και η βίαιη «απολιγνιτοποίηση» (αμφότερα για να θησαυρίσουν οι ιδιώτες που έχουν μπει στην ενέργεια), όπως και η αποφυγή κάθε συζήτησης για μείωση των έμμεσων φόρων και των ειδικών φόρων κατανάλωσης.
Και φυσικά το πράγμα δεν τελειώνει εδώ. Η λεγόμενη «απεξάρτηση» από το ρωσικό αέριο, που προωθείται πανευρωπαϊκά, σημαίνει εξάρτηση από πολύ ακριβότερες πηγές ενέργειας (π.χ. αμερικανικό LNG). Η επιθετική προώθηση της «πράσινης» μετάβασης –που μόνο «πράσινη» δεν είναι– ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη ενεργειακή κρίση συνεπάγεται και διατήρηση των υψηλών τιμών γενικά αλλά και εισαγωγή νέων «πράσινων» χαρατσιών, που θα τα δούμε πολύ σύντομα. Επίσης, η πλήρης αδιαφορία της κυβέρνησης να στηρίξει την εγχώρια παραγωγή και να μπει στη λογική της δημιουργίας εθνικών αποθεμάτων (όπως κάνουν άλλες κυβερνήσεις) σημαίνει ότι ο ελληνικός λαός θα παραμείνει στο έλεος των πανίσχυρων εισαγωγέων και χονδρεμπόρων.
Απέναντι σε αυτή την κατάσταση χρειάζονται δραστικά μέτρα. Χρειάζεται να αναπτυχθεί ένα ευρύτατο λαϊκό κίνημα, που με παραδοσιακά και πρωτότυπα μέσα να παλέψει για: διατίμηση σε όλα τα αγαθά και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης· κανένα εμπάργκο-κυρώσεις για ιμπεριαλιστικούς πολεμικούς σκοπούς· κρατικοποίηση και αποχρηματιστηριοποίηση όλου του συστήματος ενέργειας· αξιοποίηση όλων των εγχώριων πηγών ενέργειας με βάση ένα κεντρικό σχέδιο· στήριξη της εγχώριας παραγωγής, μέτρα για επίτευξη επάρκειας σε βασικά διατροφικά προϊόντα, άνοιγμα των κλειστών εργοστασίων· και, τέλος, δημιουργία εθνικών αποθεμάτων τροφίμων.
3. Όσον αφορά τον πόλεμο της Ουκρανίας, ενώ όλο και περισσότερες Δυτικές κυβερνήσεις και επιτελεία θεωρούν ότι η προτεραιότητα είναι να σταματήσει ο πόλεμος –και όχι να ηττηθεί πάση θυσία η Ρωσία–, η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιμένει να εμφανίζεται στην πρώτη γραμμή του σκληρού αντι-ρωσικού μπλοκ. Κλείνει κάθε πόρτα με τη Ρωσία, στέλνει και νέα όπλα στην Ουκρανία, ανοίγει μέτωπο με το Ιράν. Υποτίθεται ότι αυτή η στάση θα έφερνε ανταλλάγματα για τη χώρα από μέρους των ισχυρών της Δύσης και θα ενίσχυε τη θέση της Ελλάδας έναντι του Ερντογάν.
Όμως αυτό διαψεύδεται ήδη με εκκωφαντικό τρόπο. Τα «κέρδη» της χώρας από την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι η ακρίβεια και τα ενεργειακά ελλείμματα, η αποψίλωση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου από κρίσιμα αμυντικά συστήματα και, κυρίως, το ότι ο Ερντογάν, αντί να μαζεύεται, απλώνεται. Ό,τι και να λέει ο Μητσοτάκης για τις ανύπαρκτες «αρχές και αξίες» που υπερασπίζονται οι ιμπεριαλιστικές λυκοσυμμορίες Ε.Ε.-ΝΑΤΟ, ο Ερντογάν ξέρει ότι η δύναμη είναι αυτό που μετράει στις διεθνείς σχέσεις· και ότι οι Δυτικές δυνάμεις προτιμούν σε τόσο κρίσιμες συγκυρίες να τα έχουν καλά με μια χώρα που έχει τα πλεονεκτήματα της Τουρκίας – την Ελλάδα τη θεωρούν ούτως ή άλλως δεδομένη. Έτσι, αντί να πιέζεται πραγματικά ο Ερντογάν να υποχωρήσει στα θέματα των ΑΟΖ, του Αιγαίου, της Κύπρου κ.λπ., είναι η ελληνική πλευρά που αντιμετωπίζει τη μόνιμη πίεση «βρείτε τα με την Τουρκία» και τον φόβο ενός θερμού επεισοδίου. Φυσικά, αυτό οφείλεται και στον τυχοδιωκτισμό της εγχώριας αστικής τάξης, η οποία δεν είχε ιδιαίτερο πρόβλημα να δώσει κάποια ανταλλάγματα προκειμένου να εξασφαλίσει τις προσβάσεις της στην τεράστια τουρκική αγορά. Όμως, αυτού του είδους οι καιροσκοπισμοί εύκολα καταλήγουν σε καταστροφές όταν στη γειτονιά πέφτουν μπόμπες και τα πράγματα αποκτούν μια άλλη δυναμική· όταν χρειάζεται δηλαδή μια πιο στρατηγική ματιά για το συμφέρον μιας χώρας και ενός λαού.
4. Ο ελληνικός λαός συνεχίζει, όμως, να είναι δέσμιος και της καταστροφικής και τρομοκρατικής διαχείρισης της επιδημίας που έκανε και κάνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Η κυβέρνηση έχει αναστείλει τα περισσότερα «υγειονομικά» μέτρα, ενόψει και της τουριστικής σεζόν. Ωστόσο, κάποια από αυτά έμειναν, όπως έμεινε και η εξοντωτική και εκδικητική παράταση της αναστολής για χιλιάδες μη εμβολιασμένους υγειονομικούς. Τη στιγμή που όλο και περισσότερες επιστημονικές φωνές αναδεικνύουν την αποτυχία της πολιτικής των λοκντάουν και του υποχρεωτικού εμβολιασμού, Μητσοτάκης και Πλεύρης συνεχίζουν να στοχοποιούν θρασύτατα τους υγειονομικούς. Για να τρομοκρατήσουν όλους τους εργαζόμενους, να ανοίξουν τον δρόμο για απολύσεις στον δημόσιο τομέα και να καλύψουν τη διάλυση-ιδιωτικοποίηση του δημόσιου συστήματος υγείας την οποία υλοποιούν.
Και όχι μόνο αυτά, αλλά μας προειδοποιούν κιόλας ότι από Σεπτέμβριο υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να επανέλθουν τα «μέτρα». Ένα όχι ασήμαντο κομμάτι του ελληνικού λαού πολύ σωστά διέγνωσε ότι πίσω από τους υγειονομικούς «περιορισμούς» και τις «υποχρεωτικότητες» υπάρχει μια στροφή του καθεστώτος προς τον ολοκληρωτισμό. Το όλο ζήτημα θα επανέλθει στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας από τον Σεπτέμβριο, ωστόσο μέχρι τότε πρέπει να υποστηρίξουμε με κάθε τρόπο τη δικαίωση των υγειονομικών σε αναστολή.
5. Ο ελληνικός λαός βιώνει αυτή τη στιγμή ένα αίσθημα αδιεξόδου καθώς και έναν φόβο για τη γενικότερη διαβίωσή του. Πρέπει να συνειδητοποιήσει όμως –και εδώ είναι το καθήκον της πρωτοπορίας του εργατικού κινήματος– ότι ειδικά οι περίοδοι στις οποίες υψώνονται μεγάλοι κίνδυνοι είναι οι ίδιες περίοδοι που ανοίγονται και μεγάλες ευκαιρίες για τους λαούς. Έτσι ήταν πάντα μέσα στην ιστορία. Ήδη όλοι οι αστοί αναλυτές ανά τον κόσμο μιλάνε για «αντιστροφή της παγκοσμιοποίησης». Αυτό, όμως –αν βέβαια παλέψουν και οι μάζες προς τη σωστή κατεύθυνση– μπορεί να σημάνει αύξηση της διεκδικητικής δύναμης των ιστορικών εργατικών τάξεων της Ευρώπης. Η πολιτική θα επιστρέψει αναγκαστικά σε ένα εθνικό πλαίσιο και θα επανέλθει στο προσκήνιο η έννοια της κρατικής παρέμβασης, πράγματα που οι λαοί μπορούν να αξιοποιήσουν προς όφελός τους.
Παράλληλα, καταρρέει αμετάκλητα η προπαγάνδα περί των πλεονεκτημάτων των «ανοιχτών αγορών» και περί της «αυτορρύθμισης της αγοράς». Αυτό θα απαξιώσει τα νεοφιλελεύθερα επιτελεία και τις πολιτικές τους, αυτά τα επιτελεία που έχουν υπάρξει οι πιο αδίστακτοι εχθροί μας τις 3-4 τελευταίες δεκαετίες.
Για να μπορέσει όμως να επωφεληθεί από τέτοιου είδους προοπτικές, ο λαός μας θα πρέπει να εγκαταλείψει την παθητικότητα, τον φόβο και τη μοιρολατρία και να περάσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα και με όσες δυνάμεις έχει σε μια ενεργητική φάση. Είναι πιθανό στις αρχές του φθινοπώρου να έχουμε εκλογές. Το αν ο Μητσοτάκης θα αναγκαστεί να τις κάνει και το κατά πόσον θα τις χάσει θα εξαρτηθεί από τη γενικότερη κατάσταση του ελληνικού λαού. Αν ο λαός παραμείνει στη σημερινή κατάσταση, η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα έχει επιλογές και περιθώρια κινήσεων. Αν αισθάνεται παντού την καυτή ανάσα της λαϊκής αγανάκτησης, τότε αυξάνεται η πιθανότητα για μια σημαντική αλλαγή των πολιτικών συσχετισμών. Αυτό θα δημιουργήσει ευνοϊκότερες συνθήκες για την πάλη του εργαζόμενου λαού, θα βοηθήσει στο να επιστρέψει η αυτοπεποίθηση στις γραμμές των πλέον πρωτοπόρων τμημάτων του. Αν σπάσουμε τον φόβο και τη μοιρολατρία, οι νεοφιλελεύθεροι δήμιοι μπορούν να ηττηθούν!
8/6/2022
Η Συντακτική Επιτροπή
