Με το μετρό της Θεσσαλονίκης και τα… Μάρμαρα του Παρθενώνα, ο Μητσοτάκης δεν θα καταφέρει να ξεγελάσει τον ελληνικό λαό, που συνεχίζει να δοκιμάζεται από την ακρίβεια, την ανασφάλεια, την υπερφορολόγηση, την εμπορευματοποίηση υγείας και παιδείας.
1. Η κοινωνική και πολιτική κατάσταση στη χώρα μας μοιάζει απομονωμένη από τις εκρηκτικές διεθνείς εξελίξεις. Ενώ έξω κυριαρχούν η επιστροφή του Τραμπ και της προστατευτικής πολιτικής του, η προοπτική τερματισμού του πολέμου στην Ουκρανία (με νίκη της Ρωσίας), η νέα κλιμάκωση του πολέμου της Μέσης Ανατολής (βλέπε Συρία) και η νέα κρίση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (με επίκεντρο Γερμανία και Γαλλία), μέσα επικρατεί μια «παράξενη» ηρεμία. Ο Μητσοτάκης πανηγυρίζει για το μετρό της Θεσσαλονίκης, αλλά και για την προοπτική επιστροφής των Μαρμάρων του Παρθενώνα, ενώ δηλώνει ότι θα κάνει εκλογές στο τέλος της τετραετίας και θα είναι και πάλι υποψήφιος πρωθυπουργός. Ακόμα παρουσιάζει μια λαμπρή εικόνα για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και δηλώνει σίγουρος ότι οι μισθοί θα αυξηθούν και οι φόροι και η ακρίβεια θα μειωθούν.
Φυσικά μπορεί να τα λέει όλα αυτά επειδή δεν αντιμετωπίζει κανέναν ουσιαστικό αντίλογο, ούτε μέσα στο κοινοβούλιο, όπου η αξιωματική αντιπολίτευση, δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ, κατέρρευσε και κατακερματίστηκε, αλλά δυστυχώς ούτε στο «πεζοδρόμιο», καθώς δεν έχουμε αυτή τη στιγμή κινητοποιήσεις που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ανησυχία στην κυβέρνηση.
Ωστόσο, αυτή η αντίθεση ανάμεσα στο εξωτερικό και το εσωτερικό είναι σε μεγάλο βαθμό επίπλαστη. Κι αυτό για δυο λόγους. Ο πρώτος είναι ότι η δυσαρέσκεια ενάντια στην κυβερνητική πολιτική επιμένει – αν και παραμένει πολιτικά «βουβή». Οι εργαζόμενοι βλέπουν ότι οι όποιες αυξήσεις μισθών τρώγονται κατευθείαν από την ακρίβεια. Η μικροαστική τάξη βλέπει το μέλλον όλο και πιο αμφίβολο, καθώς η πολιτική της κυβέρνησης ευνοεί τα ολιγοπώλια και χτυπά πολύπλευρα τη μικρή ιδιοκτησία. Αλλά και η αστική τάξη του παραγωγικού τομέα δεν είναι ευχαριστημένη. Το ενεργειακό κόστος παραμένει δυσθεώρητο, τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης πηγαίνουν κυρίως στους παρασιτικούς τομείς και τα στοιχεία δείχνουν ότι έχει αρχίσει πτώση των κερδών στις επιχειρήσεις που εξαρτώνται από την εσωτερική κατανάλωση.
Ο δεύτερος λόγος που αυτή η φαινομενική ηρεμία δεν θα κρατήσει πολύ είναι ότι οι συνέπειες των εξωτερικών εξελίξεων θα φτάσουν σύντομα και στη χώρα μας. Με την Ε.Ε. δεσμευμένη στην αύξηση των αμυντικών δαπανών, ματαιωμένη από τις εξελίξεις στην Ουκρανία και ηττημένη στον οικονομικό και τεχνολογικό ανταγωνισμό με Αμερική και Κίνα, καμιά χώρα-μέλος της δεν μπορεί να μιλά για αίσιες προοπτικές. Η πολιτική κρίση σε Γαλλία-Γερμανία, η βιομηχανική κρίση στη δεύτερη, η άνοδος των δυνάμεων του εθνικού προστατευτισμού σημαίνουν ότι δεν προβλέπεται καμιά τολμηρή και ενωτική πρωτοβουλία που θα έβγαζε την Ευρώπη από τη σημερινή της κατάσταση. Όπου στήνεται κάλπη, οι δυνάμεις που αμφισβητούν από μια εθνοκεντρική σκοπιά τον «μονόδρομο» των «ανοιχτών αγορών» και των «ανοιχτών συνόρων», ενισχύονται.
Επιμένουμε στην εκτίμηση ότι τα παραπάνω θα επηρεάσουν αργά ή γρήγορα και την κυβερνώσα δεξιά παράταξη της χώρας μας. Η «ανταρσία» Σαμαρά ήταν μόνο το πρώτο κρούσμα. Ο Καραμανλής, με ό,τι αυτό εκφράζει μέσα στη ΝΔ, συνεχίζει να δηλώνει δημόσια τη διαφωνία του με βασικά κομμάτια της πολιτικής Μητσοτάκη. Η διαρροή δεξιών ψηφοφόρων προς τα μικρότερα δεξιά κόμματα συνεχίζεται. Αν η οικονομική κατάσταση επιδεινωθεί, κάτι που είναι το πιο πιθανό, θα αρχίσουν να κλονίζονται και τα ερείσματα της κυβέρνησης στα μεσαία στρώματα και τον χώρο του κέντρου.
Τελευταίο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό: οι εξελίξεις στην Ουκρανία, τη Μέση Ανατολή αλλά και σχετικά με τη θέση της Τουρκίας στην περιοχή μας θα διαψεύσουν την εξωτερική πολιτική Μητσοτάκη. Θα δημιουργήσουν μεγάλες πιέσεις και θα θέσουν μεγάλα διλήμματα όσον αφορά τις προοπτικές της ελληνικής αστικής τάξης στην περιοχή.
2. Πέρα από τη συνεχιζόμενη ακρίβεια, στα τρόφιμα, τα άλλα είδη πρώτης ανάγκης, τους λογαριασμούς ρεύματος, το στεγαστικό κόστος κ.λπ., το βιοτικό επίπεδο του ελληνικού λαού επιδεινώνεται και από μια σειρά άλλους παράγοντες. Είναι, κατ’ αρχάς, οι φόροι. Η κυβέρνηση ισχυρίζεται ότι μειώνει τους φόρους, αναφέροντας διάφορα παραδείγματα. Αυτά αφορούν όμως κυρίως φόρους που επιβάρυναν τις επιχειρήσεις και τη μεγάλη ακίνητη περιουσία. Οι υψηλοί έμμεσοι και ειδικοί φόροι πάνω στα βασικά καταναλωτικά αγαθά και υπηρεσίες συνεχίζουν να επιβαρύνουν υπέρμετρα τα χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα. Όπως και η τεκμαρτή φορολόγηση τους ελεύθερους επαγγελματίες. Ενώ έχει αυξηθεί ξεκάθαρα και η «κρυφή» φορολόγηση, που περιλαμβάνει από την αύξηση των δημοτικών φόρων μέχρι τα κάθε είδους υποχρεωτικά τέλη, συχνά με «πράσινα» προσχήματα.
Ένα δεύτερο χτύπημα στα λαϊκά στρώματα είναι η εντεινόμενη εμπορευματοποίηση υγείας και παιδείας. Ο Άδωνις αυτοδιαφημίζεται για τα δωρεάν απογευματινά ιατρεία, όμως η μόνιμη υποχρηματοδότηση και υποστελέχωση της δημόσιας υγείας σημαίνει ότι όλο και περισσότερος κόσμος αναζητεί λύσεις στην ιδιωτική υγεία.
Η εκπαίδευση μετατρέπεται μεθοδικά σε ένα «καζίνο» εκπαιδευτικών «υπηρεσιών». Τα παιδιά των φτωχών οικογενειών, που δεν έχουν να πληρώσουν για μεταπτυχιακά, βλέπουν τις καλές θέσεις εργασίας να καταλαμβάνονται από τα παιδιά των πιο εύπορων οικογενειών, που μπορούν να «αγοράσουν» προσόντα για το βιογραφικό τους ή να επωφεληθούν από τη δικτύωση της ιδιωτικής εκπαίδευσης με τις επιχειρήσεις.
Έναν μεγάλο κίνδυνο συνιστά, επίσης, η αθρόα επιδότηση και υπερ-ανάπτυξη των ψευδο-ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, που έχουν ξεφύγει από κάθε ορθολογική σχέση με τις πραγματικές ενεργειακές ανάγκες της χώρας. Στην πράξη, το ηλεκτρικό ρεύμα έχει γίνει χρηματιστηριακό προϊόν, οι λογαριασμοί δεν πρόκειται να μειωθούν, βουνά και καλλιεργήσιμα εδάφη καταλαμβάνονται από αιολικά και φωτοβολταϊκά. Το σημαντικότερο, σπαταλιούνται πολύτιμοι πόροι που η χώρα μας θα έπρεπε κανονικά να κατευθύνει εκεί που πονάει, δηλαδή στην παραγωγή.
3. Στο ζήτημα των μισθών η κυβέρνηση λέει μερικά από τα μεγαλύτερά της ψέματα. Κατ’ αρχάς, τους εργαζόμενους τους ενδιαφέρει ο πραγματικός μισθός, δηλαδή, αν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους με τον μισθό τους, και όχι το ονομαστικό του ύψος. Με την πλήρη ασυδοσία των καπιταλιστών όσον αφορά τον καθορισμό των τιμών, οι πραγματικοί μισθοί θα παραμένουν καθηλωμένοι. Περαιτέρω, η κυβέρνηση παρουσιάζει τον επαίσχυντο «μαθηματικό» καθορισμό του κατώτατου μισθού ως «εγγύηση ασφάλειας» για τους μισθωτούς. Στην πραγματικότητα, ο μηχανισμός αυτός εγγυάται μόνο το πάγωμα των μισθών και την αποδυνάμωση κάθε διαπραγματευτικής δύναμης της εργατικής τάξης. Όσο δε για τις συλλογικές συμβάσεις, όπου εκκρεμεί η υιοθέτηση μιας ευρωπαϊκής οδηγίας που τις ενθαρρύνει, η κυβέρνηση πάει το ζήτημα στις καλένδες.
Πάνω σε όλα τα παραπάνω ζητήματα, και πολλά άλλα, απαιτείται να υπάρξει συντονισμένη και μαζική αντίδραση από τα πλέον συνειδητά και σκεπτόμενα τμήματα του εργαζόμενου λαού μας. Αυτή δεν θα προκύψει από το μηδέν. Η αγωνιστική αφύπνιση της εργατικής μας τάξης και γενικά του εργαζόμενου λαού μας, που θα φέρει και την πολιτική του αφύπνιση, χρειάζεται δουλειά, τόλμη, αυτοπεποίθηση και φρέσκες ηγεσίες.
4. Για λόγους που έχουμε εξηγήσει ως Κομμουνιστική-Τροτσκιστική Ένωση εδώ και χρόνια, ο παρηκμασμένος καπιταλισμός, με την κυρίαρχη τις τελευταίες δεκαετίες «νεοφιλελεύθερη» πολιτική του, έχει βρει τοίχο. Η επιτυχία αυτής της πολιτικής εξαρτιόταν από την απρόσκοπτη διεύρυνση των διεθνών εμπορικών ανταλλαγών, τη διαρκή χρηματοπιστωτική επέκταση, το «άνοιγμα των αγορών και των συνόρων». Όμως αυτό δημιούργησε τεράστιες αντιθέσεις μέσα στο σύστημα, ευνόησε την Κίνα σε βάρος της Δύσης, τη Γερμανία σε βάρος της υπόλοιπης Ευρώπης κ.ο.κ. Όλες αυτές οι αντιθέσεις εξερράγησαν πρώτα με τη μεγάλη κρίση του 2007-2009, εν συνεχεία με την πρώτη εκλογή Τραμπ και το Brexit το 2016, και τώρα βιώνουμε έναν «τρίτο γύρο». Η (δεύτερη) εκλογή Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ, η πρόθεσή του να τερματίσει τον πόλεμο της Ουκρανίας (ακόμα και με ουσιαστική νίκη της Ρωσίας), η πολιτική των δασμών που υποστηρίζει, συνεπάγονται μια μεγάλη τομή, ένα μεγάλο ρήγμα, μέσα στο παγκόσμιο καπιταλιστικό στρατόπεδο.
Στην Ευρώπη αυτό θα έχει τον μεγαλύτερο αντίκτυπο. Στρέφοντας το κύριο βάρος μας ενάντια στην κυρίαρχη ευρωπαϊκή πολιτική των τελευταίων δεκαετιών, που υπήρξε βασικά νεοφιλελεύθερη, πρέπει να κάνουμε «σημαία» μας τη χρεοκοπία αυτής της άκρως αντεργατικής ατζέντας αλλά και το αδιέξοδο του κύριου φορέα της, της αντιδημοκρατικής Ευρωπαϊκής «Ένωσης».
Αυτό σημαίνει ότι και στην Ελλάδα πρέπει να ταχύνουμε το βήμα μας ενάντια στην πιο επικίνδυνη μέχρι σήμερα έκφραση του μνημονιακού-νεοφιλελεύθερου προγράμματος, δηλαδή, ενάντια στην κυβέρνηση Μητσοτάκη. Η αποδόμηση αυτού του αντικοινωνικού-αντιδημοκρατικού καθεστώτος θα δημιουργήσει ένα ευνοϊκότερο έδαφος για να επιστρέψουν η αυτοπεποίθηση, η αγωνιστική διάθεση αλλά και η πολιτικοποίηση σε μια κρίσιμη μάζα του εργαζόμενου λαού. Οι εξελίξεις μπορεί να είναι γρηγορότερες από ό,τι φανταζόμαστε, γι’ αυτό και πρέπει να μπούμε σε πλήρη αγωνιστική και πολιτική εγρήγορση!
5.12.2024
Η Συντακτική Επιτροπή
